"Aanraken is zetten" maar niet altijd???

Naar aanleiding van het verslag over het NHSB PJK:

De partij, Dave - Seréyo, begon als volgt:

1. e4 c5 2. Nf3 d6 3. d4 cxd4 4. Nxd4 Nf6 5. Nc3 g6 6. f4 Nbd7 7. Be2 Bg7 8. O-O
O-O 9. Kh1 a6 10. Bf3 Qc7 11. g4 Nb6 12. a4 Nxg4 13. a5 Nc4 14. Bxg4 Bxg4


Bij bovenstaande stelling pakte Dave zijn loper van c1, met de bedoeling de loper op g4 te slaan. Toen merkte hij zijn blunder, zette zijn loper terug op het veld c1 en pakte met de dame alsnog de loper. Op dit moment claimde Seréyo “aanraken is zetten”. Dave gaf dit ook eerlijk toe, maar wilde niet met zijn loper verder spelen omdat het zijn bedoeling was om de zwarte loper te slaan.

De WL vond de claim van Seréyo niet terecht en besloot tot doorspelen omdat hij vond dat Dave niet de intentie had om met de loper te spelen. Seréyo was het hier niet mee eens, want hij wilde dat Dave met zijn loper een zet moest doen, maar speelde toch maar verder. Na afloop maakte Seréyo nogmaals zijn protest kenbaar bij de toernooidirecteur/hoofdarbiter, maar deze zei dat ook hij zou hebben laten doorspelen omdat het zo’n ingrijpende beslissing was omdat de partij hiermee meteen gewonnen zou zijn voor Seréyo en wees dus ook Seréyo's protest af.

"Aanraken is zetten" wordt als één van de eerste regels van het schaakspel geleerd, maar blijkbaar kan deze regel naar eigen interpretatie van de arbiter worden toegepast...

11 thoughts on “"Aanraken is zetten" maar niet altijd???

  1. als de tegenstander toe geeft de loper te hebben aangeraakt is het toch helder?
    waarom niet gelijk stoppen als de zaak zo duidelijk is ?
    dit is natuurlijk ONZIN ik zou een brief naar de schaakbond sturen met het liefst een verklaring van Dave erbij. ps wel vreemd dat je sportief toegeeft de loper te hebben aangeraakt en vervolgens een andere zet doen

  2. Een erg interessante casus.

    Aanraken is zetten wordt in artikel 4.3 beschreven met het woord “opzettelijk”. In de Engelse officiële tekst wordt gesproken over “deliberately”. Deze toevoeging is bedoeld om geen zware sancties te hangen aan situaties waar een stuk “per ongeluk” wordt aangeraakt. We hebben allemaal wel eens meegemaakt dat je een dame wilt zetten maar per ongeluk met je vinger of de mouw van je overhemd even de koning die er naast staat aanraakt. Dat is duidelijk “per ongeluk” en daar geldt aanraken is zetten niet.

    Nu is de vraag of we de loperzet van wit nog als “per ongeluk” kunnen oormerken. Wit pakt Lc1 met de intentie om op g4 te slaan. Met de loper stevig in zijn knuistjes komt hij tot de conclusie dat Lc1xg4 geen reglementaire zet is, en eigenlijk bedoelde hij ook de dame. Is dit per ongeluk?

    Stel het gaat iets anders. Wit speelt Lc1xg4 en drukt de klok in. zwart stopt de klok en claimt een onreglementaire zet. Dan wordt artikel 7 van toepassing. De stelling wordt teruggebracht naar de diagramstelling en wit wordt geacht de loper te spelen. Is nu Lc1xg4 niet per ongeluk dan? Is niet elke onreglementaire zet in hoge mate per ongeluk? Natuurlijk is het de bedoeling niet om zo’n domme zet te doen, maar reglementair kan je volgens mij een dergelijke claim alleen toewijzen.

