Het is de dag na de Evergreen top 1000. Schaakclub Volendam is weer een uitstekend gastheer van het NHSB-rapidkampioenschap, als de ontelbare hits uit vooral de jaren zestig en zeventig nog steeds in mijn hoofd zitten.

Van maandag 3 tot en met vrijdag 7 november waren ze de hele dag te horen op Radio 5 (Radio Nostalgia). Jeugdherinneringen komen naar boven drijven. Een jeugd met heel weinig schaken – alleen een tweekamp op de ULO in Hoorn – en veel Volendammer popmuziek. Waar heb ik de Cats niet gezien? Vrijwel elke maand speelden Theo Klouwer, Arnold Mühren, Jaap Schilder en Cees en Piet Veerman wel ergens in West-Friesland. In dichte mist op de brommer naar café De Vriendschap in Zuidermeer, waar de zaal te klein was voor de honderden fans. Geen nood; de meiden gingen op de schouders bij de jongens. Als een eerbetoon aan de Cats staan in de Evergreen top 1000 veertien nummers van de groep en die ene grote hit van Piet Veerman.

Magical mystery morning (op plaats 410 in de Evergreen top 1000)

Het is een mooie zaterdagmorgen. Met de clubgenoten Erwin Brouwer en chauffeur Bert Spil rijd ik door het betoverende landschap tussen Hoorn en Volendam, zo vlak langs de IJsselmeerdijk. ‘Schaken aan de Dijk’ is nog even een mysterie. In welke groep zullen we spelen? In café De Groene zijn andere clubgenoten al aanwezig. Arend Stapel verbaast zich over zijn plaats in de hoogste achtkampengroep. Maar hij is de man in vorm en zal op de tweede plaats eindigen. Fred Avis heeft nog wel eens in de hoofdgroep meegedaan. Door het grote ratingpuntenverlies van de afgelopen maanden zit de voorzitter van Caïssa-Eenhoorn en van de Noordhollandse Schaakbond in groep C. Volgens verwachting wint hij die poule, mede dankzij een triomf op clubgenoot Aad Laan in de eerste ronde. Die komt deze morgen tot stand na een magische, mysterieuze ontsnapping en een gemiste mataanval van Aad die overigens wel tweede zal worden.

Where have I been wrong? (op plaats 76 in de Evergreen top 1000)

Waar heb ik het verkeerd gedaan? De eerste ronde levert mij een verliespartij tegen Bas Doodeman op. Bas speelt bij De Groene Zes uit Bovenkarspel en is op dit NHSB-kampioenschap in zijn element. Hij wint in De Groene zes partijen en wordt een verdiende winnaar in groep D. Met zwart rokeer ik op de automatische piloot kort en dat blijkt achteraf geen goede beslissing te zijn geweest. Bas kiest voor de lange variant en trekt daarna met zijn pionnen op de koningsvleugel ten aanval. Hij speelt het prima uit en incasseert na nog geen twintig minuten totale bedenktijd het eerste punt.

Dat biedt wel de gelegenheid om langs de acht borden van de hoofdgroep te lopen en drie clubgenoten in actie te zien. Tom Balla doet het prima tegen grootmeester David Klein, maar delft in een eindspel met dame en toren elk plus een Hoornse loper en een Haarlems paard het onderspit. Bert Spil zit met zwart tegenover Yong Hoon de Rover en de stelling oogt lange tijd gelijkwaardig. Als zijn ervaren opponent een achtergebleven pion drie keer aanvalt, blijken zijn stukken toch duidelijk beter te staan dan de Hoornse en als Bert een pion verliest, stort zijn stelling in elkaar. Arjon Buikstra neemt het op tegen Pieter Hopman, de titelverdediger. Het wordt een taaie strijd met uiteindelijk ook hier een logische uitslag.

Let’s dance (op plaats 465 in de Evergreen top 1000)

Laten we dansen. De eerste winstpartij is binnen, tegen Kees Pruis. Met wit speel ik al enige jaren Engels – wel zo handig met al die Cats-platen – en daarmee kan ik een degelijke partij uitbouwen naar succes. Kees is een van de vier Purmerend-spelers in mijn groep (D) en een van de twintig die aan het NHSB-kampioenschap meedoen. De organisatie van Schaakclub Volendam, de sfeervolle omgeving en de sportieve ambiance zijn samen verantwoordelijk voor de grote belangstelling. Veel bekende gezichten en toch ook enkele nieuwe deelnemers.

