Verscheidenheid aan winnaars in lagere groepen

Het open Hoorns kampioenschap nadert de finale. Nog één dinsdagavond te gaan en dan zijn alle prijswinnaars bekend. In de hoogste groep zijn vijf serieuze kanshebbers voor de eindzege, in groep 2 gaat het tussen Jan Smink en Gerard Dudink.

In de vorige twee verslagen – die van de vijfde ronde ontbreekt vanwege vakantie – blikten we terug op de kampioenschappen vanaf 1981 met aandacht voor de top, ditmaal komen de lagere groepen aan bod. Opvallend in groep 2 is de verscheidenheid aan winnaars. Slechts vier spelers zijn er in de laatste 35 edities in geslaagd om meer dan één keer op de eerste plaats te eindigen. Arnold van der Wolff was de sterkste in 1982, 1990 en 2014, Erwin Brouwer won in 2005 en 2011, Arend Stapel in 2006 en 2013 en Ben Zuurveld in 2000 en 2010. Het huidige toernooi krijgt in ieder geval een nieuwe naam op de erelijst, omdat alleen Jan Smink en Gerard Dudink in de race zijn. Beiden waren een jaar geleden de nummers 2 en 3 in groep 3. Jan is overigens topscorer in die derde groep met eerste plaatsen in 2006, 2007 en 2009.

Zijn kans op de eindzege in groep 2 is aanzienlijk groot, maar hij moet er nog wel voor spelen. Gerard heeft een punt minder. In de vijfde ronde hebben de twee toppers remise tegen elkaar gespeeld, waardoor het onderling resultaat bij gelijk eindigen als beslissend aspect wegvalt. Gerard heeft alleen baat bij verlies voor Jan en moet uiteraard zelf winnen. De weerstandspunten geven Jan anderhalve punt voorsprong en in slechts drie van de zeven ronden zijn de tegenstanders verschillend. Dat betekent dat Gerard weinig kan inlopen, al is het nog niet helemaal een gelopen koers. Hij moet hopen op winstpartijen van Sido Quarré, Frans Bouwman en Arpad Hamaker en dan kan het bij gelijk eindigen met die weerstandspunten nog heel spannend worden.

Aardig in het overzicht van groep 3 zijn de namen van Ton Wessels, Seréyo Bekkink en Abel Romkes. Nu gevestigde toppers in onze vereniging; je kunt je bijna niet indenken dat ze ooit deel uitmaakten van de derde groep. De Ron Deen van 1985 is overigens niet de Ron Deen van Caïssa-Eenhoorn 1 die tien jaar jonger is dan de uit Blokker afkomstige winnaar van dertig jaar geleden.

Ze zijn overigens niet de enige oud-leden en leden met dezelfde naam. Hans de Vries (een van de vijf kanshebbers in groep 1) is niet dezelfde als de Hans de Vries die in het begin van de jaren tachtig bij Caïssa speelde. En om het nog ingewikkelder te maken: in de jaren dertig en kort na de Tweede Wereldoorlog was er een H. de Vries. Zijn voornaam is mij (nog) niet bekend. Verder heeft Caïssa Bert Buitink senior en junior gehad, alsmede Nico Hauwert senior (vaak Niek genoemd) en junior en Willy Koster van Groos senior en junior. En dan zijn er nog een aantal onzekerheden. Hildama senior en junior hebben allebei F als voorletter, vermoedelijk Folkert. Heeft J. van Kalken (in de periode 1932-1934 lid van Caïssa) dezelfde voornaam als Jan van Kalken die heel veel voor Caïssa en De Eenhoorn heeft betekend? Dat geldt tevens voor Germ Langereis en G. Langereis, Cor Moeijes senior en C. Moeijes jr, dokter A. de Ronde en zijn zoon A. de Ronde, Jan Schutte en raadslid J. Schutte, Schutte senior en junior in de jaren dertig, Swierstra senior en junior en Wit senior en junior.

Maar we dwalen af, want het gaat over het open Hoorns kampioenschap. De deelname van schakers van buiten Hoorn is jarenlang vooral in de hoogste groep behoorlijk geweest, maar in de andere poules is het niet altijd een strijd van alleen Caïssa- en Caïssa-Eenhoorn-leden geweest. In groep 2 ziijn de drie prijswinnaars van 1984 Ludo Medemblik (De Groene Zes), Soes Martojo (Aartswoud) en Henk Lof (Purmerend). En drie jaar later vormen de Aartswoud-spelers Chris Boon en Marc Helder de top twee. Andere ‘buitenpoorters’ zijn Freek Seiffers (Purmerend), Tjibbe Bijlsma (Schada), Cees Miedema (KTV) en recent de Volendam-spelers Luuk van Essen en Erik Steur en Heerhugowaard-routinier Willem van den Akker. Maar komende dinsdag gaan de belangrijkste prijzen wel naar spelers van de organiserende vereniging.

