Het was jammer dat het jaarlijkse Bloemencorso Bollenstreek zaterdag niet Velserbroek aandeed. Caïssa-Eenhoorns overwinning aldaar op Schaakclub Santpoort misstond niet tussen de pracht en de praal van dat evenement en een fleurige kampioensfoto met Tom Balla en spelers en supporters was ook wel leuk geweest. De finish van de route lag op de Gedempte Oude Gracht in Haarlem, terwijl een paar kilometer noordelijker ons vlaggeschip het titelfeest vierde.

Caïssa-Eenhoorn keert terug in de eerste klasse. In de periode 2004-2016 heeft ons sterkste bondsteam acht keer op dat niveau gespeeld en dan misstaat de ploeg ook niet in de subtop van de nationale competitie. In die acht jaren als eersteklasser haalden ‘we’ twee keer het erepodium, waren driemaal een degelijke middenmoter en droegen drie rode lantaarns. Na de verplichte stap omlaag toonde het team steeds veerkracht. Iedere keer draaide het in de tweede klasse mee in de titelrace, al werd Caïssa-Eenhoorn in 2013 en 2017 als tweede afgevlagd. Opmerkelijk is dat beide malen een achttal van SISSA toen een treetje hoger stond en dat dat in 2A gebeurde. In 2008, 2014 en dit seizoen is Caïssa-Eenhoorn de kampioen van 2B.

Genoeg cijferwerk, we gaan naar de zonnige zaterdag van 21 april 2018. Santpoort speelt al een aantal jaren in Het Polderhuis in Velserbroek. Er werd ingeschat dat de afstand vanuit Hoorn binnen een klein uur te overbruggen was. Piet Aardenburg en schrijver dezes vormden het eerste deel van het supporterslegioen. Bondswedstrijden vangen om 13.00 uur aan. Als chauffeur moest ik door de binnenstad om Piet op te halen en de ene variant was via de op zaterdag altijd drukke Draafsingel en de andere variant liep via de spoorwegovergang van het Keern. De kans dat op beide routes het verkeer stil stond, was vrij groot en daarom kozen we voor een veilig vertrektijdstip, maar eenmaal onderweg bleek alles mee te zitten en nog voor 12.00 uur parkeerden we de auto op twintig meter afstand van Het Polderhuis.

Daar wees niets in de richting van een schaakactiviteit en daarom zocht we in het centrum van Velserbroek (twee winkelstraten van pakweg honderd meter die elkaar als een +-teken kruisen) een terrasje om een kop koffie te drinken. Piet is al ruim dertig jaar bij onze schaakvereniging betrokken en kent de spelers van het eerste team door en door. We blikten vooruit op de kampioenswedstrijd en schatten de kracht van Caïssa-Eenhoorn en van tegenstander Santpoort in. Vier bordpunten waren genoeg voor de titel en het perfecte scenario zou zijn als die in de eerste vier partijen zouden worden binnengehaald. Kortom: een 0-4 voorsprong nemen. Op de borden 5 tot en met 8 moesten drie punten in de wacht worden weggesleept, de borden 1 tot en met 4 mochten om het vierde punt strijden.

Terug in Het Polderhuis, een half uur voor het begin van de wedstrijd, was het nog steeds stil. Na wat vragen en zoeken ontdekten Piet en ik de speelzaal en niet veel later arriveerde namens de thuisploeg Wim Laurens Gravemaker. Toen ook bleek dat om een klein uitstel van de begintijd was gevraagd. De eerste zetten zouden om 13.15 uur worden gedaan. Het Polderhuis heeft een sporthal en andere ruimtes en naast de schaakzaal was een jeugdclub met zang en dans – en luide muziek – bezig. Pas om 13.15 uur diende de stilte zich aan.

Het opstellen van tafels en stoelen en van het materiaal op de borden werd door het Caïssa-Eenhoorn-duo gedaan en opvallend was dat Piet dat met de timmermansogen van Rinus van de Krol (die altijd op de zaterdagse bondswedstrijden in De Kreek met precisie werkt als het gaat om het recht zetten van de lange tafels en alle borden) deed. De mooie speelzaal zag er perfect uit; dit was een goed voorteken.

Langzamerhand druppelden de spelers binnen. De Santpoortse tweelingbroers Bas en Daan Haver, eerstgenoemde liep in een korte, laatstgenoemde in een lange broek, dachten al vooruit. Hun ploeg was nog niet veilig, maar kon met 4-4 een heel eind komen. Als concurrent ZSC-Saende met 7-1 van SSC 1922 zou winnen, eindigden in dat geval Santpoort, ZSC-Saende en SSC 1922 op zeven punten en 33½ bordpunt. Wie werd dan de tweede degradant?

