2005-2025. Twee jaartallen die een lustrumviering zouden moeten opleveren, maar dat is met het Midzomertoernooi niet het geval. Deze maanden wordt er voor de negentiende keer in Bovenkarspel geschaakt, omdat het COVID-19-virus in 2020 en 2021 het organiseren van het evenement in de weg stond. Toch, de eerste editie was twintig jaar geleden en kreeg in Andrew Weltevreden een prima winnaar.
Vanwege dartswedstrijden in de Adrie Laanzaal is de opstelling van de schaaktafels voor de negende ronde van het Midzomertoernooi veranderd. Alles staat dichter bij elkaar, in een kleinere omgeving en dat zorgt voor een knusse sfeer.
In juni, juli en augustus 2005 maakten 29 schaakliefhebbers de primeur mee. Met De Groene Zes als thuisclub werd de Bovenkarspelse vereniging door elf spelers vertegenwoordigd, onder wie naast Andrew ook de op de tweede plaats geëindigde Rik Slaman. KTV was goede tweede met zeven leden, de Hoornse clubs Caïssa en De Eenhoorn deden met respectievelijk drie en twee man mee en Nel Sasbrink hield de eer van Torenhoog hoog. Degoschalm en het Alkmaarse 0-0-0 leverden eveneens één deelnemer. Van vijf spelers is hun club niet bekend of zij waren huisschakers. Dat brengt het totaal op 31 en dat klopt. Nancy Mozer en Sam Sival hadden een dubbel lidmaatschap, van De Groene Zes plus KTV en van Caïssa plus De Eenhoorn.
Andrew Weltevreden heeft schaaklessen gevolgd die in buurthuis Princensluis in Grootebroek werden gegeven. Het wijkcentrum was enige tijd het onderkomen van De Groene Zes. In het seizoen 2001-2002 maakte hij zijn debuut in de seniorencompetitie en eindigde op de negende plaats. Peter van Waert veroverde de titel en ook Jan Baars (derde), Rik Slaman (achtste), Nico Weel (elfde) en André Mantel (zestiende) – vijf deelnemers in het huidige Midzomertoernooi – speelden mee. Peter bleef in de volgende clubcompetities onstuitbaar, Andrew toonde met de zevende, zesde en tweede stek progressie, zodat zijn midzomerzege in 2005 een logisch vervolg was. Hij zou overigens in 2011, 2013 en 2014 kampioen van De Groene Zes worden en de club liefst acht keer vertegenwoordigen op het Westfries kampioenschap. Een paar jaar later verhuisde hij naar Friesland, waar Andrew bij de dam- en schaakclub Jurjen Tolsma, uit Britsum, speelt. Jurjen Tolsma (1886-1966) geldt als een van de sterkste Friese denksporters aller tijden; hij werd zowel meervoudig dam- als schaakkampioen van Friesland. Je zou hem de Aris de Heer (ook een sterke dammer en schaker, naar wie de club in Middenbeemster is vernoemd) van Fryslân kunnen noemen.
Schrijver dezes is met een historisch kopietje naar Bovenkarspel gereden. De Groene Zes is alleen al door de naam een prachtige vereniging om naar meer informatie over de club te zoeken. In 1958 opgericht door Piet Botman Joostzoon, Doede Deen Janzoon, Doede Jozef Deen Pietzoon (de twee zijn achterneven van elkaar), Aad van Leeuwen, Henk Pennekamp en Bert Verlaan. Ze vonden zich een groentje in het schaakspel, hoewel ze jarenlang bij elkaar thuis hebben gespeeld. Doede Deen Pz. bedacht de clubnaam, maar wanneer kwam hij erop? Dat lijkt in 1974 te zijn geweest. Na het succes in november 1969 van het open kampioenschap van Bovenkarspel – later het open kampioenschap van Stede Broec – wilden de spelers van De Groene Zes in wording vaker schaken. Er kwamen vriendschappelijke wedstrijden tegen Degona (Venhuizen), Torenhoog (Hoogkarspel) en De Schalmloper (Westwoud) en in 1974 sloten ze zich aan bij de Noordhollandse Schaakbond. In een bericht in het Haarlems Dagblad van 11 september wordt de naam De Groene Zes voor het eerst genoemd. De NHSB-mededelingen van die maand geeft de namen van enkele bestuursleden en de speelzaal van de zes nieuwe verenigingen die hun debuut maken in de bondscompetitie. Die informatie is mogelijk in Hoorn niet gelezen, want ik heb een schrift met alle uitslagen van Caïssa’s clubcompetitie en Caïssa’s bondswedstrijden en daarin wordt ‘Bovenkarspel – Caïssa IV’ geschreven. Het was overigens jaren gebruikelijk dat de bondsmensen, landelijk en regionaal, en de media in een aantal gevallen plaats- in plaats van clubnamen vermeldden.
