Ze zijn allemaal als jong meisje begonnen met schaken. De huidige topspeelsters hebben in het begin van hun carrière ook aan regionale kampioenschappen meegedaan, net als de talenten die op de laatste zondag van november om de C- en D-titel van de NHSB strijden. Hoe zullen zij het over pakweg tien jaar doen?

De theaterzaal van de Zwaagse multifunctionele accommodatie De Kreek is sfeervol aangekleed. Nog enkele nachtjes slapen en het is 5 december. Er hangen sinterklaasvaantjes en -vlaggen. Als de kinderen binnenkomen, zien ze op de balie een zwartepietenpop staan. Maar het uitdelen van cadeautjes zal de volgende uren geen gewoonte zijn. Op het schaakbord doen vijftien meisjes hun uiterste best om zoveel mogelijk punten in de wacht te slepen. Wedstrijdleider Chris de Saegher, voor de aanvang van de laatste ronde: ,,Het is voor iedereen een leerzame dag geworden. Ik heb veel eindspelen gezien.’’

Bijvoorbeeld in de tweede partij tussen Robin Duson en Rosa Leek. De talenten van respectievelijk de organiserende vereniging Caïssa-Eenhoorn en De Waagtoren (Alkmaar) zijn de enige schaaksters in het C-kampioenschap en zij spelen een mini-tweekamp om de titel die toegang verschaft tot het Nederlands kampioenschap.

Er wordt door mede-wedstrijdleider Robbert van Dijkhuizen eerst geloot wie welke kleur heeft in de eerste partij. Robin begint met wit en zij zet al snel een aanval op de koningsvleugel op. Maar het is een aanval met een schijnbeweging, want na een afruil in het centrum wint de Hoornse speelster met een paardvork een volle toren en die achterstand kan Rosa niet wegwerken.

Rosa gaat na een korte pauze energiek op zoek naar de gelijkmaker. Na acht zetten komt precies dezelfde synchronische stelling op het bord als in hun eerste partij. Negen zetten later zijn alle lichte stukken geruild en kort erna ook het zwaardere materiaal. De C-toppers houden elk een toren en zeven pionnen over en ze hebben voor een prachtige stelling voor jeugdlessen en theorieboeken gezorgd. Omdat de Alkmaarse toren iets actiever staat, heeft Rosa licht positioneel voordeel.

De laatste torens worden geruild en dan ziet het er, met nog zes witte en zes zwarte pionnen, remise-achtig uit. Vooral de positie van de koning is belangrijk. Als Rosa een belangrijk veld vrijmaakt voor haar opponente, volgt een promotierace tussen de zwarte e- en de witte f-pion. Beide promoveren, maar Robin kan als eerste schaak geven. De witspeelster zet haar monarch op de lijn van haar dame. Het is de beslissing, want zwart forceert dameruil en ruimte met de koning de b3-pion op, waardoor nu de c-pion kan promoveren.

Dertien meisjes hebben zich aangemeld voor het D-kampioenschap en zij spelen een zevenrondig toernooi. Naast Chris en Robbert fungeert Ben Takken als wedstrijdleider. De organisatie van het evenement staat dan ook als een huis. Diverse ouders volgen de verrichtingen van hun kinderen live, maar thuisgebleven familieleden blijven via de website van Caïssa-Eenhoorn op de hoogte van het rondeverloop.

Marit de Boer schiet als een komeet uit de startblokken en meldt zich na drie partijen en een score van honderd procent als kanshebster. In de vierde ronde neemt het talent van het Langedijker Schaakmat het op tegen Mirthe Hatzmann (De Wijker Toren) die een half puntje minder heeft dankzij remise in de derde ronde tegen clubgenote Amelia Jonkman.

Marit en Mirthe belanden in een eindspel met hoogspanning. Met veel belangstellenden bij het bord regeert de stilte. De witspeelster verovert een centrumpion, maar de stelling is zo scherp dat zwart eveneens kan winnen. Dat blijkt als na een torenzet van Marit haar opponente mat in zeven kan geven. Met twee minuten tijdsachterstand (vijf om drie) besluit Mirthe tot een koningszet, waardoor wit plotseling toegang tot een mat in vijf krijgt. Ook die wordt niet uitgevoerd. Er zijn nog een tiental seconden over, als de zwartspeelster na een paardvork met schaak haar dame verliest en even later haar vlag valt.

