Geschiedenis herhaalt zich

In de loop der jaren heeft Max Euwe 82 bordpunten verzameld in Hoorn. Maar we hebben het niet over het schaakgenootschap uit Enschede die op deze tweede zaterdag van februari 2019 voor de tiende keer de rit naar Westfriesland maakt. Om de score van de enige Nederlandse wereldkampioen – als simultaangever – te evenaren zal de oostelijke ploeg nog tienmaal naar De Kreek moeten komen.

Caïssa-Eenhoorn – SG Max Euwe 3½-6½. Met het resultaat van deze wedstrijd meegerekend, komt de Enschedese vereniging uit op een bordpuntentotaal van 46½. Daarbij zijn ook de resultaten van de lagere teams geteld, want de onderlinge score van de eersteklasseduels valt slechter uit voor ons vlaggeschip. Van thuisvoordeel is bepaald geen sprake: de geschiedenis herhaalt zich. Voor de zevende keer zijn we gastheer voor SG Max Euwe, voor de vijfde keer delven we het onderspit.

Het zullen de mysterieuze krachten in de sport zijn, waarom Caïssa-Eenhoorn een negatief saldo heeft tegen de Enschedese formatie. SG Max Euwe is geen hoogvlieger in de eerste klasse, wel een degelijke ploeg. Bij de voorgaande zes confrontaties in Hoorn eindigde ons tiental in de eindstand drie keer hoger en dus ook drie keer lager dan de opponent van zaterdag, maar van een gelijke score in de onderlinge wedstrijden is geen sprake.

Ron Deen zorgt voor de eerste uitslag. Uit vijf thuispartijen tegen SG Max Euwe heeft Ron vijftig procent gehaald en met de remise tegen Hans Plakman houdt hij dat in stand. Aan het derde bord neemt zwart het initiatief, maar als in een kort tijdsbestek veel wordt geruild, is het vuur gedoofd. Met voor beiden alle torens en zes pionnen over delen ze het punt.

 

Daarna gaat het hard en na verliespartijen voor Jerrel Thakoerdien, invaller Nick Manshanden en Peter Doggers blijkt dat het – weer – een moeilijke middag gaat worden. Jerrel bewaart niet zulke succesvolle herinneringen aan de wedstrijden tegen SG Max Euwe, Maarten Vinke aan zijn optredens in Hoorn wel. Zeven jaar geleden versloeg hij Ardjan Langedijk, deze zaterdagmiddag Jerrel. De Caïssa-Eenhoorn-speler gaat enthousiast van start, maar in een mindere fase verliest hij een pion. Wit laat de rokade achterwege en kijkt bepaald niet tegen een makkelijke stelling aan. Met veel wederzijdse pionnen op de vierde en vijfde rij is het vooral manoeuvreren. Maarten krijgt een vrijpion op d2 en komt via de half open d-lijn in de defensie van Jerrel, waar de dame en een toren het inleidende werk voor een mataanval doen.

 

Als 17-jarig talent maakte Nick Manshanden in de lente van 2016 zijn debuut in het eerste tiental van Caïssa-Eenhoorn. Hij verloor toen van Thomas Broek. In zijn tweede partij in het Hoornse topteam is invaller Jasper Kamphuis te sterk voor hem. Daar ziet het aanvankelijk niet naar uit. Na de enpassantzet 17. exf6 staat wit prima. Zijn opponent heeft niet gerokeerd, maar dat deert hem niet. De koning krijgt na een massale afruil een aanvallende rol toebedeeld. Zwart behandelt het eindspel beter dan Nick en als de monarch de promotie van de e-pion wil ondersteunen, beseft de Zwaagse speler dat het over is.

 

Peter Doggers en Christian Scho doen lange tijd niet voor elkaar onder. In het eerste deel van de partij staat de Caïssa-Eenhoorn-routinier beter, in het tweede deel de Duitser die in de duels tegen de Hoornse ploeg tweemaal heeft geremiseerd en tweemaal heeft verloren. Hij slaat in het eindspel toe, nadat wit een kans mist om via de h-lijn toe te slaan. Vlak voor de tijdcontrole geeft Peter een paard voor twee pionnen, maar het kan de nederlaag niet voorkomen.

 

Arlette van Weersel redt het eveneens niet en ook weer in een partij, waarin je bepaald niet aan een nul denkt. Na 26 zetten belandt ze met Paul Bierenbroodspot in een eindspel met lopers van gelijke kleur en zeven pionnen, waarbij de FM-speler een dubbele dubbelpion heeft. In een remise-achtige stelling sluit Arlette de damevleugel af door haar c-pion op een wit veld te posteren, waardoor de oostelijke koning daar niets kan bereiken. Wit stuurt zijn g- en h-pion naar voren en haalt zo een verdediger van een pion op e5 weg. De zwartspeelster verliest die en na loperruil doet de oppositie ten faveure van haar opponente de rest.