Uit het Haarlems Dagblad van 11 september 1974.
Uit de NHSB-mededelingen van september 1974. In één seizoen zijn er liefst zes nieuwe verenigingen bijgekomen: Attaqueer, 't Centrum, De Groene Zes, Medemblik, De Schalmloper en De Toren van Egmond.
Uit het Caïssa-schrift, seizoen 1974-1975.
Maar het Caïssa-schrift geeft ‘Bovenkarspel’ wel een gezicht, want alle spelers van de acht partijen worden genoemd. Met een voorletter. Dat vind ik te statig voor een volkssport als schaken. Met een voornaam erbij klinkt het minder afstandelijk. Verschillende voornamen zijn bekend (Peter van Waert, Fred Laan, Ab Niekamp, Aad Rizzi, Roel de Swart), maar drie niet. Peter biedt uitkomst. Hij was op maandag 16 december 1974 eerstebordman in de thuiswedstrijd tegen Caïssa 4 (tegen Peter Baas) en zit op deze woensdagavond 30 juli 2025 tegenover Jan Olthof. Peter noemt meteen Kees Oud en Werner Dekker. Van H. Asma weet hij dat de toenmalige clubgenoot iets te maken had met het jazzfestival in Enkhuizen en muzikant was bij The Old Fashioners. Zoekend op internet geeft ‘Hot News’, het blad van de Sgt. Pepper’s Jazz-Club uit Enkhuizen, het antwoord: bassist Henk Asma. En zo zijn we compleet.
Maandag 16 december 1974: De Groene Zes – Caïssa 4 6-2 Peter van Waert – Peter Baas.......................1-0 Kees Oud – Bas Hardewijn...........................1-0 Ab Niekamp – Leni Poeze............................1-0 Fred Laan – Wim Prins..............................0-1 Roel de Swart – Jan Groen..........................1-0 Henk Asma – Meindert de Haas.......................0-1 Aad Rizzi – Johannes Verburg.......................1-0 Werner Dekker – Jaap Duif..........................1-0 Eindstand vierde klasse B: 1. De Groene Zes (Bovenkarspel)....7 5 2 0 = 12 – 39 gepromoveerd 2. Aartswoud 3.....................7 5 2 0 = 12 – 35½ gepromoveerd 3. Caïssa 4 (Hoorn)................7 5 1 1 = 11 – 33½ 4. Van Ewijcksluis 2...............7 4 0 3 = 8 – 27½ 5. KTV 3 (Enkhuizen)...............7 2 2 3 = 6 – 26 6. Schaaklust 3 (Andijk)...........7 2 1 4 = 5 – 23½ 7. De Schalmloper (Westwoud).......7 1 0 6 = 2 – 21 8. De Strandloper 3 (Petten).......7 0 0 7 = 0 – 18 In zijn eerste bondscompetitie verovert De Groene Zes meteen de titel. Een fraaie en niet vaak voorkomende prestatie. Aartswoud 3 en KTV 3 hebben de kampioen op een gelijkspel gehouden.
