‘Thriller’ is nog zacht uitgedrukt

Een poster van hem hangt in het midden van de muur van Caïssa-Eenhoorns speelzaal en een grote hit van Michael Jackson waart op de eerste bondszaterdagmiddag van het seizoen 2022-2023 rond. ‘Thriller’, het is nog zacht uitgedrukt als het gaat om de thuiswedstrijden van de twee KNSB-teams tegen HWP 1 en HWP 3. De respectievelijke uitslagen (4½-5½ en 4-4) brengen je terug bij een zin van precies dertig jaar geleden. ,,As horror looks you right between the eyes.’’

Het eerste team van Caïssa-Eenhoorn bij de verenigingsvlag.

De verschrikking kijkt je aan op het papieren scorebord. Caïssa-Eenhoorn heeft op landelijk niveau nog nooit verloren van HWP, maar de drie overwinningen – 6-4 in 2016, 6½-3½ in 2020, 5½-4½ in 2022 – werden in Haarlem behaald. ,,There ain’t no second chance against the thing with forty eyes’’, lijkt de Amerikaanse popster op de foto te zingen, als twintig Haarlemse schakers zich buigen over de beslissende borden.

Voor liefhebbers van spanning is de eerste klasse A dit jaar een must om te volgen. Er is geen torenhoge favoriet zoals Paul Keres vorig seizoen. We halen de glazen bol er bij en voorspellen dat een stuk of zes teams kans maken op de titel: HWP, De Waagtoren, Purmerend, de degradanten Caïssa en En Passant en… Caïssa-Eenhoorn. Het zal geen toeval zijn dat de eerste ronde vijf spannende uitslagen krijgt: eenmaal 6-4, driemaal het kleinst mogelijke verschil, één gelijkspel.

Het is een aangename middag in De Kreek. De avond voor de beide wedstrijden heeft gastvrouw Desi gebeld hoe we de opstelling van de tafels willen hebben en zaterdagmorgen om elf uur staan twee rijen (de tientallen bij het raam, de achttallen aan de overzijde) klaar. Ook de tafel voor scheidsrechter Theo Weijers staat op zijn plaats alsmede het meubelstuk voor de laptop die de liveborden aan de praat brengt. Voorspoedig wordt alles aangesloten en de materiaaldozen geleegd. Coördinator Rinus van de Krol ziet er vooral op toe dat de paarden en de lopers (‘met de lachebekjes naar voren’) in de juiste posities op de velden staan.

Het briefje van de gastvrouw.

Heel lief dat ze de tafels in de juiste opstelling heeft klaargezet.

Voor de veiligheid worden alle snoeren tussen laptop en liveborden vastgetapet. Thomas van der Knaap geniet als toezichthouder van zijn koffie, Sernin van de Krol doet het zware werk.

De laatste stukken worden opgezet, 'met de lachebekjes naar voren'.

Maar het eerste dat opvalt is de verenigingsvlag, ontworpen door Mai Movrin. Caïssa-Eenhoorn viert dit seizoen zijn honderdste verjaardag – de geboortedag is 15 januari – en het naderend eeuwfeest heeft de vereniging geïnspireerd tot het laten vervaardigen van een dundoek met clubnaam en logo. Het hangt er prachtig, aan de donkere gordijnen die het podium afsluiten.

Zelf word ik verrast door Adrie Pancras. We maken een korte wandeling door de schaakhistorie en van hem krijg ik HWP’s jaarboek 2021-2022, een prachtig magazine over het wel en wee van de afgelopen maanden. Het is een traditie om die ieder jaar uit te geven en Het Witte Paard doet dat al een flink aantal seizoenen. Terug te lezen op de website, waar ook nieuwsbrieven en 110 edities van De Ruif (het clubblad) te vinden zijn. Iemand die gek is van de schaakgeschiedenis, is daar wel een tijdje zoet.

