Gesteund door een tekst uit het boek Deuteronomium (‘Vreest ze niet, want de Heere, uw God, strijdt voor ulieden’; hoofdstuk 3, vers 22) neemt Caïssa-Eenhoorn 2 het op tegen AAS. Voor de inhaalwedstrijd tegen de Aalsmeerders – oorspronkelijk vastgesteld op 16 december – wijkt het Hoornse achttal uit naar het kerkelijk centrum De Octaaf. Misschien is alle zegen van boven gekomen: de thuisploeg zegeviert met 7½-½.
Het is de grootste overwinning ooit van ons tweede team in de landelijke competitie. Eind 2003 en eind 2005 werden respectievelijk Philidor 2 (Leiden) en KTV (Enkhuizen) met 1-7 verslagen. Maar belangrijker, de Hoornaren klimmen in de derde klasse C van de vierde naar de eerste plaats. Met nog twee ronden te gaan hebben ze een punt voorsprong op VAS 2 (Amsterdam) en Santpoort, over twee weken de volgende tegenstander. ZSC-HWP Combinatie (Zaandam) staat met twee punten minder vierde en treft op dezelfde zaterdag VAS 2.
Op een steenworp afstand van de Eenhoorn-school is de titelkandidaat goed bij de les. Van AAS moet worden gewonnen en liefst met een grote uitslag. Bordpunten kunnen misschien belangrijk zijn. Halverwege de middag is er in zaal 1 van De Octaaf een geweldige knal te horen. Een bevestigingspunt aan de onderkant van de rugleuning van de stoel van Henk Noordhoek, opponent van Peter Doggers, breekt. De geroutineerde schaker deinst naar achteren, hoewel de stelling daar – nog niet – geen aanleiding toe biedt. Handig blijft op overeind, maar de zitplek is onbruikbaar geworden. Scheidsrechter Sernin van de Krol regelt snel een vervangend exemplaar.
Het lijkt erop dat de spreekwoordelijke eerste klap Caïssa-Eenhoorn 2 een daalder oplevert, want drie minuten later opent invaller Joseph Molenaar de score om binnen drie kwartier uit te lopen naar een 4-0 voorsprong. David Verweij ontpopt zich vervolgens met de enige remise tot matchwinner. Het is dan net half vijf geweest. In het laatste uur komen er nog drie partijzeges bij en staat een opmerkelijke 7½-½ uitslag op het wedstrijdformulier. Want bij de Aalsmeerse derdeklasser zitten zeker geen slechte spelers. Zo heeft AAS in het kerkelijk centrum vier man met een hogere rating dan de Hoornse teamcaptain Robbert van Dijkhuizen die eveneens invalt. Caïssa-Eenhoorns clubvoorzitter is sinds het seizoen 2015-2016 niet meer weg te denken uit de interne top acht en heeft voor de bondsteams al heel wat punten verzameld.
Op een zonnige en ook wat winderige en frisse zaterdagmiddag nemen diverse clubgenoten de moeite om langs te komen. Ze zien hun favorieten in goede vorm in actie. Op vrijwel alle borden zijn er geen problemen. AAS heeft twee 1600-spelers – de gemiddelde rating van de overige zes is 1902 – in zijn midden en een van hen, Martin Nagtegaal, neemt het op tegen Joseph Molenaar. De oud-preses is na het coronatijdperk verhuisd en gestopt als basiskracht. Als invaller pakt hij vooral dit seizoen zijn wedstrijden mee. Zijn vierde optreden levert het derde punt op. Met zwart wint hij in de opening een pion. Zijn opponent speelt de koningsloper naar het verkeerde veld en Joseph is er als de kippen bij om het voordeeltje te pakken. Na een vlotte dameruil beschikt hij over een actief loperpaar en moet de AAS-speler veel moeite doen om niet nog meer averij te krijgen. Met name de beperkte ruimte voor de paarden is een probleem. Zwart toont dat soepel aan, nadat het zware materiaal is verdwenen. Met 27. … Le2 wint hij een paard dat geen vluchtvelden heeft.
Ron Deen zorgt voor 2-0. Tegen Pjotr van Nie worden in het vroege middenspel veel lichte stukken geruild. Met 13. … La3 blokkeert de Caïssa-Eenhoorn-speler de witte a-pion en kijkt tevens naar veld c1. Zijn opponent kan weinig kanten op en hoopt na dameruil op wat meer lucht. Die krijgt hij niet, want met een actieve dametoren wint zwart de a2-pion. Na torenruil komt daar de koningstoren in de stelling en met een goede techniek, die een tweede pion oplevert, werkt Ron toe naar promotie van zijn a-pion. Als die aanstaande is, wordt hij gefeliciteerd.
Gelijk aan de naast hem zittende Joseph Molenaar heeft Peter van den Brink vlot een betere stelling. Ivo Andringa denkt met 19. … h5 de druk op de koningsstelling op te voeren, maar mist dat de positie van zijn e4-pion kwetsbaar is. Die verliest hij en meteen erop wint Peter ook de d6-pion. Er wordt veel materiaal geruild, allemaal in Blokkers voordeel. Beide spelers houden uiteindelijk een toren over en beseft zwart dat hij kansloos is.
Nick Manshanden handhaaft zijn score van honderd procent. Met geconcentreerd spel verslaat hij Ben de Leur, een van de routiniers van de Alternatieve Aalsmeerse Schaakvereniging. Op 1 november 2003 speelde HSV De Eenhoorn 2 zijn tweede wedstrijd als landelijke derdeklasser en verloor in eigen huis met 2-6 van AAS. Ben was daar toen bij, net als Henk Noordhoek. Aan Hoornse zijde maakten Alexander Geerts en Joseph Molenaar deel uit van de ploeg. Tijden – en opstellingen – veranderen.