In het eerder genoemde Caïssa-schrift staan op de linkerpagina de uitslagen van de vijftiende ronde van de clubcompetitie, op dinsdag 17 december 1974. De tweede partij: ‘v/d Wolff jr – Pieters sr 1-0’. Jazeker, Arnold van der Wolff verslaat Karel Pieters, die dat seizoen de vice-kampioen van Caïssa zou worden. Het voormalig bestuurslid van de Schaakbond Groot-Amsterdam heeft na zijn verhuizing naar Hoorn nooit de clubtitel veroverd, maar is in de periode 1974-1981 steeds bij de beste vijf geëindigd. Arnold neemt ruim een halve eeuw later plaats tegenover Bas Doodeman. Je zou Bas de ‘Karel Pieters van het Midzomertoernooi’ kunnen noemen, want de routinier en vice-kampioen van Degoschalm/Revanche heeft in de jaren tussen 2007 en 2019 acht keer een toptienklassering geboekt. Het wordt van de kant van Arnold een ouderwets mooi partijtje.
Uit het Caïssa-schrift. Met linksboven als tweede partij 'v/d Wolff jr - Pieters sr 1-0'. Gespeeld op dinsdag 17 december 1974.
Bas, met zwart, wil niet ingaan op het Morra-gambiet en moet al snel een achterstand in ontwikkeling zien goed te maken. Dat lijkt te lukken, maar met 14. … Lg5 ruilt hij een goede loper in voor een paard. Die was de tweede verdediger van een achtergebleven pion op d6 en eenmaal van het bord kan Arnold de centrumpion simpel slaan. Daarna gaat nog veel meer materiaal naar de kant en op de 24e zet is een paardeindspel bereikt. Het plusje voor wit is zijn pionnenmeerderheid op de damevleugel. Op kundige wijze werkt de Caïssa-Eenhoorn-speler toe naar een stelling, waarin hij op die flank een vrijpion op c4 overhoudt. Het paard van Bas is beperkt in zijn sprongen, terwijl het Oostwoudse stuk de promotierace ondersteunt. Na de slotzet beseft zwart dat hij geen tegenspel meer heeft.
Arnold van der Wolff heeft zojuist 27. f3 gespeeld. Hij zal tegen Bas Doodeman op de andere flank, waar hij een pionnenmeerderheid heeft, toeslaan.
Arnold en Bas analyseren. Maar ook dan blijven de witte koning en het paard en de vrijpion op de c-lijn sluetelposities innemen.
Aan de andere kant van de leeftijdsgrens zitten Dion Brandt en Eline Kuin. Het negentiende Midzomertoernooi telt drie jeugdspelers. Stef de Wit is de derde; hij heeft in de zesde ronde van Eline gewonnen. Eline offert in de opening een centrumpion voor ontwikkeling, maar na dameruil valt de druk op de stelling van Dion – vorig seizoen winnaar van het Midzomertoernooi – weg. Ze heeft geluk dat na 12. … Lf5 haar opponent verzuimt een pionvork op de loper en een paard op h5 te plaatsen. Een reorganisatie van de eigen stelling (een paard op a6 en een loper op c5 doen lange tijd niet mee) is noodzakelijk; die komt er echter niet. De zwartspeelster verliest meer materiaal en gaat op de 52e zet mat.
Eline Kuin is aan zet tegen Dion Brandt, midzomerwinnaar van 2024. Zij zal 27. … Lxh3 spelen.
Op weg naar het eindspel. Dions toren op h3 wordt aangevallen na 43. … g4 en hij vindt in e3 een veilig veld.
