De derde editie van de Finbotx GP krijgt een bijzondere plaats in de historie van het bijna 100-jarige Caïssa-Eenhoorn. Er komt geen schaakbord aan te pas, maar toch worden er honderden partijen afgewerkt. Iets meer dan vijftig jeugdspelers doen op de eerste zondag van maart mee aan het toernooi dat online plaatsheeft.

Caïssa-Eenhoorns analisten Robbert van Dijkhuizen, Michaël van Liempt en Robin Duson volgen het toreneindspel in de partij Guido van Hesselingen - Mason Brouwer.

Door de coronamaatregelen is er al maandenlang nauwelijks sprake van live schaak. In het openingsweekeinde van het seizoen hebben we het Oscar Romero Open Hoorns gehad als eerste echte schaaktoernooi in Nederland na de uitbraak van het COVID-19-virus, voor de jeugd is er in Waalwijk het NK in de E-categorie geweest en in Wijk aan Zee zorgden begin 2021 veertien grootmeesters voor veel bordschaakspektakel tijdens het Tata Steel-toernooi. Wel zijn er ontelbare zetten met de computer uitgevoerd, want nadat duidelijk werd dat club- en bondscompetitiewedstrijden alsmede toernooien voorlopig uit den boze zijn, is er online veel gebeurd. En daar heeft ook de Finbotx GP een rol in gekregen.

De verschillen zijn groot. Geen tafelleiders, geen ouders die de partijen volgen, geen kinderen die op de her en der opgehangen ranglijsten hun klassering zoeken, geen praatje aan de bar, geen geroezemoes in de bezoekerszaal. Maar de Finbotx GP is als een schaakpartij: je moet kijken naar wat wel kan. En dus is het Zwaagse cultureel centrum De Plataan ingeruild voor een schaakplek in eigen huis, waar je als deelnemer op een laptop de zetten kunt doen en als toeschouwer op een vaste computer het toernooi kunt volgen.

Caïssa-Eenhoorn-favoriet Mason Brouwer heeft een schaakplek in eigen huis gevonden om aan de Finbotx GP mee te doen. Hij zal in de A-groep op de derde plaats eindigen; een prima prestatie.

Wat niet is veranderd is de verscheidenheid in het deelnemersveld. Clubschakers, schoolschakers, kinderen die in een jeugdgebouw schaken, ze zijn er allemaal weer bij. Veel nieuwe namen: is dit het Jorden van Foreest/Anish Giri-effect of het Beth Harmon-effect? Het voordeel van schaken online is de afwezigheid van uren aan reistijd. De Finbotx GP trekt schaaktalenten uit het ten zuiden van Helmond gelegen Asten (De Combinatie) en uit Doetinchem en zij hoeven geen 350 kilometer – heen en terug – in de auto te zitten om mee te doen.

Caïssa-Eenhoorn heeft er een prachtige middag van gemaakt. Via een Twitch-kanaal treden clubvoorzitter en schaaktrainer  Robbert van Dijkhuizen, schaakvriend Michaël van Liempt (rating 2116, vormt met oud-Caïssa-Eenhoorn-speler Jerrel Thakoerdien en Stijn Gieben de top drie van Schaakgenootschap Rijswijk en is na zijn verhuizing naar Noord-Holland ook lid van De Waagtoren) en Caïssa-Eenhoorn-topper en drievoudig Nederlands jeugdkampioene Robin Duson op als analisten.

Ze doen dat uitstekend. Alledrie hebben een goede stem. Waar in talkshows op televisie vaak door elkaar wordt gepraat en er veel gehakkel en ge-uh-uh is en zinnen niet worden afgemaakt, presenteert het schaakdrietal alles op overzichtelijke en duidelijke manier. Daarnaast wisselen ze elkaar goed af en vervallen nauwelijks in herhalingen. Ze kunnen alle partijen volgen en als bijvoorbeeld Robin of Michaël iets ziet op de twintigste zet in partij X-Y, dan kan Robbert dat snel in beeld brengen en met gekleurde pijlen verduidelijken wat zijn mede-analisten zeggen.

Mees van Batenburg - David Verweij is de eerste partij die de analisten Robbert van Dijkhuizen en Michaël van Liempt bekijken.