Adrie is in HWP 3 een teamgenoot van Bart Stam die heel snel klaar is met zijn partij tegen invaller Bert Spil. Bart en ik hebben een politieke band en gehuld in een SP-shirt laat hij weten dat zijn oorspronkelijke plan was om bij een SP-manifestatie in Den Haag te zijn, waar geprotesteerd wordt tegen de alsmaar stijgende prijzen en het feit dat de politiek te weinig doet om de kosten van levensonderhoud acceptabel te houden. ,,Daar komen twintigduizend mensen bijeen en dan kunnen ze er wel eentje missen. Voor HWP 3 ligt dat anders.’’ Als ik Bert vraag van welke partij hij is, antwoordt mijn clubgenoot: ,,Van Caïssa-Eenhoorn.’’

En die gaan we deze middag dan ook volgen. De start van beide wedstrijden wordt met enige minuten uitgesteld vanwege een bijzondere wissel. Als alle opstellingen zijn voorgelezen, blijkt dat bij de tientallen tafel 1 en tafel 3 behoorlijk wiebelen. Door de gebruikelijke houding achter het bord (armen over elkaar of handen onder het hoofd) leunt een schaker op het blad dat in De Kreek flink doorzakt; en aan de overkant enige centimeters omhoog gaat. Met vereende krachten wordt de middelste tafel soepel vervangen, maar die voor de kopmannen en tweedebordspelers inruilen vraagt wat meer overleg. De kabels tussen de liveborden en de laptop zitten eraan vastgeplakt en ook moeten beide borden gelijktijdig worden opgetild. De samenwerking tussen HWP en CE is optimaal en al snel heerst een doodse stilte.

'Operatie tafel' in volle gang. De middelste van de vijf tafels wordt gewisseld.

Voor de tafel van de kopmannen en de tweedebordspelers ligt het iets ingewikkelder. De snoeren zijn met tape aan de tafelpoot vastgeplakt en moeten eerst worden losgemaakt.

Borden optillen en de tafels ruilen en de tweede klus is geklaard.

Na het korte oponthoud zit de stemming er nog steeds goed in. De wedstrijd Caïssa-Eenhoorn - HWP kan beginnen.

Een overzicht van Caïssa-Eenhoorns speelzaal, met verenigingsvlag. Rechts speelt het eerste team tegen HWP, links het tweede tegen HWP 3.

Na zo’n drie uur spelen kan de eerste uitslag op het scorebord. In de opening neemt HWP’s rapidkampioen Tim Mazajchik met een dameschaak een pion en kan Nick Manshanden hetzelfde doen, maar de witspeler kiest voor de lange rokade. Hij denkt met goed samenspel van zijn sterkste stuk en de toren op de open d-lijn zijn opponent in de problemen te brengen. Met 12. … f6 lost zwart evenwel alles op en zadelt dankzij een superieur loperpaar het Caïssa-Eenhoorn-talent na negentien zetten op met een verloren stelling. Het is verreweg de kortste partij van de middag. De overige negen tellen in totaal 534 zetten, een gemiddelde van bijna zestig.

Op de voorgrond is Tim Mazajchik aan zet tegen Nick Manshanden. Zwart zal 3. ... c5 spelen.

 

In de Engelse partij van Martijn Monteban en Jaap de Jager blijft al het materiaal lang op het bord staan. Rond de klok van vier uur is er een paardruil, even later gevolgd door een ruil van de witveldige lopers. Met alle pionnen nog aanwezig is er geen doorkomen aan en op de dertigste zet komen de twee routiniers remise overeen.

 

Daan Zult tekent voor de gelijkmaker. Hij verdubbelt in het vroege middenspel zijn torens op de half open a-lijn en na een spectaculaire afruil op de damevleugel beschikt Rob Duijn over een zwakke loper. Hij kan die inleveren voor een paard, maar in een toreneindspel is de loper van Daan sterker dan het Haarlemse paard. Dat blijkt vooral uit de aanvalskracht van beide stukken die snel goed is voor pionwinst. Daarmee komt de weg vrij voor een vrijpion op de b-lijn. Rob moet zijn lichte stuk geven om promotie te verhinderen en kijkt, als alle stukken verdwenen zijn, tegen een verloren pionneneindspel aan.

De eerste Hoornse partijzege van het bondsseizoen is binnen. Daan Zult zegeviert met zwart. In de eindstelling staan de koningen op d2 (wit) en f3 en heeft zwart pionnen op d5 en e5 en wit eentje op e3.