Nizar Alayoubi en George Tadrous spelen een bijzondere partij. De opening van George mislukt en dat kost hem twee pionnen. Maar je moet tegen de sterkste midzomerschaker van 2011 en 2015 altijd secuur blijven. Nizar kiest na tien zetten niet voor degelijkheid, gaat opportunistisch verder en levert binnen de kortste keren zijn voorsprong in. Erger voor de Caïssa-Eenhoorn-speler: na 17. Txa1 staat hij de kwaliteit en een pion achter. Het geeft aan dat er in korte tijd veel op het bord is gebeurd. En het is nog niet voorbij. De routinier van Degoschalm/Revanche laat te lang zijn toren op a8 en het paard op b8 ongebruikt en met 26. Pxc7 verschaft de witspeler zich de mogelijkheid de kwaliteit terug te winnen. Zwart staat nog steeds beter, al wordt het na torenruil onduidelijk. Beiden zijn in een eindspel van paard met lopers van gelijke kleur beland en George heeft een pionnetje meer; op de koningsvleugel. Zijn eindspel verloopt hetzelfde als de opening. Nizar krijgt een vrijpion op a7 en bindt een zwart paard aan veld a8. Die passiviteit breekt de oud-winnaar op.
George Tadrous noteert 33. … Lf8. Hij heeft tegen Nizar Alayoubi een pion meer, maar in deze fase van het eindspel is de stelling gelijkwaardig.
Een laatste blik van George op de eindstelling. Zijn koning moet veld c8 blijven controleren, terwijl de witte monarch de twee zwarte pionnen kan opruimen ten faveure van promotie van zijn h-pion.
Het is stuivertje wisselen aan de bovenkant van de ranglijst. Na André Mantel, Nico Reus, Jordi van Alst, Peter van Waert, Nizar Alayoubi en Jamal Zyat wordt Ed Hoes in de negende ronde de zevende koploper. Dat is te danken aan zijn zege op Jamal. Met origineel en aanvallend spel neemt de Caïssa-Eenhoornaar het initiatief. Diverse malen komt er een complexe stelling op het bord, waarin het vinden van de sterkste zet (bijvoorbeeld het kwaliteitsoffer 12. … Txe2+) niet altijd eenvoudig is. Het levert wel een attractieve partij op. Na twintig zetten beschikken de twee over het zware materiaal plus twee witte paarden contra een zwarte loper. Jamal heeft als compensatie vrijpionnen op a7, b7 en c7. Langzamerhand begint de tijd mee te tellen en dan is het lastig om diep te rekenen. Zo speelt Jamal met 23. … Td8 een goede zet, maar op de lange termijn is … Da6+ winnend. Als die twee zetten later volgt en zwart na 26. De2 dameruil uit de weg gaat, komt Ed terug in de partij. Met minder dan twee minuten op de klok voor beiden ontsnapt wit aan 38. … Td1 (met kansen voor zijn opponent; 38. … a3 wordt gespeeld) om met enkele sterke zetten naar winst af te ronden. De KTV’er neemt de eerste plaats van Jamal over en wordt door liefst vijf man van Caïssa-Eenhoorn achtervolgd.
Terwijl op de voorgrond Arnold van der Wolff (links) en Bas Doodeman hun partij bespreken, wordt het drukker aan het topbord Ed Hoes – Jamal Zyat.
Ed kijkt naar zijn compacte witte stelling. Met iets meer dan drie minuten is hij na 29. … b5 aan zet.
Beide spelers zijn met hun eigen tijd een minuut verder. Jamals koning valt de toren aan en die zal wit met 36. Tbc1 verdedigen.
Het wordt nu spannend. Ed moet zijn aangevallen paard op e5 redden; het springt terug naar f3. Met 38. … Td1 zijn er winstkansen voor Jamal, maar hij zal … a3 spelen.
De slotzet 42. Ta1 is gespeeld. Zwarts a-pion gaat eraan en met een stuk meer staat Ed duidelijk gewonnen.