Het geeft enige opluchting, als op deze zaterdag de nul snel is weggewerkt. Maar we kunnen niet dansen, want de speelzaal in De Groene is tot op de laatste centimeter bezet. Voor het eerst in de 11-jarige historie van het evenement kan al enkele dagen voor het begin het bordje ‘vol’ aan de deur.

Why? (op plaats 106 in de Evergreen top 1000)

De partij uit de derde ronde verloopt met enige hindernissen. Achterin De Groene zijn drie lange tafels gemaakt, waar negen borden op liggen. Voor de hoofdgroep, de groepen A en B en de groepen E en F. Er staat ook een tafel dwars, in de breedte geplaatst. Met daarop zes borden. Die zijn bestemd voor groep C en voor vier spelers van groep D, terwijl de overige vier van D aan de kop van de AB- en EF-tafels schaken. Om negentig man een plaats te geven kan de opstelling niet anders en wij van groep D zitten toch aardig dicht bij elkaar.

In die derde ronde speel ik tegen Paul Meijer, ook van Purmerend. Mijn buurman, een deelnemer uit groep F, drukt echter steeds de verkeerde klok in. Niet één keer, niet twee keer, wel een stuk of tien keer. Waarom? Hij krijgt het niet uit zijn systeem, ondanks herhaaldelijke opmerkingen. Voor mij pakt het overigens goed uit, want de klok van Paul gaat steeds lopen, terwijl ik nadenk. Maar langzamerhand worden we er een beetje chagrijnig van. Ik sta onder druk en biedt, als de stelling opklaart, remise aan. Door het gedoe verspeelt de Purmerender een stuk en ik geef aan dat het remise-aanbod nog steeds geldt. Hij accepteert het. Als we daarna een eindspelvariant uitspelen, blijkt Paul ondanks een stuk minder toch een ijzersterke voortzetting te hebben waarmee een pion promoveert.

Sure he’s a cat (op plaats 397 in de Evergreen top 1000)

Menig deelnemer aan het rapidkampioenschap zal zich deze dag een kat voelen. Niet direct met negen levens, maar voldoende om aan een beroerde stelling te ontsnappen. Tom Richters neemt het in de vierde ronde op tegen Pieter Dijker. De veteraan van Caïssa-Eenhoorn heeft een half uur eerder de winst laten liggen tegen Victor Groeneveld, zijn oud-clubgenoot bij De Pionier uit Abbekerk (waar op tweede paasdag ook altijd een geweldig toernooi is) en tevens reisgenoot naar Volendam. Een dame voorsprong, maar er dreigt een patstelling te ontstaan. De eerste keer ziet Tom die mogelijkheid, de tweede maal niet. En nu, tegen zijn Castricum-opponent, heeft hij een goede stelling en verovert zojuist een belangrijke centrumpion. Nu is het de klok die meedogenloos doortikt. Pieter is de kat die overleeft dankzij het vallen van de vlag.

Rock ‘n’ roll I gave you all the best years of my life (op plaats 198 in de Evergreen top 1000)

De vijfde ronde alweer. Tussen de bedrijven door maak ik, al of niet aan de bar en met een biertje erbij, regelmatig een praatje met een speler. Er zijn toernooitijgers die je bijna altijd en overal ziet. Mijn clubgenoten van vandaag, maar ook Piet Sinnige (Schaaklust uit Andijk; en daar is op zaterdag 27 december een geweldig kersttoernooi voor viertallen), Hans Morsink, Jan Rietveld, Bert-Jan Melchers en vele anderen. Stuk voor stuk liefhebbers die de beste jaren van hun leven aan het schaken geven. En misschien komt er een nieuwe lichting aan. In de hoofdgroep speelt Luuk van Essen, talent in opmars van Schaakclub Volendam. Ook actief geweest op toernooien in Hoorn en Bovenkarspel. De organiserende vereniging timmert aan de weg met haar jeugdafdeling en verschillende kinderen doen mee aan de grandprix-reeks van de Noordhollandse Schaakbond.

