Er is een groot applaus en er klinkt gejuich. Bij de prijsuitreiking van het NHSB-kampioenschap snelschaken wordt snel duidelijk dat elke deelnemer Manuel Bosboom de titel gunt. De Zaandammer behoort al jaren tot de favorieten, maar heeft in Hoorn nog nooit gewonnen. Tot zaterdag.

Op het podium krijgt hij de felicitaties van Henk-Jan Visser, namens de organiserende vereniging Caïssa-Eenhoorn, en van wedstrijdleider Aart Strik, namens de Noordhollandse Schaakbond. Manuel Bosboom is uitbundig, zichtbaar blij met het behalen van het kampioenschap en steekt met een glunderend gezicht de beker omhoog. Weer is er applaus en gejuich.

Er wordt al zeker een halve eeuw gesnelschaakt om de NHSB-titel. In Alkmaar, langs de kust (Bloemendaal, Wijk aan Zee) en sinds 2010 in de gemeente Hoorn. HSV De Eenhoorn nam op 10 april van dat jaar de organisatie over van het ‘Schaken op het Strand’-comité. Na vijf edities in cultureel centrum De Huesmolen nemen de vijfminutenspecialisten voor de tweede maal plaats in de multifunctionele accommodatie De Kreek in Zwaag. Het evenement heeft inmiddels een vaste plaats op de agenda gekregen: de zaterdag na Hemelvaartsdag.

Wie werden er allemaal eerste? Dimitri Reinderman, nogmaals Dimitri Reinderman en voor de derde keer Dimitri Reinderman, Sipke Ernst, Christov Kleijn en Hing Ting Lai. Maar eerste worden staat niet altijd gelijk aan kampioen worden, want de titel is weggelegd voor een NHSB-speler. In 2013 won Sipke Ernst, maar de titel ging naar Dimitri Reinderman. Die een halfje meer had dan Manuel Bosboom.

De routinier van ZSC-Saende – en bondsspeler van landskampioen En Passant – werd in 2010 tweede. Na een seizoen absentie bouwde hij de volgende serie op: derde, vierde, tweede en vijfde. In dat rijtje ontbreekt nog één klassering, maar die lacune wordt op deze zaterdag weggepoetst.

Het is het weekeinde dat Nederland enigszins rose kleurt dankzij de start van de Giro d’Italia in Apeldoorn en de etappes naar Nijmegen en Arnhem. Een vergelijking maken ligt daarom voor de hand. De televisieverslaggevers praten over monumenten in het wielerpeloton, maar monumenten zijn er ook in De Kreek: Manuel Bosboom. Want welke schaker in Noord-Holland kent hem niet?

Verschillende partijen in de Zwaagse theaterzaal worden gewonnen met een seconde voorsprong. Zo heeft routinier Bert Spil dertien tellen op de klok en zijn jeugdige opponent David Verweij welgeteld één. Maar Bert gaat zo op in de stelling, dat hij schrikt van de uitroep ‘vlag’ van zijn clubgenoot. Henk-Jan Visser, een van de troeven van de organiserende vereniging, krijgt van Miguoël Admiraal (een van de kanshebbers) een hand, als hij, in een overigens winnende stelling, nog één seconde over heeft en de meesterklassespeler van Kennemer Combinatie – met Miguoël Admiraal in de gelederen op Hemelvaartsdag winnaar van de bekerfinale – tijdloos is. Profwielrenner Tom Dumoulin zegevierde op de eerste Giro-dag met een nog geringere voorsprong, maar wij schakers hebben de pech dat onze klokken honderdsten van seconden niet aangeven.

Aan de wedstrijdtafel melden zich 49 deelnemers. Vijf man hebben zich wel ingeschreven, maar komen niet en na wat wachten en mobiel bellen om te informeren of ze onderweg zijn, begint het kampioenschap met een half uur vertraging.

De eerste ronde krijgt 21 winnaars. Henk-Jan Visser, tiende vorig jaar, ontsnapt aan een nederlaag tegen Alex Albrecht, 43^e vorig jaar. In een spannend eindspel heeft hij een stuk minder (,,De eerste ronde is iedere keer een probleem; ik moet er altijd even inkomen.’’), maar Henk-Jan kan heel snel zetten en heel snel nadenken. Zijn opponent heeft daar meer moeite mee, verspeelt zijn voorsprong in materiaal en in tijd en voert tenslotte een onreglementaire zet uit.

Na twee ronden hebben negen deelnemers de maximale score. Het is een genot om Manuel Bosboom in actie te zien. Hij offert tegen Paul Lieverst de kwaliteit om met wit de koningsvleugel open te breken. Met succes.

