Tussen de tiende en elfde ronde van het Midzomertoernooi komen twee oud-deelnemers in het nieuws. Abel Romkes speelt in het – houd u vast – HZ University of Applied Sciences Chess Tournament en doet het geweldig. Met 6½ uit negen (gedeeld achtste in een veld met 243 man) zorgt hij voor de beste prestatie ooit van een Hoornse schaker in Vlissingen. Drie dagen na de slotronde meldt het Dagblad voor West-Friesland in een rouwadvertentie het overlijden van Eugène Thole, op 95-jarige leeftijd. Eus, zoals hij werd genoemd, heeft tussen 2005 en 2018 tien keer meegedaan.

Eugène Thole bezoekt gedurende vele seizoenen de clubavonden van KTV en mist er weinig. Vaak scoort hij rond de vijftig procent. Op vrijdag 5 april 2019 meert het ‘circus’ van het Westfries kampioenschap aan in De Nieuwe Doelen, de thuishaven van de Enkhuizer schaakvereniging. De zestien spelers en de organisatoren Nico Weel en Co Buysman worden net als alle KTV’ers getrakteerd op gevulde koek. Oud-voorzitter Herman van Stralen (1929-2023) viert zo zijn naderende negentigste verjaardag. Tegelijkertijd wordt er vol bewondering over dokter Thole gesproken. Want de oud-huisarts uit Bovenkarspel, die regelmatig met de fiets naar de clubavonden gaat, is een leeftijdgenoot van Herman. En op hoge leeftijd spelen ze nog goede en mooie partijen.

De herinneringen gaan terug naar vrijdag 11 december 2015. Caïssa-Eenhoorn heeft voor het eerst in de clubgeschiedenis een jeugdploeg ingeschreven voor de seniorencompetitie van de Noordhollandse Schaakbond. Schrijver dezes, in het bezit van een rijbewijs, is teamleider en rijdt met de talenten Wouter Booij, Rowan Louter, Nick Manshanden en Martijn de Wit naar de haringstad. Tussen ruim honderd hardlopers door, zojuist is de eerste City Cross afgelopen, lopen we naar de speelzaal.

Peter Stam, ook oud-deelnemer aan het Midzomertoernooi, fungeert als wedstrijdleider bij de viertallentopper KTV – Caïssa-Eenhoorn. De thuisploeg heeft in de eerste ronde met 4-0 gewonnen, de gasten met 3½-½. Peter kan bijna zijn volledige aandacht houden op het duel. Zijn eigen partij, voor KTV’s clubcompetitie, duurt slechts vijf minuten. Op de negende zet geeft hij mat om even later met de koektrommel langs te komen, als gastvrouw Carina koffie en thee heeft gebracht.

Nick Manshanden staat als eerste een stuk voor, maar zal als laatste klaar zijn. De dan 17-jarige Nick geldt als het grootste Hoornse schaaktalent en hij zit tegenover Eus Thole, die vijf dagen eerder zijn 86^e verjaardag heeft gevierd. De ervaren KTV-speler gaat na een pionvork op paard en loper over tot agressief tegenspel. Met wit blijft hij materiaal achter staan, maar plotseling is daar 34. Lxf7+. Ineens moet de jonge Caïssa-Eenhoorn-speler veel tijd steken in de stelling. Hij kan met zijn koning niet terugslaan, omdat Eus daarna met een aftrekschaak de dame kan veroveren. Hij wint het stuk terug en even later zit er zelfs een matdreiging in. In tijdnood speelt wit, met ondertussen een pion meer en een iets betere stelling, een dame- in plaats van een noodzakelijke koningszet  en krijgt zijn jeugdige opponent de mogelijkheid om de partij met mat af te ronden. Ook de KTV’ers Imad Ahmed, Said Husaineid en Cor Kuiper verliezen, Caïssa-Eenhoorn zal zich tot kampioen van de klasse D kronen.