Er is voor het toernooi – waarbij in de organisatie ook Ronald Komen (Magnus) en Anton Bakels (Purmerend) zijn betrokken – een indeling in twee groepen gemaakt. De drie switchen steeds tussen beide poules en brengen veel partijen in beeld. Het is dus niet zo dat de top de meeste aandacht krijgt. Bovendien kunnen toeschouwers via een chatroom tips geven. In jeugdgebouw Honky Tonk in Zwaag wordt al enkele tientallen jaren geschaakt en daar is onder meer Ben Takken nauw bij betrokken. Als hij nieuwsgierig is naar een partij van Teun Geel die namens Honky Tonk meedoet aan de Finbotx GP, wordt Teuns witpartij tegen ‘ChrisPlays123’ – Teun speelt onder de naam ‘Teunimeleuni13’ – erbij gehaald. Robbert introduceert eerst Ben en brengt dan de partij in beeld. De zwarte pionnen staan in het middenspel wat meer naar voren. Robin: ,,Als wit probeert de pionnenketen te breken, zal de zwarte koning onveilig staan en dat biedt hem kansen.’’ Michaël: ,,Vanaf de twintigste zet wordt het interessant, omdat verschillende onderdelen van de Stappenmethode aan bod komen. Degene die goed uitrekent wie het laatste stuk slaat, wint.’’

'Teunimeleuni' heeft de matzet gespeeld.

Naar de Stappenmethode wordt regelmatig verwezen. Zoals tijdens Suban Ismailov – Xander Kaptein. Robbert: ,,Optisch lijkt zwart goed te staan. De witte dubbelpion op h2 en h3 ziet er lelijk uit, maar wit heeft wel een kans op een aanval op de koning.’’ Michaël: ,,Een lelijk eendje kan een mooie zwaan worden.’’ En bij een bepaald moment in de stelling: ,,Dit is een uitstekende examenopdracht, een combinatie van twee dingen uit Stap 2: het uitschakelen van een verdediger en een dubbele aanval.’’

Het lelijke eendje van Suban Ismailov en de 'examenopdracht' van Xander Kaptein.

Aardig is het inspelen op een vraag van deelneemster Maaike Groot. ,,Hoe neem ik minder de tijd? Het is nu al 3 keer door tijd dat ik verloren heb van de 3 keer die ik heb meegedaan.’’ Michaël adviseert om daar op de trainingsavonden van de club aan te werken. ,,Bij Caïssa-Eenhoorn hebben ze zeker goede trainers.’’ En met een knipoog naar Robbert: ,,Alleen bij De Waagtoren zijn ze iets beter.’’

Na de grap geeft hij ook serieuze tips. ,,Als je het even niet weet, moet je stukken ruilen. In de meeste gevallen is dat geen probleem en dan wordt alles overzichtelijker.’’ Waarna Maaike na haar vierde verloren partij via de chatroom antwoordt: ,,Ik wist op een gegeven moment niet meer wat ik moest doen.’’

De harde werkelijkheid voor Maaike: de tijd is om. Sparsh Patel is overigens een sterke opponent.

Robin, Robbert en Michaël zijn af en toe een komisch trio, met laatstgenoemde in de rol van afmaker en het Caïssa-Eenhoorn duo als aangever. Als Mathieu Bouwman in een interessante stelling zit, zegt Robbert: ,,Ik wil er nu een partij van Mathieu bij halen.’’ Michaël: ,,Mathieu van der Poel?’’ Hij heeft een dag eerder wellicht op tv de wielerklassieker Strade Bianche gemist. En Robin, als Robbert verschillende kleuren pijlen uittest: ,,Wat een wirwar van kleuren!’’ Michaël nogmaals: ,,We hebben een Mondriaan in huis.’’

,,We hebben een Mondriaan in huis.''

Naast humor is er ruimte voor enkele uitstapjes. Als Julian Jong tegen Julian Polak speelt, zoekt Robbert vanwege beide voornamen hun partij op. ,,Spelen met namen vind ik wel leuk, Julian tegen Julian. We hebben enkele jaren geleden in Vlissingen een partij gehad van Martijn de Wit met wit tegen Johan de Zwart met zwart. Dat was uniek.’’ Martijn de Wit is een speler van Caïssa-Eenhoorn en trok in de Zeeuwse stad onder meer met Robbert en Michaël op. Michaël: ,,Gata Kamsky was toen een van de toppers en won het toernooi ook, maar de partij van Martijn en Johan trok meer aandacht dan de grootmeesters.’’