Met alle pionnen op het bord schuift wit op de 21e zet zijn c-pion door. Het is de inleiding voor een flinke afruil, waaraan Nick een extra pion en, na dameruil, actiever spel overhoudt. De torens gaan in het doosje en de AAS-speler kan niet verhinderen dat hij een tweede pion verliest. In een eindspel met een paard voor beiden en lopers van gelijke kleur is de witte koning eerder in het centrum, maar de Hoogkarspeler heeft zijn stelling goed opgebouwd. Wit kan niet veel uitrichten. De zwarte monarch bereikt veld e6 en twee zetten later strijkt Ben de vlag.
Vanaf het begin heeft David Verweij het initiatief. Met een pion op d5 als voorpost controleert hij tegen Martin van Zanen de damevleugel, maar gaandeweg slibt de stelling dicht. Twee pionnenmuren zijn over de hele breedte van het bord neergezet. De ruimte daarachter is vooral voor zwart voldoende om alles op te vangen. Hij kan de zevende rij gebruiken om een offensief van David te beantwoorden. Na veel gemanoeuvreer komt dat via de h-lijn. Alle zware stukken worden geruild en dan kondigt de remise zich aan. Met het loperpaar kan wit geen vooruitgang boeken en helemaal niet, wanneer de Aalsmeerse koning de vrijpion op d5 blokkeert. Caïssa-Eenhoorn 2 verzekert zich van de wedstrijdwinst (het eerste doel), de overige spelers moeten aan het bordpuntensaldo werken (het tweede doel).
Vijf kwartier later slaagt Alexander Geerts daar als eerste in. Als kopman treft hij in Simon Groot de AAS-schaker met de hoogste rating. Wit brengt een verzwakking in zijn eigen stelling aan door na 12. a5 even later 15. Df2 te spelen. Een zwarte loper valt daarop het paard op c3 aan en met een ruil via de manoeuvre Ta1-Ta3-Tc3 vergroot wit weliswaar zijn activiteit, de pion op a5 heeft geen verdediger meer. Zijn aanvalsactie op de dame krijgt een averechts effect. De ontsnappingsroute leidt via h5 naar g6 en opeens wordt de Aalsmeerse e4-pion driemaal belaagd. Simon offert aansluitend de kwaliteit om in een eindspel te komen met een pion meer, maar de samenwerking van Alexanders zware stukken is optimaal. De torens hebben bezit genomen van de open e-lijn, met 31. … Dc2 staat zijn opponent ook onder druk via de tweede rij. Wit moet zijn offensieve aspiraties in de ijskast zetten en met een mooie actie werkt de Caïssa-Eenhoorn-speler toe naar een finale met zijn dame contra een witte toren. Heel soepel brengt hij de tussenstand op 5½-½.
De tweede bijdrage komt van Robbert van Dijkhuizen die tegen Winfried Falk in een partij met drie gezichten scoort. Met geduldig spel bouwt hij aan een betere stelling en wint zo met 23. Pxe6 een pion. Het paard kan het begin zijn van een superieure aanval, maar springt terug naar f4 en meteen wordt de Hoornaar door zwart onder druk gezet. Vooralsnog is er niets aan de hand. Wel, als Robbert met 34. h3 het enige vluchtveld voor het paard blokkeert en hij het stuk verliest. Het wordt van kwaad tot erger en na 47. Da4 heeft de AAS-speler de winst voor het grijpen. Hij verslikt zich in een paar lastige damezetten van wit en let meer op aangevallen stukken dan op de winstbiedende aanval. Robbert wint het stuk terug en heeft dan in een dame-met-toren-eindspel weer een pion meer om even later naar een mat in vijf te kijken.
De schaakmiddag krijgt een climax (qua spel, niet als het om de uitslag gaat) met de Magnus Carlsen-achtige overwinning van Peter Doggers op Henk Noordhoek. Aanvankelijk doen de twee niet voor elkaar onder. Wit lijkt op de damevleugel goed te staan, maar na 21. … Pe4 komt de naar c5 doorgeschoven pion in gevaar. Peter kan de aanval afwenden en richt zich in de volgende fase op het centrum. Het draait nu om een Aalsmeerse pion op d5. Zwart kan steeds voldoende verdedigers optrommelen om die op het bord te houden. Beiden hebben een toren, een witveldige loper en een paard en alle pionnen staan op dezelfde lijnen. In de derde fase speelt wit zijn paard op c3 om naar het betere veld d4. Aansluitend moet Henk ingaan op een ruil van de laatste torens en dan blijkt dat zijn lichte stukken weinig mogelijkheden hebben. Voor hem is het vooral een kwestie van tegenhouden, terwijl de Caïssa-Eenhoornaar beetje bij beetje zijn stelling versterkt. Het is ook het verhaal van de veldenkleur. Peter heeft bijna alle pionnen op de zwarte velden, zijn opponent alle pionnen op de witte: de kleur van zijn loper. Met een actieve rol voor zijn koning creëert wit een vrijpion op h5. Daar zijn de ogen op gericht, als na 58. … Kf6 Peter met 59. c6 antwoordt. Met een pionnenmeerderheid op de damevleugel kan hij op twee fronten actief zijn. En die strijd is voor zwart verloren.
Tegen de ploeg die voor de tweede maal op rij zal degraderen wordt het tweede doel ook gehaald. Er zit muziek in de prestaties van Caïssa-Eenhoorn 2, maar het mooiste lied moet op 23 maart te horen zijn. Zal het Hoornse achttal straks een octaaf hoger zingen?