Eugène Thole heeft ook een partij gespeeld in het Westfriesland Cup-toernooi, een soort Westfries kampioenschap voor spelers met een rating lager dan 1600. Hij vertegenwoordigt met Leo van Balen KTV op 11 februari 2019 in ijsclubkantine De Deurlouper in Hoogkarspel, waar Torenhoog een uitstekende gastheer is. De koektrommel is ingeruild voor een bord met speculaas. We kunnen weer kijken naar een echt vlaggetje in de klok, want er worden houten schaakklokken gebruikt. We horen het mooie, nostalgische geluid van het getik alsmede het indrukken van de knoppen. Eus speelt tegen Henk Duyverman (Degoschalm), in de vorige zomer mede-kompaan op het Midzomertoernooi. De ontknoping is bizar en we kunnen de term ‘spiegelbeeldverdediger’ introduceren. De Bovenkarspelse dame lijkt de promotie van de c6-pion te verhinderen. Een pion van dokter Thole staat ook op de zesde rij en hij plaatst de vorstin er schuin bij. Niet op de vijfde, maar op de zevende rij en met schaak. Dat is niet het medicijn om de stelling gezond te maken. Hij heeft in spiegelbeeld gedacht. De dame staat onverdedigd en wordt geslagen door de koning van Henk die meteen een winnende stelling heeft.

In tien Midzomertoernooien heeft Eus 88 partijen gespeeld. Het aantal winstpartijen en remises is gelijk aan het aantal nederlagen: 44. De vijfde plaats in 2006 was zijn hoogste eindklassering.

De beste Midzomerschaker van 2024 (acht uit acht, desondanks de derde plaats in de eindstand) heeft deze maand Vereenigingsgebouw De Tuf ingewisseld voor het atrium van de HZ University of Applied Sciences. Geen fietsritten van Hoorn naar Bovenkarspel. Een derde verschil is de drukte. Abel Romkes is een van de 243 deelnemers, maar hij draait steeds in de bovenste regionen mee en speelt elke ronde op een livebord. Het zal weinig tijd hebben gekost om de juiste stoel te vinden en dat is dan weer een overeenkomst.

In de eerste ronde trekt vooral vader Erik de aandacht met een sterke partij tegen de Duitse grootmeester Daniel Hausrath. Routinier van de Bundesligaploeg SV Mülheim-Nord (en daar clubgenoot van onder meer Liam Vrolijk en Thomas Beerdsen) en meesterklasser Zuid-Limburg. Hij heeft ook in de Belgische, Franse en Luxemburgse schaakcompetitie gespeeld. Met al die ervaring en 545 ratingpunten meer is de stelling na veertig zetten gelijkwaardig, jazeker. De volledige notatie staat hieronder en dan is de vraag aan de lezer: wat speelt u na 40. … Pf5?

 

Abel begint het toernooi in Vlissingen met twee overwinningen en delft in de derde ronde het onderspit tegen Eelke de Boer, die met de grootmeesters Pavel Eljanov (vermeld op de wisselbeker dankzij een hoger aantal weerstandspunten), Erwin l’Ami en Thomas Beerdsen op de gedeelde eerste plaats eindigt. Na een winst- en verliespartij zet hij zijn eindsprint in op woensdag 6 augustus. Terwijl de Midzomerschakers hun tiende ronde hebben, is Abel gelijktijdig – er wordt in de Zeeuwse havenstad veelvuldig in de avonduren gespeeld – succesvol bezig tegen Pieter Jan Morssink. Misschien denkt hij een moment aan zijn hoge score in de Adrie Laanzaal van een jaar eerder. Hoe het ook zij, tot en met de slotdag levert hij Midzomerachtige prestaties. De eindsprint van 3½ uit vier (de remise is tegen internationaal meester Jasel Lopez) brengt hem op de gedeelde achtste plaats.

De voorlaatste woensdagse toernooi-avond in Bovenkarspel begint met een leuke mededeling van Jim Wittebol, vlak voor zijn partij tegen Remco Bravenboer. Hij heeft de schaakrubriek in het Engelse dagblad The Times van afgelopen maandag gezien en daarin wordt aandacht besteed aan de partij Anne Kuipers-Haast – Robin Duson, gespeeld op het NK vrouwen van vorig jaar. Door de kleine lettertjes op de smartphone kon schrijver dezes niet zien – hij wordt een dagje ouder – of het om de klassieke dan wel snelschaakpartij ging, maar het zal niet vaak voorkomen dat een Caïssa-Eenhoorn-speler of –speelster een buitenlandse krant haalt.