Terwijl in de sporthal van De Kreek een handbalwedstrijd van twee vrouwenteams slechts drie toeschouwers trekt, loopt de theaterzaal weer vol. Caïssa-Eenhoorn levert een kwart van het deelneemstersveld en verschillende jeugdtrainers (Gerard Groot, Rob Bouwman) komen langs. Ook clubkampioen Ronald Ritsema en Rinus en Sernin van de Krol volgen de verrichtingen van hun jonge clubgenotes.

In de zesde ronde staat weer een toppartij op het programma. Amelia Jonkman is nu de grootste concurrente voor Marit de Boer die nog steeds alles heeft gewonnen. Amelia heeft tweemaal remise gespeeld, in de vierde ronde tegen Aranka Verweij. Aan het einde van het middenspel verovert zij tegen Marit een pion, al is het plusje de e-pion en nog ver verwijderd van de overkant. Dame, toren en paard zijn ter plekke om de Langedijker verdediging in stand te houden tegen een aanval van dame, toren en loper. Wit denkt een paard te kunnen pennen, maar zwart redt zich er handig uit en wint de e-pion.

Beide meisjes gaan verder in een toreneindspel met elk vijf pionnen en weer wordt gezocht naar de beste velden voor de koning. Opnieuw neemt Amelia een pion voorsprong, zij het kortstondig. Ze heeft vrijpionnen op de damevleugel, tegen een pionnenmeerderheid voor Marit op de andere flank. De kans op een zwarte promotie is groter, maar de dertigste zet biedt biedt een unieke ontsnappingsmogelijkheid. Het Schaakmat-talent dreigt met schaakmat, als een minorpromotie voor wit in de stelling zit. Daar zullen veel seniorschakers niet aan denken en als tijdnood nadert een jeugdschaker zeker niet. Uiteindelijk lukt het Marit haar f-pion te laten promoveren, waarmee twee beslissingen vallen. Ze wint de partij en ze is zeker van de titel.

In de slotronde verslaat Marit de Boer ook Veerle Sprietsma, waardoor ze met zeven uit zeven dikverdiend de grootste beker uit handen van Chris de Saegher in ontvangst mag nemen. Zal zij in de voetsporen treden van Noord-Hollandse talenten als Maaike Keetman en Frédérique Lacourt die net als haar aan NHSB-jeugdkampioenschappen hebben meegedaan en nu op hoog niveau spelen bij De Waagtoren en Kennemer Combinatie? Gaan de Langedijkse en ook C-kampioene Robin Duson speelsters als Bianca Muhren, Lisa Schut en Anne Haast achterna die ooit Nederlands D-kampioene werden en nu deel uitmaken van de Nederlandse vrouwentop?

Een deel van die vrouwentop zal overigens op zaterdag 25 april actief zijn in De Kreek. Voor de competitie in de eerste divisie van schakend Nederland ontvangt Caïssa-Eenhoorn – met Arlette van Weersel als huidige topscoorster – DSC Delft, waar onder anderen Martine Middelveld, Lisa Hortensius, Talitha Munnik en Ioana-Smaranda Pădurariu actief zijn. Allemaal voormalige jeugdspeelsters.

Aan het eind van de schaakdag wordt de stilte doorbroken door ‘het geluid van Hoorn’. Het is de slogan van Radio Bontekoe dat in De Kreek zijn studio heeft. Robbert van Dijkhuizen wordt gevraagd om tijdens het zondagse sportprogramma met de presentatoren Rob Pouw en Peter Kaarls terug te blikken op het meisjeskampioenschap.

Als Robbert na het interview de studio uitloopt, draait Peter Kaarls – ook technicus – een nummer van Abba: ‘The winner takes it all’. En laten nu alle deelneemsters aan het D-kampioenschap minimaal één partij hebben gewonnen. Het Zweedse succesliedje klinkt voor hen allemaal.