 

Op de overige vijf borden sleept de thuisploeg drie winstpartijen uit het vuur. Kopman Misja Dorokhin is met Martijn Monteban topscorer van het team en dat onderstreept hij met een goede zege op Dinant Postma. De eerstebordman van SG Max Euwe doet het vaak uitstekend tegen Caïssa-Eenhoorn, maar blijft nu met lege handen staan. In een Caro-Kann lijkt zwart na een ruil van enkele lichte stukken een iets mindere stelling te hebben. Misja ruilt zijn voorste dubbelpion (op g6) voor die op a4 en krijgt voor zijn zware stukken en het loperpaar veel ruimte. De dames verdwijnen van het bord en de Hoornse koningstoren vliegt via f4 naar a4, waardoor twee lichte stukken van zijn opponent worden aangevallen. De Max Euwe-speler beperkt de schade tot kwaliteitsverlies en staat in het eindspel een toren – tegen drie pionnen – achter. Zwart ruimt evenwel alle pionnen op de koningsvleugel op en dan zijn er geen Enschedese kansen meer.

 

Martijn Monteban is ondertussen al achttien partijen ongeslagen. Voor de derde keer neemt hij het op tegen Bart Konijn die op 17 december 2005 nog won, maar deze zaterdag zijn tweede nederlaag tegen onze FM-speler slikt. In een Engelse partij gaan al snel de paarden naar de stal. Martijn neemt bezit van de open c-lijn en dwingt met 20. e3 zijn opponent tot een antwoord dat niet goed is. Het kost zwart twee pionnen. In een toreneindspel moet het oud-Castricum-talent zijn meerdere erkennen in de witspeler die de laatste pionnen op het bord naar b5 en h6 brengt. Dan weet zijn opponent dat de strijd verloren is.

 

De eerste wedstrijd tussen HSV De Eenhoorn en Dr. Max Euwe (na de fusie met stadgenoot ESGOO werd de naam SG Max Euwe) werd op 27 december 2004 gespeeld. Uitslag 5½-4½ en voor de enige remise zorgden Henk-Jan Visser en Achim Bündgen. Ditmaal zitten ze weer tegenover elkaar. De Duitse schaker is in Hoorn alle keren van de partij geweest. Zijn laatste twee optredens waren tegen Daan Zult en leverden twee nullen op. Tegen Henk-Jan komt er een derde bij. In een wat aparte Siciliaan gaat de strijd lang gelijk op. Rond de 25e zet wordt vlot het zware materiaal geruild en houdt Caïssa-Eenhoorns routinier het loperpaar over en wit een loper en het koningspaard. Met aan beide kanten zeven pionnen is het manoeuvreren geblazen. Ten koste van een pion opent Henk-Jan de stelling, waardoor zijn lichte stukken aan waarde winnen. De partij krijgt echter een bizar einde. Wit wil op de damevleugel vooruitgang boeken, maar de diagonalen zijn in het bezit van zijn opponent. Na een schaakje van de zwartveldige loper slaat Horowitz toe met mat in één dankzij de witveldige loper.

 

Blijven over Daan Zult en Alexander Geerts. Daan pakt in een Engelse partij tegen internationaal meester Frank Kroeze een centrumpion en verovert ook de a-pion. Zwart kan de c-pion slaan, omdat hij een driedubbele vork als vervolg in petto heeft. De Caïssa-Eenhoorn-speler gaat daar niet op in, hoewel hij dan toch goed het eindspel zou zijn binnengetreden. Nu trekt de routinier van SG Max Euwe de materiële stand gelijk en neemt het initiatief over. In een toreneindspel krijgt zwart vrijpionnen op b3 en h3 en is een van de twee niet af te stoppen.

 

Voor Alexander Geerts is er lange tijd niets aan de hand. Met solide pionnen op c4 en e4 en de open a-lijn in bezit drukt hij met zwart invaller Henk Bernink terug. De partij kantelt, als alle torens zijn verdwenen en de Enschedese dame in de zwarte stelling komt. Na dameruil wordt het een strijd van een paard van Alexander tegen een oostelijke loper. Zwart verliest onnodig zijn h-pion en dat is het begin van het einde. Zijn opponent kan toewerken naar een stelling, waarin de e- of de f-pion zal promoveren. Dat wacht de Caïssa-Eenhoorn-speler niet af.

 

Ondertussen is de Hoornse ploeg na de ‘lange rokade’ (drie nullen op een rij) naar het rechterrijtje gezakt. Op het programma staan nog wedstrijden tegen titelkandidaat Paul Keres – in de achtste ronde – en de mede-middenmoters ASV en DSC. De onderste vier teams treffen elkaar op 16 maart, wanneer Caïssa-Eenhoorn weer thuis aantreedt. Een goed resultaat is dan zeker gewenst.