Times where when (op plaats 38 in de Evergreen top 1000)

Waar blijft de tijd? De schaakdag in Volendam vliegt voorbij. Wedstrijdleider Gerard van der Graaf – die zich in de sportieve heksenketel prima overeind houdt – refereert eraan bij zijn vaste praatje voor een ronde. Iedereen gaat aan zijn zesde partij beginnen, ‘one more to go’. Wat is dat toch met die tijd? Als je je ergens verveelt, wil de tijd maar niet opschieten. Maar bij een aangenaam verblijf lijken dezelfde uren minuten te zijn. Zo is het ook in De Groene, prachtig gesitueerd in het hart van het dorp. Na een vlotte partij kun je nog even een korte wandeling naar de haven maken. Daar hebben Bert Spil en Arjon Buikstra deze keer geen tijd voor. Van de drie clubgenoten in de hoofdgroep spelen zij in de zesde ronde de enige onderlinge partij. Voor Bert, met wit, wordt de druk gaandeweg groter. Er is materieel evenwicht, maar het loperpaar van Arjon neemt een ijzersterke plaats op het bord in. Naast elkaar vormen de twee de zogeheten Horowitz-lopers en bezorgen de witspeler een ‘horrible’ eindspel. Ze ondersteunen een ver opgerukte randpion die alleen ten koste van een stuk kan worden tegengehouden. En dat staat gelijk aan winst voor zwart.

One way wind (op plaats 8 in de Evergreen top 1000)

In mijn laatste partij zit het niet tegen. Met wit kan ik tegen Evert Schlebaum een ‘petite combination’, zoals ze bij BZN (viermaal aanwezig in de Evergreen top 1000) zullen zingen, uitvoeren. Het resultaat is stukwinst aan het einde van de opening en de partij wordt vervolgens een wind die één kant op waait. Ik kan blijven aanvallen, zwart moet verdedigen. Een verre pion en wat torenschaakjes kunnen geen luwte veroorzaken. De pion wordt van het bord geblazen en de schaakjes uit de stelling gehaald, waarna mijn opponent zijn dame zal verliezen. Dankzij het punt eindig ik op een score van vijftig procent.

The end of the show (op plaats 99 in de Evergreen top 1000)

De prijsuitreiking is het einde van de show. Die begint met een gepaste bloemenhulde aan de gastvrouwen van De Groene. Vriendelijk, attent. Gedurende de gehele dag zijn er nauwelijks lege koffiekopjes bij de schaakborden te zien. Die zijn op tijd opgehaald. Het uitrekenen van de eindstanden levert geen problemen op. Vaak kan het onderlinge resultaat bij een gelijk puntentotaal de beslissing brengen. In de negen groepen achtkampers mag zes keer een speler van Volendam naar voren komen om een prijs in ontvangst te nemen. En wij van Caïssa-Eenhoorn doen het met de helft. Arend Stapel, Fred Avis en Aad Laan worden met hun eerste (Fred) en twee tweede plaatsen gefeliciteerd. David Klein is de sterkste in de hoofdgroep. Hij heeft in de derde ronde van Rob Schoorl verloren en de overige partijen gewonnen. Rob op zijn beurt verliest in de vierde ronde van Pieter Hopman en verspeelt in zijn slotpartij een halfje aan Piet Peelen, waardoor hij de grootmeester van Kennemer Combinatie voor zich moet dulden.

Sailing home (op plaats 252 in de Evergreen top 1000)

Afgezien van het feit dat we – Bert, Erwin en ik – geen zeilboot hebben om naar huis te gaan, zal de tocht over water te lang duren. Geen ‘sailing home’ dus, maar ‘driving home’. Eerst maken we weer een heerlijke wandeling naar het marinapark. Het gratis stallen van de auto bij de AMVO is sinds enkele jaren voorbij, maar Schaakclub Volendam komt bij elke aankondiging van het toernooi met een gouden parkeertip. Er is voldoende ruimte bij het marinapark en daar kost het geen cent. Ook het teruglopen naar de auto duurt tien minuten; ditmaal met een makreel in de hand. De nieuwe rapidkampioen David Klein had het bij de prijsuitreiking mooi verwoord. ,,Een jaar of acht geleden heb ik ook een keer meegedaan en toen al kreeg iedere deelnemer een makreel. Dat is nog steeds erg leuk.’’