In de partij van Julian Jong tegen Julian Polak wordt het nadeel van het te snel spelen met de dame uitgelegd. Wit kan met het paard gelijktijdig een ontwikkelingszet doen en het belangrijkste stuk aanvallen.

De drie houden regelmatig beide tussenstanden in de gaten en die worden ook in beeld gebracht. Bij de ene partij wordt het ontwikkelen van de stukken uitgelegd, bij de andere partij het niet te vroeg spelen van de dame. De analisten letten op centrumpionnen en open lijnen. Robbert legt het en passant uit, wanneer die in de partij van Siem Westerhof (wit) tegen Joshua Mannien op het bord komt. Daar is het koningsgambiet gespeeld, hetgeen Michaël verleidt tot een bekentenis. ,,Ik vind het altijd eng en het is niet mijn favoriete opening. Voor jeugdspelers is het wel een goede opening. Het nodigt uit om de trucendoos uit de Stappenmethode te gebruiken. Dus als een jeugdspeler mij het vuur na aan de schenen wil leggen, speel dan het koningsgambiet.’’

Robbert legt het en passant uit in de partij van Siem Westerhof tegen Joshua Mannien. Zwart dreigt met ... Dxb2#, maar wit is aan zet.

Een jeugdpartij (Victor Kiewit de Jonge - Oscar Bilton) geschikt als lesmateriaal. Met pijlen worden de ontwikkelingsmogelijkheden duidelijk gemaakt.

Maarten van Pel - Liam Doevendans. Zwart kan een dubbele aanval uitvoeren: schaak geven en de toren op h1 aanvallen.

Een interessant eindspel bij Boyd Leenen - Mick Stalenhoef. De analisten leggen uit dat wit wil proberen om de h-pion te laten promoveren, maar dat zwart dat precies op tijd kan verhinderen.

De variëteit in de gespreksonderwerpen zorgt ervoor dat de tijd voorbij vliegt. De Finbotx GP is een snelschaaktoernooi met een speeltempo van zeven minuten (en per zet drie seconden erbij) en er wordt achter elkaar door geschaakt. Als je partij is beëindigd, kun je meteen met de volgende beginnen. Daardoor is er in de eindstand een verschil in het aantal gespeelde partijen. Het evenement duurt van 13.00 tot 15.00 uur en als bij het denkbeeldige slotsignaal partijen nog aan de gang zijn, krijgen die geen uitslag. Daardoor telt de remise van Mason Brouwer tegen Guido van Hesselingen niet mee. In een interessant toreneindspel komen ze een gelijkspel overeen, nadat de tijd om is. Een aardig detail is overigens dat beide talenten in oktober 2018 op de eerste Finbotx GP eerste (Mason) en tweede werden in groep 2. Voor de Hoornse jeugdschaker maakt het niets uit, want hij wordt ook zonder dat halfje derde in de A-groep. Rolinde den Heijer uit Bodegraven – in 2019 derde bij het NK voor C-meisjes – heeft hetzelfde puntentotaal, maar minder zware tegenstand gehad. De tweede plaats is voor Aartswoud- en Caïssa-Eenhoorn-favoriet David Verweij (in 2018 winnaar van de Finbotx GP), de eerste plaats voor Thijs van Dam (RSR Ivoren Toren, Rotterdam) die eind 2019 ook het jubileumjeugdtoernooi van zijn een eeuw bestaande club heeft gewonnen. De top drie in de B-groep: 1. Aashray Mittal (School of Understanding, Amstelveen, 2. Mick Stalenhoef (VAS, Amsterdam), 3. Boyd Leenen (De Combinatie, Asten).

Thijs van Dam heeft in 2019 het jubileumjeugdtoernooi van zijn club (het 100-jarige RSR Ivoren Toren) gewonnen en wordt ook eerste bij de Finbotx GP.

Na twee uur Twitch-tv bij Caïssa-Eenhoorn blijft er iets hangen: is dit de toekomst van het schaken? Kunnen we als regionale schaakvereniging meer bieden dan alleen teksten en foto’s op de website? Cursussen, trainingen, verslaggeving van de clubcompetitie, bondswedstrijden en toernooien, er is veel mogelijk. De manier waarop Robin, Robbert en Michaël het hebben aangepakt, smaakt in ieder geval naar meer.