De top drie in de lagere groepen van het open Hoorns kampioenschap vanaf 1981:
Groep 2:
1981: Gerrit van der Hoff               Paul Snoeij Kiewit                    Kees Ooms
1982: Arnold van der Wolff            Gerrit van der Wolff                  Kees Degeling
1983: Henk Sanou                         Gerrit van der Wolff                  Aad Laan
1984: Ludo Medemblik                   Soes Martojo                            Henk Lof
1985: Ronald van Gent                  Gerrit van der Hoff                   Jan Posch
1986: Piet Ootes                            Jan Haijer                                 Eddy van de Bovenkamp
1987: Chris Boon                           Marc Helder                             Jan van Kalken
1988: Timo Bijkerk                         Gerrit van der Wolff                 Gerrit van der Hoff
1989: Bas van den Berg                Freek Seiffers                          Aad Laan
1990: Arnold van der Wolff            Leni Poeze                               Tjibbe Bijlsma
1991: Jan Tuinstra                         Hero Bos                                 Gerrit van der Wolff
1992: Jaap Schenk                        Kees Degeling                        John Jongerhuis
1993: Bart Doornweerd                  Henk van Rietbergen             Leen Parlevliet
1994: Gemma Marx                       Ruud Velthuis                         Theo van Roon
1995: Arie Bruidegom                    Jan Haijer                                Rob ten Have
1996: Cees Miedema                    Cees de Boorder                     Wim Helling
1997: Jacques de Heus                Co Buysman                           Jeroen Brandsma
1998: Patrick Goudriaan               Johan Paul Hendriks               Dick Janssen
1999: Rob Kooiman                      Cees Miedema                         Niels van der Mark
2000: Ben Zuurveld                       Jan Tuinstra                            Bert Wit
2001: Theo van Roon                    Gerrit van der Hoff                  Wout Druijf
2002: Rens van der Klei                Henk Sijm                               Daniël Koopman
2003: Jeroen Naastepad               Nicolai Khatchaturijan            Matthijs Grimbergen
2004: Co Buysman                        Matthijs Grimbergen               Frank Tieken
2005: Erwin Brouwer                     Jan Kuin                                  Frank Tieken
2006: Arend Stapel                        Nicolai Khatchaturijan             Co Pater
2007: Niels van der Mark              Co Pater                                  Erwin Brouwer
2008: Ko van Gent                        Lex Griffioen                            Jan Kuin
2009: Seréyo Bekkink                   Bart Voorn                                Matthijs Grimbergen
2010: Ben Zuurveld                       Co Buysman                            Erik Romkes
2011: Erwin Brouwer                     Abel Romkes                           Arend Stapel
2012: Wout Druijf                           Frank Tieken                           Arend Stapel
2013: Arend Stapel                        Luuk van Essen                      Willem van den Akker
2014: Arnold van der Wolff            Erik Steur                                Jan Kuin
Groep 3:
1981: Chris Kalkhoven                  H. Wit                                      Jacob van der Struijs
1982: Edwin de Boer                     Piet Peetoom                          Wim Helling
1983: S. Engländer                        Ruud Velthuis                         Jan Spaans
1984: Jan Kuin                               Wim Prins                               Eddy van de Bovenkamp
1985: Ron Deen                             Ruud Schouten                       Edwin Schouten
1986: Jan Tuinstra                         Bas van den Berg                   Louis Peters
1987: Cor Mak                               Jan van Steenbergen              Co Pater
1988: Wiebe Ottenhof                    Kees Ooms                             Miranda Beets
1989: Henk van Rietbergen           Bert Spil                                  Rogier Hörchner
1990: Jacco Provoost                    Lidy Poel                                 Dick Pieterse
1991: John Wallaart                       Patrick Goudriaan                   Erik Lepelaar
1992: geen groep 3
1993: geen groep 3
1994: geen groep 3
1995: Ton Wessels                        Jeroen Brandsma                   Sieger Steeman
1996: Jaap Duif                              Erik Heibloem                         Rob Kooiman
1997: geen groep 3
1998: geen groep 3
1999: geen groep 3
2000: geen groep 3
2001: geen groep 3
2002: geen groep 3
2003: geen groep 3
2004: Roel Ridderikhoff                 Nico Doodeman                      Herman Muller
2005: geen groep 3
2006: Jan Smink                            Michel Overbosch                  Willem van der Veen
2007: Jan Smink                            Kees Wessels                        Frans Bouwman
2008: Seréyo Bekkink                   Hans Schouwink                    Roy Bekkink
2009: Jan Smink                            Roy Bekkink                          Ruud Loots
2010: Abel Romkes                       Hans Schouwink                   Willem van der Veen
2011: Willem Spaan                       Robbert van Dijkhuizen         Hans Schouwink
2012: Cees de Boorder                  Willem van der Veen             Bert-Jan Melchers
2013: Bert-Jan Melchers                Willem Spaan                        Kees Wessels
2014: Willem van der Veen            Jan Smink                             Gerard Dudink
Groep 4:
1989: Dick Pieterse                       Leen Parlevliet                       Ton Pieterse
1990: Wim Pieterse                       Kees Overboom                    Vincent Kuijpers

Na zes ronden zijn van de 42 deelnemers er nog twee die een ongeslagen status hebben: Jan Smink (koploper in groep 2) en Frank Tieken. Komende dinsdag spelen ze tegen elkaar. Dirk Lont, ranglijstaanvoerder in groep 1, weet vijf weken lang ook niet wat verliezen is, maar lijdt in de zesde ronde tegen Sjoerd Kelder de eerste nederlaag.