    Ik ben onlangs toegetreden in de scheidsrechterscommissie van de NHSB en je zou kunnen overwegen dit incident daar aanhangig te maken. Je moet de zaak dan op de mail zetten naar de secretaris van de NHSB en wel zo snel mogelijk. Daar zitten wel risico’s aan: een claim kost (ik dacht) €45 die je alleen gegarandeerd terug krijgt als je de zaak wint. Kijkend naar artikel 4.3 kan ik me nauwelijks voorstellen dat je een slechte zaak hebt, maar een zwakte kan zijn dat je hebt doorgespeeld. Beroepscommisssies zijn er altijd huiverig voor als mensen op twee paarden wedden (als ik de partij win hoef ik niet te claimen, en anders kan ik het altijd nog proberen). Aan de andere kant heb je de zaak terstond wel degelijk aanhangig gemaakt, en kan je het doorspelen goedpraten “omdat de WL op dat moment de claim had afgewezen”. Maar aan de andere kant hebben commissies niet veel zin om in te grijpen in toernooien die al afgelopen zijn. Mocht je een dergelijke claim overwegen dan moet ik mij, als lid van een betrokken vereniging, overigens afzijdig houden.

  3. aanraken is zetten, dat leren ze toch al bij stap 1? ik wist al dat er veel mis gaat tijdens PKs in de NHSB, wij zijn niet voor niks naar de SGA gegaan…succes en hoe jammer dit ook is voor Dave, ik zou toch zeker een protest indienen!

  4. De interpretatie van opzettelijk zoals deze nu is gehanteerd werkt valsspelen in de hand. In een andere situatie kan iemand Le2-c4 willen spelen, die loper vastpakken en op dat moment zien dat de loperzet fout is. Dan speelt hij fluks Le2xDb6, waarmee hij de intentie De3xb6 insinueert. De arbiter kan dan De3xb6 toestaan als hij gelooft dat die zet de intentie was.

    Ik ben dan ook niet voor de gehanteerde interpretatie. De interpretatie van de stelling laten afhangen vind ik ook geen goed idee, je moet de arbiter niet opzadelen met het vraagstuk wanneer het vastpakken van een stuk wel telt als aanraken is zetten en wanneer niet. Als iemand een zet wil doen en hij raakt daarbij eerst bijvoorbeeld met zijn pink een ander stuk aan, dan hoeft hij niet met dat andere stuk te spelen. Bij vastpakken zeg ik, dan ook zetten.

  5. beste fam Bekkink wat gaan jullie nu doen ? of hebben jullie gedaan ik ben namelijk zeer benieuwd naar de afloop hiervan en waarom heb je eigenlijk doorgespeeld Sereyo?

    • Seréyo is dan wel een “ervaren” schaker van 15 jaar maar hij heeft dit nog nooit eerder meegemaakt. Later zei hij: “wat had ik dan moeten doen? weigeren om verder te spelen?” Dit kon hij zichzelf niet voorstellen. Maar achteraf gezien was dit misschien wel het beste geweest… maar zelfs dan onvoorstelbaar, in ieder geval zo zit Seréyo niet in elkaar.

      De WL stond naast hem en zei: “ik besluit dat Dave z’n zet terug mag zetten en dat er verder gespeeld moet worden.” Op dat moment wilde Seréyo dat helemaal niet, hij gaf nogmaals aan: aanraken is zetten. Maar de WL was zeer resoluut en vond het zelf niet nodig om de hoofdarbiter er bij te halen. Seréyo heeft zich op dat moment gewoon laten overdonderen.

      Na afloop is Seréyo wel direct naar de hoofdarbiter gegaan, hij dacht eigenlijk dat dit een juiste procedure was… De beslissing van deze arbiter zou overigens hetzelfde zijn geweest zei hij meteen na afloop: aanraken is zetten niet honoreren…dus wat dat betreft maakt dat geen verschil…

      Het hele plaatsingstoernooi kan hem verder niets meer schelen, maar voor hem was “aanraken is zetten” altijd heel duidelijk…Hij is dus benieuwd hoe de scheidsrechterscommissie hierover oordeelt…

      • Ik denk dat de positie van degene die een claim verliest vaak slecht is. Je kunt niet veel anders dan doorspelen, maar later kan dat toch tegen je gebruikt worden. Het is de ellende van elke arbitrale dwaling in welke sport dan ook. De uitslag of plaatsing veranderen zal niet lukken. Maar als je je gelijk kan halen kan dat wel een beetje genoegdoening zijn.