Aan dat soort bespiegelingen deed het Hoornse kamp niet: 4-4 was prima. Teamleider Tom Balla had voor een bijna perfecte opstelling gezorgd. Martijn Monteban contra Martijn de Roode, Daan Zult tegen Daan Haver en Peter Doggers… niet tegen Peter de Roode. Je kunt niet alles hebben. Toen Piet Aardenburg na tien minuten aan Tom vroeg of hij zich zorgen maakte, was het antwoord: ,,Ja, er zijn geen muntjes.’’

In die ontspannen sfeer speelde de hele wedstrijd zich af. Na een uur werden de contouren van een snelle voorsprong zichtbaar. Jeroen Edeling had een stuk van invaller Barry Broek gewonnen en Jerrel Thakoerdien stond prima tegen Jan Burggraaf. Martijn Monteban, ‘kapitein’ van de Banana Boat, kwam langs en trakteerde iedereen op banaan.

Ondertussen werd het supporterslegioen fors uitgebreid. Gilbert Vrancken kwam binnen, Farhad Mukhtarov, Mark van Ojik, Arne Moll. En met de al aanwezige Piet Aardenburg erbij kun je stellen dat er niet alleen achter de Hoornse borden veel kwaliteit zat, maar ook naast de borden.

Ze arriveerden allemaal op het juiste moment. Jerrel had na anderhalf uur de score geopend en een uurtje later verdubbelde Jeroen de marge. Nog twee bordpunten te gaan. Ron Deen stond ondertussen op winst en liet zich die niet ontglippen. Nog net binnen de vier uur spelen zorgde Martijn Monteban voor de 0-4 voorsprong. Van alle kanten stroomden de felicitaties binnen: Caïssa-Eenhoorn is kampioen.

In de bar was het begin van een feestje al zichtbaar, toen Peter Doggers zijn succesvolle ploeggenoten de hand wilde schudden. ,,De spek- en bonensquad meldt zich.’’ Voor de spelers aan de topborden waren hun uitslagen niet meer van belang, maar bij deze willen we toch stellen dat er een teamprestatie is geleverd. Caïssa-Eenhoorn had vijftien punten en een fiks aantal bordpunten nodig om kampioen te worden en daaraan heeft iedereen een bijdrage geleverd.

Ook de gelouterde Henk-Jan Visser was wat onrustig bij die 0-4 voorsprong. Tegen teamleider Tom Balla: ,,Wat moeten wij nu doen?’’ Het antwoord van Tom: ,,Dat moet je zelf weten, maar ik haal vier bier.’’

Het grootste probleem voor het Hoornse kamp werd overigens niet de tegenstand van Santpoort, maar deed zich buiten de borden voor. Want hoe voer je een partij met een onreglementaire zet in Fritz in? De computer accepteert die niet. Henk-Jans opponent Wim Laurens Gravemaker had zichzelf schaak gezet, toen hij onder grote druk stond en Henk-Jan meer oog voor de klok had dan voor de stelling. Beide spelers misten de onreglementaire zet en speelden door. Hoe dat probleem in dit verslag is opgelost, leest u verder. We gaan aan de kampioenswedstrijd beginnen.

Jerrel Thakoerdien (2206) – Jan Burggraaf (1951) 1-0
Jerrel Thakoerdien boekte zijn derde winstpartij op rij. Met wit stond hij dankzij een snellere ontwikkeling al vlot iets beter. Op de vijftiende zet posteerde Jerrel een tweede paard aan de rand en we kennen het schaakspreekwoord: ‘Een paard aan de rand brengt de stelling tot schand’. Hoe moest dat nu verder met twee schimmels op de a-lijn?
Het bleek een listige val te zijn. Met mooi samenspel werd de Santpoortse dame ingesloten. Dat kostte een toren en het lichte stuk, maar de stelling werd vereenvoudigd en met een vrije c-pion in aantocht zat wit op rozen. We presenteren daarom een nieuw spreekwoord: ‘Twee paarden aan de rand brengen een winnende stelling tot stand’. Jan Burggraaf besefte dat als eerste en feliciteerde de Caïssa-Eenhoorn-speler op de 29^e zet.

 

Jeroen Edeling (2142) – Barry Broek (1709) 1-0
Met 2½ punt uit zijn laatste drie partijen deed Jeroen Edeling ook een flinke duit in het zakje van de eindsprint. Hij was zaterdagmiddag een maat te groot voor invaller Barry Broek. Zwart kopieerde de eerste vier zetten van zijn opponent en ging daar wijselijk niet mee verder.
Aan het einde van de opening ging het voor de jonge Santpoort-speler toch mis. Hij verslikte zich in het doorschuiven van de d-pion door Jeroen die met een aansluitend vorkje een stuk won. Dankzij penningen snoepte wit twee pionnen mee en gaf Barry geen enkele kans op iets van tegenspel. Halverwege de middag bleef er voor hem na een dameruil in aantocht een verloren stelling over.