Een evergreen is iets – vaak een liedje – dat zijn populariteit behoudt. ‘Schaken aan de Dijk’ mag ook een evergreen worden genoemd.

 

Hoofdgroep: eerste ronde: Tom Balla-David Klein 0-1, Pieter Hopman-Arjon Buikstra 1-0, Yong Hoon de Rover-Bert Spil 1-0. Tweede ronde: Jan Veerman ‘Verdi’-Tom Balla 0-1, Arjon Buikstra-Marc Hartog 1-0, Bert Spil-Sipco Schimmel 1-0. Derde ronde: Tom Balla-Luuk van Essen ½-½, Danny de Ruiter-Arjon Buikstra 1-0, Anton Bakels-Bert Spil 1-0. Vierde ronde: Tom Balla-Yong Hoon de Rover 0-1, Arjon Buikstra-Jan Tol 1-0, Bert Spil-Marc Hartog 0-1. Vijfde ronde: Jan Tol-Tom Balla 0-1, Arjon Buikstra-Piet Peelen 0-1, Jan Veerman ‘Verdi’-Bert Spil 0-1. Zesde ronde: Piet Peelen-Tom Balla 1-0, Bert Spil-Arjon Buikstra 0-1. Zevende ronde: Tom Balla-Sipco Schimmel ½-½, Arjon Buikstra-Jan Veerman ‘Verdi’ 0-1, Bert Spil-Luuk van Essen 1-0. Eindstand: 1. David Klein (Kennemer Combinatie, 2490) 6 punten, 2. Rob Schoorl (Purmerend, 2344) 5½, 3. Piet Peelen (Purmerend, 2292), Yong Hoon de Rover (Purmerend, 2326) en Danny de Ruiter (De Waagtoren, 2235) 4½, 6. Pieter Hopman (Purmerend, 2389) en Wim Luberti (Purmerend, 2216) 4, 8. Anton Bakels (Purmerend, 2075), Arjon Buikstra (Caïssa-Eenhoorn, 1985), Tom Balla (Caïssa-Eenhoorn, 2066), Marc Hartog (WSC De Pion, 1852), Jan Tol (Volendam, 1930) en Bert Spil (Caïssa-Eenhoorn, 1869) 3, 14. Luuk van Essen (Volendam, 1825) 2½, 15. Sipco Schimmel (De Vennep, 1827) 1½, 16. Jan Veerman ‘Verdi’ (Volendam, 1843) 1.

Groep A: eerste ronde: Arend Stapel-Reinier Bodemeijer 1-0. Tweede ronde: Bart Feltman-Arend Stapel 0-1. Derde ronde: Arend Stapel-Luc Preeker 1-0. Vierde ronde: Daniël Doorn-Arend Stapel 1-0. Vijfde ronde: Arend Stapel-Ruud Niewenhuis 0-1. Zesde ronde: Arend Stapel-Johan Plooijer 1-0. Zevende ronde: Ron Greven-Arend Stapel 0-1. Eindstand: 1. Ruud Niewenhuis (De Waagtoren, 1820) 5½, 2. 2. Arend Stapel (Caïssa-Eenhoorn, 1760) 5, 3. Reinier Bodemeijer (Volendam, 1802) 4, 4. Bart Feltman (Kennemer Combinatie, 1823) en Johan Plooijer (De Waagtoren, 1777) 3½, 6. Daniël Doorn (Purmerend, 1759) 3, 7. Luc Preeker (Purmerend, 1755) 2½, 8. Ron Greven (WSC De Pion, 1780) 1.