  6. Vanmiddag ben ik in Lutjebroek wedstrijdleider geweest in een halvefinalepoule van het West-Fries kampioenschap schoolschaken. Voor aanvang van de eerste ronde heb ik één regel uitgelegd: aanraken is zetten. Alleen wanneer de koning schaak staat en het aangeraakte stuk dat schaak niet kan opheffen, mag de speler iets anders doen. Een keer of vijf heb ik een deelnemer moeten zeggen dat ‘aanraken zetten’ is. En een keer of vijf had een deelnemer een stuk te pakken om daarna te zien dat er een betere zet mogelijk was. Hij en zij mompelden toen ‘aanraken is zetten’ en deed een zet met het aangeraakte stuk. In één partij kostte dat de partijwinst, omdat er door ‘aanraken is zetten’ een patstelling ontstond.
    Om een lang verhaal kort te maken: volgens mij is altijd aanraken zetten, behalve als je met een mouw een stuk toucheert. Wat doe je in het eindspel, als je in de haast per ongeluk het verkeerde stuk pakt. Is dan ook de intentie belangrijker dan aanraken?
    Ik vind ook dat Caïssa-Eenhoorn Seréyo (financieel) moet ondersteunen bij een protest. In onze jeugdopleiding hameren we er vaak op dat aanraken zetten is, dan komt het raar over als we als club deze kwestie op zijn beloop laten.

  7. heee….zit Dave niet bij Santpoort? En is de JC van NHSB niet altijd al tegen mensen uit de bovenste helft van Noord Holland? Waarom is de hoofdscheidsrechter er niet bijgeroepen? Gelukkig schaken mijn kinderen niet meer, maar ik ken verhalen uit verleden over klachten over JC…
    Ik zou zeggen pak ze aan, iemand moet dat toch eens doen…

  8. Ik kan me een partij tussen Karpov en Kortsjnoj herinneren waarin hetzelfde is gebeurd. Dit was een partij die gespeeld werd een paar jaar na hun laatste match in 1981 en er was nog een grote rivaliteit tussen de twee. Kortsnoj moest in de opening met zijn dame een stuk terugnemen maar pakte per ongeluk zijn koning. Hij wist natuurlijk wat dat betekende en gaf onmiddelijk op, hoewel niet op een nette manier: Hij zette de koning niet terug maar gooide hem op de grond en liep de zaal uit.

    Deze wedstrijdleider was niet goed op de hoogte van de regels.

  9. Er valt voor beide iets te zeggen. Belangrijk is wel in het schaakrecht is wel dat het menselijk blijft. Sowieso geldt dat als Dave eerst de loper op g4 gepakt heeft hij in ieder geval zijn zet mag(zelfs moet) aanpassen naar Dxg4. En hoewel het eigenlijk niet zou moeten meewegen, is het volstrekt duidelijk dat wit van plan in Dxg4 te spreken. Ik snap dan ook wel dat de WL(die ook maar een mens is en ineens zijn mening moet geven in een geschil waarin twee mensen allebei gelijk hebben) er wat huiverig is om daarop de partij (praktisch) verloren te verklaren. Zelf zou ik dit niet gedaan hebben, maar soi. Ik ken ook genoeg scheidsrechters die bij alle partijen alles volgens de letter van de wet uitgevoerd willen zien en daarmee vele spelers het plezier in het spel ontnemen.
    Wat ik echter veel kwalijker vind, is het gedrag van de hoofdwedstrijdleider. Die zit daar om over partijen te oordelen en het argument dat het een ingrijpende beslissing was slaat dus nergens op. Hij kan het net als ik zich er in kunnen vinden dat de wedstrijdleider geen beslissing nam, maar ik dat geval moet hij nu een beslissing maken, daar is hij hoofdwedstrijdleider voor.
    Overigens ben ik het ook principeel niet eens met de afkeer van beroepscommissies van op twee paarden wedden. Het lijkt mij dat een beroepscommissie in zo’n geval twee keuzes heeft. Seréyo geljk geven, in welk geval hij gewoon gelijk had, en hem dus niets valt aan te rekenen, ofwel Dave gelijk geven, in welk geval ze logischerwijs zouden beslissen dat de partij verder gespeeld moet worden. In plaats van dat ze weer helemaal bij elkaar moeten komen, is dit nu al gedaan, dat is toch alleen maar praktischer.

Reacties zijn gesloten.