 

Peter de Roode (2137) – Ron Deen (2169) 0-1
Naast de tweelingbroers Bas en Daan Haver maakten ook vader Peter en zoon Martijn de Roode deel uit van het Santpoort-achttal. Ron Deen trof in senior een gelijkwaardige opponent. Wit wilde in het middenspel naar een pionnenoverwicht in het centrum toewerken, maar verzwakte daarmee zijn damevleugel. Ron had de pion op a2 geblokkeerd en die was niet meer te verdedigen.
Toen ook bleek dat de zwarte stukken uitstekend samenwerkten. Alsof hij het met Jeroen had afgesproken, maar Ron pakte eveneens dankzij penningen twee pionnen mee. Met een overtuigende slotaanval rondde hij het karwei af.

 

Martijn de Roode (2054) – Martijn Monteban (2264, FM) 0-1
Martijn de Roode hield het niet droog tegen Martijn Monteban. De titelhouder in Hoornse dienst boekte zijn zevende winstpartij van het bondsseizoen en met nog twee remises erbij kroonde hij zich tot teamtopscorer. Zwart kopieerde wit met vijf zetten en ging vervolgens in het centrum tot actie over. Dat leidde tot een Santpoortse isolani op c4 en pressie op de damevleugel.
Met geduldig spel handhaafde ‘onze’ Martijn zijn iets betere stelling om rond de 25^e zet de druk op te voeren. De witspeler koos regelmatig voor achteruit-zetten, waardoor zwart met zijn torens de open d-lijn kon innemen. Ook zijn loperpaar kwam tot leven en met een kundige manoeuvre won de Caïssa-Eenhoorn-routinier de kwaliteit. Niet veel later betekende een prachtige slotzet (42. … Ta1; de witte dame op b1 werd aangevallen en bij een vlucht sneuvelde een onverdedigde toren op e1 met schaak) overgave en de zekerheid van het vierde bordpunt en de zekerheid van de titel.

 

Henk-Jan Visser (2203) – Wim Laurens Gravemaker (2086) ½-½
En zo komen we bij de partij van Henk-Jan Visser die we in twee delen beschouwen, omdat mijn computer een zichzelf schaak zettende koning niet accepteert.
Zoals gebruikelijk stak Henk-Jan veel tijd in zijn partij en na een zet of twintig was al sprake van tijdnood. Maar bij hem loopt dat zelden verkeerd af, omdat de Caïssa-Eenhoorn-speler de talrijke mogelijkheden goed doorberekent en dan in hoog tempo de tijdcontrole haalt.
Wit keek naar aanvalskansen op de koningsvleugel. Met 22. Ph5 wilde hij het paard offeren om voor zijn dame de diagonaal naar h6 te openen, waarna er met Pg5 mat dreigde op h7. Als het paard op h5 niet zou worden geslagen, had Henk-Jan een sprong naar f6 in petto met een vork op de koning en een onverdedigde loper. Wim Laurens Gravemaker zag dat zijn vorst op g8 geen geweldige positie innam en schoof hem een veld naar voren, waardoor hij zichzelf schaak zette.

 

Henk-Jan Visser (2203) – Wim Laurens Gravemaker (2086) ½-½
Bij het tweede deel gaan we verder na het gespeelde … Kg7; Pf6. De nummering van de zetten klopt daardoor niet; die kon ik in Fritz niet aanpassen. Zet 22 moet 23 zijn, 23 moet 24 zijn, enzovoorts.
In hoog tempo spelend won wit de kwaliteit, maar de Santpoortse compensatie was een vrijpion op d3. Na de ruil van een stel torens manoeuvreerde Wim Laurens handig zijn loper naar een verdedigingsveld voor die pion. Henk-Jan op zijn beurt beschikte over vrijpionnen op a3 en b3, waardoor zwart in een eindspel met de kwaliteit achterstand zijn paard geen ondersteunende rol kon geven. Dat moest met de koning de opmars van die pionnen afbreken.
Hetzelfde gold voor wit die geen twee dingen tegelijk kon doen. Want Henk-Jan moest ook de pionnenovermacht op de damevleugel in de gaten houden. Uiteindelijk bleef een remise-eindstelling over.