 

De thuisploeg heeft niet lang plezier van die score, want snel erna leidt HWP weer. Henk-Jan Visser gaat tegen Bart Gijswit goed het middenspel in en na een pion- en paardruil in het centrum komt er ruimte op de damevleugel. Beide spelers laten de rokademogelijkheid achterwege. Na een gecompliceerde fase staat wit de kwaliteit voor, maar zijn de aanvalskansen voor zijn opponent. Door het niet rokeren doet Henk-Jans toren op h1 lange tijd niet mee. Hij verliest enkele pionnen en een stuk. In een eindspel van een Hoornse toren contra een Haarlemse loper met paard kan Bart tijdig de dreiging van een promoverende a-pion pareren en zijn er voor de witspeler geen tegenkansen.

 

Arlette van Weersel neemt weer plaats tegenover Richard Duijn. Vorig seizoen speelde zij met zwart tegen de HWP’er en werd matchwinner, hetgeen een clubrecord – vijf wedstrijdzeges vanaf de competitiestart – opleverde. Deze middag ligt vanaf de eerste zet het initiatief bij de witspeelster die haar partij fraai opbouwt met als bekroning het winnen van de pionnen op a7 en b7. Ook de slotaanval is van hoog niveau. Arlette lijkt toe te willen naar een sterke positie op de open d-lijn (39. Td7) en verrast met 41. Dxg6. Met de tweede toren op d1 kan zwart niet ontsnappen aan een afruil en dan ligt voor zijn opponente de winst voor het oprapen: 2½-2½.

 

De spanning in de wedstrijd neemt toe. Peter Doggers staat op winst, Alexander Geerts kijkt tegen een moeilijke stelling aan en op de borden van Misha Dorokhin, Peter van den Brink en Robin Duson is de situatie onduidelijk. Het kan alle kanten op.

Chenwu Zhu heeft aan Haarlemse zijde de overstap gemaakt van het tweede naar het eerste team en zet Alexander onder druk, als zwart druistig zijn g-pion – die op de derde rij strandt – naar voren stuurt. Met 20. Pc4 dreigt een aanval op d6, waarmee ook een paard op f6 wordt belaagd. Na loper- en dameruil is er sprake van materieel evenwicht, maar de Caïssa-Eenhoorn-speler blijft problemen houden met veld d6; bovendien doet zijn koningstoren niet mee. De goede samenwerking van alle  HWP-stukken levert twee pionnen op. Zwart verzet zich dertig zetten lang hevig. Chenwu’s pionnenmeerderheid zorgt er uiteindelijk voor dat één de overkant zal halen.

 

Ondertussen is Peter Doggers hard op weg om Arlette van Weersel te evenaren. Tegen Collin Boelhouwer bouwt ook hij zijn partij goed op. Na iedere zet worden de mogelijkheden voor zwart een ietsje kleiner. Een achtergebleven pion op d6 is het doelwit en met 29. Pxd6 is het zover: pionwinst. Peter kan makkelijk naar de koningsvleugel switchen, waar nieuwe aanvalskansen (34. hxg6, helaas niet gespeeld) loeren. Met nog steeds een overwicht voor wit belanden beiden in een eindspel van dame met toren, waarbij de positie van de witte stukken beter is. Dat levert een pion op en na torenruil staat wit zelfs drie pionnen voor. Er is echter één aandachtspunt: de zwarte diagonalen op de koningsvleugel. Collin kan daarop proberen om op eeuwig schaak te spelen. De Caïssa-Eenhoornaar onderkent dat gevaar, maar naarmate de tijd verstrijkt hapert de denkmachine. Terwijl de schemering opdoemt, zingt Michael Jackson: ,,And something evil’s lurking in the dark, under the moonlight you see a sight that almost stops your heart.’’

En dat gebeurt na een flink aantal wederzijdse schaakjes. Peter kan de ontsnappingsroute voor zijn koning niet vinden en berust in remise.