Het is petweer op de dag van de elfde ronde. Niet in de betekenis van knudde, maar we bedoelen het hoofddeksel. Menig Midzomerschaker beschermt zich zo tegen de zon, als hij naar Vereenigingsgebouw De Tuf rijdt, fietst en loopt. De een houdt hem tijdens de partij op, de ander legt de pet naast het bord en de derde propt hem in de stoel. Er staan twee toppartijen op het programma en bij Ed Hoes – Eugène Koomen roept de pet vragen op. Die is gesierd met een vlag met een groene, witte en oranjerode baan. Doet denken aan Italië en Ierland. Mijn opponent Serge Kramer houdt het op Mexico en waarachtig, de afbeelding in het midden is die van een arend die op een nopalcactus zit en een slang opeet. De Azteken hadden van de god Huitzilopochtli de opdracht gekregen om een plaats te zoeken, waar ze het tafereel zouden zien. Die ontdekten ze in 1325, precies zevenhonderd jaar voor het negentiende Midzomertoernooi, en ze stichtten daar hun nieuwe hoofdstad Tenochtitlan, het huidige Mexico-Stad.

Eugène heeft de rol van de arend en Ed vertolkt de slang. De damevleugel is de nopalcactus, waarop de strijd zich afspeelt. De door wit naar de vijfde rij doorgeschoven c-pion wordt een verzwakking. De zwarte dame peuzelt die op en meteen is duidelijk dat de KTV’er zich niet uit de problemen kan kronkelen. De dame en een toren zijn de klauwen van de roofvogel die zijn prooi niet zal loslaten.

Koploper Boris de Best neemt het op tegen oud-koploper Jamal Zyat, een echte Caïssa-Eenhoorn-derby. Wit is met twee winstpartijen en twee remises op zijn laatste vier woensdagavonden de man in vorm en Jamal merkt dat al in de opening. Hij speelt … Lb7 te laat en dat kost hem de b-pion. Zwart werkt daarna zijn ontwikkelingsachterstand weg, maar verzuimt tijdig te rokeren. Met 16. Da4+ maakt Boris het gemis van de b-pion duidelijk. Het lukt Jamal niet om een goede verdediging op te zetten en op soepele wijze handhaaft zijn clubgenoot zijn leidende positie.

Bert Spil (wit) en Arnold van der Wolff spelen de tweede Caïssa-Eenhoorn-derby. Twee ervaren schakers, met vele honderden partijen in hun baggage. Ze maken er bepaald geen zomeravondpotje van en de strijdlust zal tot het middernachtelijk uur te zien zijn. Bert verovert een pion op de damevleugel, maar de zwarte compensatie is de grotere activiteit van met name de zware stukken. Terwijl de a3-pion op vallen staat (bijvoorbeeld met het niet gespeelde 26. … Txa3), raakt Arnold echter een tweede pion achter. Bert lijkt aan winstkansen te mogen denken, maar strandt op de vechtlust van zijn clubgenoot die met 32. … d3 (een vrijpion) voor enige onrust zorgt en dame- en torenruil afdwingt en dan weer slechts één pion minder heeft. Dat plusje voor wit is zijn pionnenmeerderheid op de koningsvleugel. Arnold moet er hard voor werken en krijgt daar na 55 zetten de beloning voor. In een toreneindspel beseft zijn opponent dat het heel lastig is de enige pion op het bord, op f4, naar de overkant te brengen.

De remise brengt de Oostwoudse Caïssa-Eenhoornaar op de derde plaats. Tussen hem en ranglijstaanvoerder Boris de Best staat Nizar Alayoubi, ook al lid van de Hoornse schaakvereniging. Hij zet tegen André Mantel zijn specialiteit (pionnneneindspelen) om in winst.