In de vijfde ronde slaat Dirk nog wel een aanval op zijn leidende positie af. Hij neemt het dan op tegen Bert Spil die een half punt achterstand heeft. Met wit dwingt de koploper zijn opponent in de verdediging. Zijn pionnen rukken beetje bij beetje op, waardoor zwart daarachter weinig speelbare velden bezit. Als na een pionnenruil de c- en d-lijn openvallen, profiteert Dirk van zijn ruimtevoordeel. Een kwaliteitsoffer brengt Bert geen verlichting. Zijn toren op a8 en de loper op c8 hebben in de hele partij niet meegedaan. De witspeler komt met zijn dame in de zwarte stelling en vindt even later de matzet.

Met een punt voorsprong op drie concurrenten, onder wie Sjoerd Kelder, begint Dirk Lont aan zijn zesde partij. Zijn opponent kiest voor het Engels, een opening die de zwartspeler lang in zijn repertoire heeft gehad. Met een mooie combinatie wint Sjoerd al in de opening een pion en houdt dat voordeel tot het einde vast. Na vijftien zetten beschikken beiden over de torens en de zwartveldige lopers. Dirk blokkeert op de half open b-lijn wits achtergebleven b-pion, waardoor het enige tijd duurt voor de dameloper van wit in het spel komt. Na loperruil worden ook de witte torens actiever en nemen de winstkansen voor Sjoerd toe. Uiteindelijk kan hij toewerken naar een eindspel met elk één toren en een b-pion die kan promoveren.

Fred Avis is ondertussen vanuit de achterhoede (één uit drie) opgerukt naar de subtop en strijdt met Erik Romkes om een nog hogere klassering. De twee routiniers van Caïssa-Eenhoorn gaan aanvankelijk gelijk op. Wit krijgt een voordeeltje, als hij de dameloper op een diagonaal met twee zwarte torens kan plaatsen: kwaliteitswinst. Na torenruil op de open e-lijn kan wit makkelijker spelen, omdat zijn stukken iets aanvallender staan opgesteld. Toch valt de beslissing onverwacht. Fred maakt jacht op de geïsoleerde d5-pion van Erik die de pion met 32. … Le6 tweemaal denkt te verdedigen. Dat kost hem echter de loper. De witte dame en de zwarte koning staan op dezelfde (f-)lijn, waardoor de f7-pion wordt gepend en niet kan meeverdedigen.

Na twee ronden afwezigheid en een verliespartij tegen Andrew Weltevreden heeft Robbert van Dijkhuizen terrein moeten prijsgeven. Tegen Jan Koopman staat hij meteen onder druk en zwart is niet tevreden over zijn stelling in het vroege middenspel. Het op de twaalfde zet scherp gespeelde … f5 wordt tien zetten later goud waard. Jan verzuimt dan een vork op zijn dame en de zwartveldige loper te voorkomen. Met een stuk minder zet wit de aanval op de koningsvleugel voort. Geduldig manoeuvrerend kan Robbert alle dreigingen afwenden en tevens zijn stukken aanvallender opstellen. Hij slaat meteen toe, als wit de bezetting van veld e4 opgeeft en de zwarte dame voorop kan gaan in een winnende aanval.

In de onderste regionen zijn de verschillen klein (acht man op een half punt van elkaar), waardoor een winstpartij een flinke stijging kan opleveren. Met dat gegeven in het achterhoofd beginnen Co Buysman en Gerard Groot aan hun elfde onderlinge partij. Vijf van de vorige tien zijn in remise geëindigd en ondanks beider aanvallende gedachte wordt het nu weer een puntdeling.

Daarmee komt wit goed weg. In zijn vertrouwde Engels onderschat hij 9. … g5. Het zwarte plan is duidelijk: lang rokeren en de koningsstelling onder vuur nemen. In partijen met tegengestelde rokades is het vaak de bedoeling dat de ander dan op de andere flank ten aanval trekt, maar wit doet dat te traag. Gerard profiteert meteen en verovert twee pionnen op de koningsvleugel. Hij wil echter te gretig doorgaan en geeft de witspeler de kans om de f6-pion te slaan. Het is de middelste van drie verbonden pionnen. Met een geforceerde dameruil kan zwart de schade enigszins herstellen, maar Co heeft de achterstand ingelopen tot één pion minder en een toreneindspel met een loper tegen een paard voor zijn opponent lijkt hij te kunnen keepen. De lichte stukken worden geruild en twintig zetten later zijn ook alle pionnen van het bord.