 

Peter Doggers (2152) – Bas Haver (2211) ½-½
Voor de eerste maal dit seizoen was Peter Doggers kopman van Caïssa-Eenhoorn en die pet paste hem goed. Tegen Bas Haver werd het een lange manoeuvreerpartij, waarin beide spelers om beurten iets beter en iets minder goed stonden.
De eerste fase was voor wit, maar nadat op de 22^e zet de eerste pion was geslagen, kreeg zijn opponent een betere stelling. Peters a-pion werd geruild tegen de b-pion van Bas die even later met 27. … Tb3 een achtergebleven pion van wit blokkeerde. Na loperruil hield de Santpoort-speler een ‘loper van de verkeerde kleur’ over, terwijl de Amsterdamse routinier over een handig – en sterk – paard beschikte. De b2-pion kon geen doelwit meer zijn voor zwart, maar op een aanval over de andere flank had Peter een adequaat antwoord in huis. Nu was de iets betere stelling in zijn handen. Twaalf pionnen zorgden voor een dichte stelling, waarin het verkrijgen van beslissend voordeel moeilijk te realiseren viel. Na dameruil op b3 werd tot remise besloten.

 

Harmen Jonkman (2390, GM) – Arlette van Weersel (2151, WIM) 1-0
Alleen een grootmeester kon voorkomen dat Caïssa-Eenhoorn in zijn kampioenswedstrijd zonder verliespartij zou blijven. Harmen Jonkman stuitte met wit op enorme tegenstand van Arlette van Weersel, maar zegevierde uiteindelijk als enige van het Santpoort-achttal.
In het vroege middenspel stuurde de Beverwijker, zaterdag aan het tweede bord spelend, zijn a-pion op pad. Hij begon zo met het bouwen van een muur (a6-b5-c4), waardoor de strijd zich wel moest afspelen in het centrum of op de koningsvleugel. Arlette keek enige tijd tegen een isolani aan en kon die via een ruil van lichte stukken verbeteren tot een vrijpion. Harmen gaf zijn koning een verdedigende rol op veld e3 om de zwarte dreiging te nivelleren. Zijn overgebleven stukken – torens verdubbeld op de open e-lijn, plus een sterk paard – gebruikte hij om de titelhoudster van Caïssa-Eenhoorn beetje bij beetje terug te dringen. Met een Santpoortse h-pion die de zesde rij haalde, werd de bewegingsruimte voor de zwartspeelster nog meer verkleind en uiteindelijk was de stelling niet meer overeind te houden.

En na nog zo’n twintig zetten feliciteert de zwartspeelster haar opponent.

Daan Haver (2088) – Daan Zult (2310) ½-½
Het favoriete tv-programma van Daan Zult is ‘Mindfuck’. Dat moet wel, want je gelooft je ogen niet, als je ziet wat hij dit seizoen in bondspartijen voor elkaar krijgt. In Velserbroek had hij moeten verliezen, maar in aanwezigheid van talrijke toeschouwers realiseerde hij tegen Daan Haver het onmogelijke.
Voor de Victor Mids van Caïssa-Eenhoorn was er aanvankelijk weinig aan de hand. Na 27 zetten waren alle zware stukken geruild en leek remise met voor elk zes pionnen op dezelfde lijnen – en natuurlijk alle lichte stukken – een logisch resultaat. Zeven zetten later stonden twee paarden en twee witveldige lopers op het bord. Het werd moeilijker, toen wit de kans kreeg pionnen op de vijfde rij te posteren en meer bruikbare velden tot zijn beschikking kreeg.
Na veel gemanoeuvreer belandden in een eindspel van een witte loper contra een zwart paard Santpoortse vrijpionnen op c6 en e5 en offerde Daan Haver de eerste om de tweede te laten doorlopen. Een tweede mogelijkheid was 67. Kxg5, waarmee de witte pion op h3 een vrije doorgang kreeg naar het promotieveld. Maar wit hinkte op twee gedachten, want hij wilde ook de zwarte vrijpion op b4 tegenhouden. Van die hapering profiteerde ‘onze’ Daan die koning en paard optimaal inzette om de laatste twee pionnen van zijn opponent op te ruimen.

 

Zo’n driekwart jaar geleden werden de indelingen bekend gemaakt. Dan kijk je naar de tweede klasse B en de ratings van alle ploegen en denk je: Caïssa-Eenhoorn kan ver komen, maar de concurrentie ligt op de loer. Van de vier tweede klassen heeft 2B de hoogste gemiddelde rating en ploegen als SSC 1922 (Soest), Kennemer Combinatie 2 (Haarlem, de reserves van de landskampioen) en het Leidse duo LSG 2/Philidor zijn de gevaarlijkst tegenstanders. Ze werden allemaal verslagen. Met een mooie score van vijftien punten en 47 bordpunten – een gemiddelde van ruim vijf – is Caïssa-Eenhoorn een verdiende kampioen geworden.

Tenslotte nog wat foto's.