 

In alle hectiek ontsnapt bijna de remise van Misha Dorokhin tegen Babak Tondivar aan de aandacht. De Haarlemse FM-speler mag op zijn beurt lange tijd aan meer dan een halfje denken. Hij krijgt met 21. c6 een vrijpion op de zesde rij die goed wordt ondersteund. Wit mist met 24. e5 (er is Pd6 gespeeld) de beste voortzetting en ook later in de partij zijn er mogelijkheden. Hoewel de kopman van Caïssa-Eenhoorn bijna de hele middag met verdedigen bezig is, gloren er tegenkansen na 43. f4, want de Haarlemse koning kan niet meer achter een pion schuilen. Via a5 en a4 komt de zwarte dame in de HWP-stelling en in samenwerking met de witveldige loper zorgt zij ervoor dat Babak zijn initiatief moet inleveren. Erger, ook zijn sterke vrijpion op c6 gaat eraan. Het evenwicht is terug en na dameruil hebben de twee een remisestelling bereikt.

 

Ondertussen lijkt Peter van den Brink op weg te zijn naar de derde partijzege. Tegen Indra Polak gaat de strijd lang gelijkop. Er wordt veel materiaal geruild en een geïsoleerde HWP-pion op c3 lijkt zwak. Na dameruil heeft de Caïssa-Eenhoorn-speler twee blokken pionnen: a7 + b6 en f5 + g4 + g6. Wit heeft ook een isolani op a2. Die op c3 sneuvelt als eerste, wanneer Peter de kwetsbare flank van zijn opponent opzoekt. Op de 79e zet verovert hij tevens de a-pion en dan is het de kunst om de a5-pion te laten promoveren. De Haarlemse koning op c6 kan die niet tegenhouden en dus moet Indra’s laatste stuk, de witveldige loper, dat doen. Met 82. … Pc3 of 82. … Pc7 kan de loper zich op b5 echter niet handhaven, met het doorlopen van de pion als vervolg. Maar zwart geeft een paardschaak, waardoor de loper veld a4 van een grotere afstand kan bestrijken en de pion niet meer kan promoveren. Peter speelt zich nog wel in Caïssa-Eenhoorns Club van 100 (voor spelers met partijen van honderd of meer zetten), maar beseft dat er niet meer dan een half bordpunt in zit.

 

Thrillerachtige taferelen doen zich ook voor in de partij Robin Duson – Maximiliaan Kerkvliet. Zwart heeft zijn torens verdubbeld op de open c-lijn en denkt even te winnen, als hij 30. … Txa1 speelt. Torenwinst? Robin steekt haar arm uit, maar niet om de uitslag te bezegelen. Ze kan met haar dame op a6 de onverdedigde toren op c8 slaan. Daarna proberen beiden via de tweede en de zevende rij druk te geven, al blijkt gaandeweg dat de Haarlemse stelling iets solider is. Robin heeft een pion meer, maar een isolani op b3 en een achtergebleven pion op e3 baren zorgen. Na dameruil wordt de pionnenverhouding 4:4. Wit moet secuur blijven spelen en kan toch niet voorkomen dat haar opponent vrijpionnen in het centrum krijgt. Vrijwel gelijktijdig vindt de ontknoping van de partij aan het vijfde bord plaats en is duidelijk dat Maximilaan met remise matchwinner voor de Haarlemmers wordt. En zo geschiedt.

Bij een stand van 2½-3½ kan het bij Caïssa-Eenhoorn - HWP nog alle kanten op. Op de voorgrond is Robin Duson aan zet in haar partij tegen Maximiliaan Kerkvliet.

 

,,You hear the door slam
and realize there’s nowhere left to run.
You feel the cold hand
and wonder if you’ll ever see the sun.’’

De deur van de materiaalkast klapt open en we kunnen niet wegrennen, omdat de zaal moet worden opgeruimd. Met koude handen fietsen we naar De Rooie Kip in het centrum van Hoorn, waar tijdens een weer gezellig diner denkbeeldige zonnestralen te zien zijn. Op naar de volgende acht wedstrijden.

1 thought on “‘Thriller’ is nog zacht uitgedrukt

  1. Ik kon er afgelopen zaterdag helaas niet bij zijn, maar de verslagen van Co en Robbert geven me het gevoel dat ik er wel bij was. Hulde voor deze mooie en vers van de lever geschreven verhalen. Dat in grote tegenstelling met het Noordhollands Dagblad dat over de bondswedstrijden niets te melden had. Wel een hele bladzijde over kickboksen! Wat een waardeloze krant!

Reacties zijn gesloten.