Negende ronde (woensdag 30 juli): Nizar Alayoubi – George Tadrous 1-0 Bert Spil – Boris de Best ½-½ Ed Hoes – Jamal Zyat Remco Bravenboer – Harry de Best 0-1 Nico Reus – André Mantel 0-1 Peter van Waert – Jan Olthof 1-0 Arnold van der Wolff – Bas Doodeman 1-0 Caspar Jinssen – Hans Morsink ½-½ Co Buysman – Jan Baars ½-½ Gerard Broersen – Eugène Koomen 0-1 Dirk Mantel – Jim Wittebol 1-0 Renzo Snel – André van Leeuwen 1-0 Dion Brandt – Eline Kuin 1-0 Henri Stouten – Ed Hornick 0-1 De stand: Ed Hoes (KTV, 1639)..................................... 24,69 4 4 0 Nizar Alayoubi (Caïssa-Eenhoorn, 1604).................. 23,61 5 2 2 Boris de Best (Caïssa-Eenhoorn, 1787)................... 18,43 4 3 1 Bert Spil (Caïssa-Eenhoorn, 1924)....................... 17,69 5 2 1 Jamal Zyat (Caïssa-Eenhoorn, 1731)...................... 16,29 5 1 3 Arnold van der Wolff (Caïssa-Eenhoorn, 1738)............ 13,51 3 2 1 André Mantel (KTV, 1458)................................ 13,44 5 1 2 Peter van Waert (Caïssa-Eenhoorn, 1983)................. 13,02 5 0 1 Marc Norden (MSK, 1812)................................. 12,99 3 1 1 Harry de Best (Caïssa-Eenhoorn, 1515)................... 12,22 4 0 2 Jan Olthof (Schaaklust, 1710)........................... 11,20 2 2 1 George Tadrous (Degoschalm/Revanche, 1535).............. 9,80 4 0 3 Rik Slaman (Caïssa-Eenhoorn + Schaaklust, 1832)......... 9,70 3 1 2 Eugène Koomen (KTV, 1796)............................... 8,61 5 0 4 Renzo Snel (Caïssa-Eenhoorn, 1560)...................... 7,93 4 2 3 Siem Boon (Degoschalm/Revanche, 1325)................... 3,69 3 1 4 Nico Reus (Degoschalm/Revanche, 1512)................... 3,59 4 0 4 Lode Broekman (MSK, 1685)............................... 3,44 0 6 0 Jordi van Alst (Caïssa-Eenhoorn, 1500).................. 3,34 3 0 2 Caspar Jinssen (Torenhoog, 1228)........................ 3,25 2 1 6 Dirk Mantel (Schaaklust, 1814).......................... 3,09 4 1 4 Stef de Wit (Torenhoog, 1449)........................... 2,01 4 0 3 Co Buysman (Caïssa-Eenhoorn, 1731)...................... 1,92 2 4 3 Bas Doodeman (Degoschalm/Revanche, 1698)................ 0,87 2 1 3 Dion Brandt (Degoschalm/Revanche, 1510)................. 0,14 4 1 3 Eline Kuin (Schaaklust, 1114)........................... -0,05 1 0 6 Remco Bravenboer (Caïssa-Eenhoorn, 1579)................ -0,99 4 1 4 Jim Wittebol (1811)..................................... -3,18 1 0 2 Serge Kramer (WSC De Pion, 1782)........................ -3,69 1 1 2 André van Leeuwen (Degoschalm/Revanche, 1359)........... -3,92 2 2 4 Nico Weel (Schaaklust, 1825)............................ -7,73 0 0 2 Jan Baars (huisschaker, 1732)........................... -8,19 1 1 3 Ed Hornick (Torenhoog, 1664)............................ -14,11 2 1 5 Henri Stouten (KTV, 1731)............................... -18,13 0 2 4 Gerard Broersen (Degoschalm/Revanche, 1741)............. -23,71 1 0 6 Hans Morsink (huisschaker, 1511)........................ -29,75 0 2 5 De midzomerscore, bepalend voor de ranglijst, wordt via een speciale formule en aan de hand van de ratings berekend. Zo verliest Jamal Zyat door zijn nederlaag 5,60 en wint Ed Hoes 6,60 punten.