Elfde ronde (woensdag 13 augustus):
Jim Wittebol – Remco Bravenboer ½-½
Ed Hoes – Eugène Koomen 0-1
Bert Spil – Arnold van der Wolff ½-½
Stef de Wit – George Tadrous 1-0
André van Leeuwen – Jordi van Alst 1-0
Siem Boon – Renzo Snel 0-1
Boris de Best – Jamal Zyat 1-0
Dion Brandt – Hans Morsink ½-½
André Mantel – Nizar Alayoubi 0-1
Eline Kuin – Nico Reus ½-½
Dirk Mantel – Harry de Best 1-0
Serge Kramer – Co Buysman ½-½
Henri Stouten – Gerard Broersen 1-0
De stand:
Boris de Best (Caïssa-Eenhoorn, 1787)...................  28,78  6  3  1
Nizar Alayoubi (Caïssa-Eenhoorn, 1604)..................  24,42  6  2  3
Arnold van der Wolff (Caïssa-Eenhoorn, 1738)............  20,86  4  3  1
Eugène Koomen (KTV, 1796)...............................  20,15  7  0  4
Ed Hoes (KTV, 1639).....................................  17,66  4  4  2
Jamal Zyat (Caïssa-Eenhoorn, 1731)......................  17,49  6  1  4
Stef de Wit (Torenhoog, 1449)...........................  15,13  6  0  3
Peter van Waert (Caïssa-Eenhoorn, 1983).................  13,02  5  0  1
Marc Norden (MSK, 1812).................................  12,99  3  1  1
André Mantel (KTV, 1458)................................  10,82  5  2  3
Harry de Best (Caïssa-Eenhoorn, 1515)...................  10,78  4  1  3
Bert Spil (Caïssa-Eenhoorn, 1924).......................  10,05  5  3  2
Rik Slaman (Caïssa-Eenhoorn + Schaaklust, 1832).........   9,70  3  1  2
George Tadrous (Degoschalm/Revanche, 1535)..............   7,43  5  0  4
Jan Olthof (Schaaklust, 1710)...........................   6,24  2  2  2
Remco Bravenboer (Caïssa-Eenhoorn, 1579)................   5,94  5  2  4
Renzo Snel (Caïssa-Eenhoorn, 1560)......................   5,46  5  2  4
Dirk Mantel (Schaaklust, 1814)..........................   5,38  5  2  4
Eline Kuin (Schaaklust, 1175)...........................   4,06  1  2  6
Caspar Jinssen (Torenhoog, 1228)........................   3,65  2  1  6
Siem Boon (Degoschalm/Revanche, 1325)...................   3,63  3  1  6
Co Buysman (Caïssa-Eenhoorn, 1731)......................   3,61  2  6  3
Lode Broekman (MSK, 1685)...............................   3,44  0  6  0
Jordi van Alst (Caïssa-Eenhoorn, 1500)..................   2,89  4  0  3
André van Leeuwen (Degoschalm/Revanche, 1359)...........   1,80  3  2  5
Bas Doodeman (Degoschalm/Revanche, 1698)................   0,87  2  1  3
Jim Wittebol (1811).....................................   0,54  2  1  2
Dion Brandt (Degoschalm/Revanche, 1510).................  -2,40  4  2  4
Serge Kramer (WSC De Pion, 1782)........................  -3,39  1  2  2
Nico Reus (Degoschalm/Revanche, 1512)...................  -5,31  4  1  5
Henri Stouten (KTV, 1731)...............................  -6,12  2  2  4
Ed Hornick (Torenhoog, 1664)............................  -9,62  3  1  5
Nico Weel (Schaaklust, 1825)............................ -12,75  0  0  3
Jan Baars (huisschaker, 1732)........................... -13,19  1  1  4
Gerard Broersen (Degoschalm/Revanche, 1741)............. -28,72  1  0  7
Hans Morsink (huisschaker, 1511)........................ -33,26  0  4  5
De midzomerscore, bepalend voor de ranglijst, wordt via een speciale
formule en aan de hand van de ratings berekend. Zo verliest
George Tadrous door zijn nederlaag 5,53 en wint Stef de Wit 6,53 punten.