Weer een klein kwartier later staan drie man bovenaan: grootmeester Erik van den Doel, internationaal meester Manuel Bosboom en onze Henk-Jan Visser. Beide titelhouders remiseren tegen elkaar en Henk-Jan verslaat Peter Holscher, waardoor hij in de vijfde ronde aan het eerste bord mag plaatsnemen. Met zwart is de Caïssa-Eenhoorn-troef kansloos tegen de latere kampioen. Naast Henk-Jan zitten de grootmeesters Dennis de Vreugt en Erik van den Doel, maar dat sterke gezelschap in zijn omgeving biedt niet de inspiratie voor een stunt. Manuel Bosboom geeft met 4.13 op de klok de kwaliteit, als Henk-Jan nog slechts anderhalve minuut over heeft. Op 4.10 doet de Zaandammer een loper in de aanbieding, maar zwart (met 1.08) neemt die niet aan. Een winnend eindspel – sterke aanval met dame en toren – op 3.08 om 0.17 betekent einde partij en weer een punt voor Manuel Bosboom.

Nog net voor de pauze plaatst hij een demarrage. De ZSC-Saende-favoriet is ook te sterk voor Dennis de Vreugt, maar Miguoël Admiraal verrast Erik van den Doel. Hoe laat het tweede deel van het kampioenschap aanvangt, blijft even onzeker. Er zijn printerproblemen en die kunnen mogelijk worden opgelost door een toner te kopen. Alex Albrecht biedt als deelnemer met een auto zijn medewerking aan. ,,We beginnen weer, als de toner er is’’, zegt arbiter Aart Strik. Die komt er niet, want de dichtstbijzijnde computerwinkel heeft geen geschikt exemplaar. Het snelschaken gaat wel verder.

Van de gelegenheid – de lange pauze – maak ik gebruik door met enkele jeugdige schaaksters te praten. Zo doet de 10-jarige Jule Cordes het heel goed. De speelster van het Vereenigd Amsterdamsch Schaakgenootschap heeft in de afgelopen kerstvakantie de smaak van het snelschaken te pakken gekregen dankzij het optreden van Nederlands kampioene Anne Haast in Kijkduin (Den Haag). Zij speelde tijdens het Girls for Grandmaster-toernooi 1-minuutpartijen tegen de jongste deelneemsters en ging na afloop op de foto met onder anderen Jule.

Manasvita Basa is al anderhalf jaar jeugdspeelster van Almere en ook zij speelt in De Kreek prima partijen. Aan het einde van de dag zal ze als beste van de jongste jeugd op dit snelschaakkampioenschap naar voren komen om een prijs in ontvangst te nemen. Beide meisjes zitten in de achtste ronde tegenover elkaar met ernaast Susanne Glas en dochter Aranka. ,,Dit is de vrouwentafel’’, klinkt het.

Elders in de theaterzaal probeert Fred Avis de koploper te verrassen. Fred is voorzitter van thuisclub Caïssa-Eenhoorn en van de Noordhollandse Schaakbond en net als Manuel Bosboom een avontuurlijk speler. Fred begint het kampioenschap aan het eerste bord en zakt na wat minder voorspoedige avonturen wat terug om tegen de latere winnaar weer aan het eerste bord te zitten. Een gevaarlijk ogend loperoffer wordt door Manuel Bosboom gepareerd met: ,,Maar ik ben het eerst aan de beurt.’’ Hij heeft zojuist een beslissend paardvork geplaatst.

Over de beste eindsprint beschikt Albert Blees. De kersverse kampioen van de Schaakbond Groot Amsterdam houdt Erik van den Doel en Miguoël Admiraal op remise en trakteert Manuel Bosboom op zijn enige nederlaag van de dag. Ongeslagen tegen de top drie, maar de IM-speler van Laurierboom-Gambiet heeft voor de pauze te veel laten liggen en moet genoegen nemen met de vijfde plaats.

Door die verliespartij van Manuel Bosboom in de twaalfde ronde wordt het toch nog spannend, gelijk een Giro-etappe. Maar waar een eenzame aan de leiding gaande wielrenner door een jagend peloton wordt ingelopen, daar houdt de Zaandammer stand. Hij wint de laatste drie partijen en verdedigt zijn half punt voorsprong op Erik van den Doel met succes. De grootmeester moet in de slotronde nog wel even aan de bak tegen Arjon Buikstra (Caïssa-Eenhoorn) die de kwaliteit voor staat en een goede stelling heeft, maar toch zijn meerdere moet erkennen in de snelschaakeindspeltechniek van de routinier van meesterklasser Charlois Europoort.

Nog één keer schaken en wielrennen. We kijken naar Manuel Bosboom en Maarten Tjallingii. Tv-commentator Herbert Dijkstra noemt de Lotto-Jumbo-renner een prof die altijd kleur geeft aan etappes. Gelijk de ZSC-Saende-schaker die altijd kleur geeft aan toernooien. Arnhem juicht als de Arnhemse wielrenner op het podium de blauwe trui als leider van het bergklassement aantrekt. Op het podium van het NHSB-snelschaakkampioenschap had de Zaandammer eigenlijk een zwartwitte tricot moeten krijgen.