Groep B: eerste ronde: Erwin Brouwer-Piet Kuijs ½-½. Tweede ronde: Nico Koning-Erwin Brouwer ½-½. Derde ronde: Erwin Brouwer-Gerard Kuijs 0-1. Vierde ronde: Wolf Mestrom-Erwin Brouwer 1-0. Vijfde ronde: Erwin Brouwer-Jan Barteling 1-0. Zesde ronde: Martin van Zaanen-Erwin Brouwer 1-0. Zevende ronde: Erwin Brouwer-Andrew Weltevreden 1-0. Eindstand: 1. Gerard Kuijs (Castricum, 1745) 6, 2. Martin van Zaanen (De Vennep, 1733) 4½, 3. Wolf Mestrom (Kennemer Combinatie, 1719) 4, 4. Piet Kuijs (Castricum, 1741) 3½, 5. Erwin Brouwer (Caïssa-Eenhoorn), Nico Koning (Volendam, 1741) en Andrew Weltevreden (De Groene Zes, 1752) 3, 8. Jan Barteling (Schaakgroep Koedijk, 1729) 1.

Groep C: eerste ronde: Fred Avis-Aad Laan 1-0. Tweede ronde: Fred Avis-Jan Veerman ‘Kluit’ 1-0, Aad Laan-Hans Keizer 0-1. Derde ronde: Henk Veerman-Fred Avis 0-1, Jan Veerman ‘Kluit’-Aad Laan 0-1. Vierde ronde: Fred Avis-Rob Heijink 1-0, Aad Laan-Anneke Schol-Grin 1-0. Vijfde ronde: Hans Keizer-Fred Avis 1-0, Henk Veerman-Aad Laan 0-1. Zesde ronde: Fred Avis-Anneke Schol-Grin 1-0, Aad Laan-Ronald Kamps 1-0. Zevende ronde: Ronald Kamps-Fred Avis 0-1, Rob Heijink-Aad Laan 0-1. Eindstand: 1. Fred Avis (Caïssa-Eenhoorn, 1670) 6, 2. Aad Laan (Caïssa-Eenhoorn, 1715) 5, 3. Hans Keizer (Volendam, 1693) 4½, 4. Ronald Kamps (Opening’64, 1714) en Anneke Schol-Grin (Krommenie, 1709) 3½, 6. Rob Heijink (De Waagtoren, 1685) en Henk Veerman (Volendam, 1683) 2½, 8. Jan Veerman ‘Kluit’ (Volendam, 1677) ½.

Groep D: eerste ronde: Bas Doodeman-Co Buysman 1-0. Tweede ronde: Co Buysman-Kees Pruis 1-0. Derde ronde: Paul Meijer-Co Buysman ½-½. Vierde ronde: Co Buysman-John Fokke 1-0. Vijfde ronde: Joop Brands-Co Buysman 1-0. Zesde ronde: Wim Dekker-Co Buysman 1-0. Zevende ronde: Co Buysman-Evert Schlebaum 1-0. Eindstand: 1. Bas Doodeman (De Groene Zes, 1602) 6, 2. Wim Dekker (Purmerend, 1660) 5, 3. Evert Schlebaum (Purmerend, 1600) 4, 4. Co Buysman (Caïssa-Eenhoorn, 1640) en Paul Meijer (Purmerend, 1612) 3½, 6. John Fokke (Schaakgroep Koedijk, 1613) 2½, 7. Kees Pruis (Purmerend, 1605) 2, 8. Joop Brands (Aartswoud, 1617) 1½.

Groep H: eerste ronde: Tom Richters-Victor Groeneveld ½-½. Tweede ronde: Piet Tuijp-Tom Richters 1-0. Derde ronde: Tom Richters-Gerard Lonnee ½-½. Vierde ronde: Pieter Dijker-Tom Richters 1-0. Vijfde ronde: Tom Richters-Marcel Springorum 0-1. Zesde ronde: Tom Richters-Quinta Helmer 1-0. Zevende ronde: Jacob Poel-Tom Richters 1-0. Eindstand: 1. Piet Tuijp (Volendam, 1350) 4½ onderling resultaat, 2. Jacob Poel (Purmerend, 1332) 4½, 3. Gerard Lonnee (Purmerend, 1251) 7 3 2 2 = 4 onderling resultaat, 4. Pieter Dijker (Castricum, 1269) en Victor Groeneveld (De Pionier, 1343) 4, 6. Marcel Springorum (ZSC-Saende, 1372) 3, 7. Quinta Helmer (WSC De Pion, 1324) en Tom Richters (Caïssa-Eenhoorn, 1280) 2.