Is schaken een luie sport? Op de laatste zaterdag van mei zeker niet. In een van mijn laatste partijen tijdens de ‘Ren je rot’-omnisimultaanwedstrijd in Egmond aan Zee, na vier kilometer lopen, lukt het om de matzet uit te voeren.

Omnisimultaanschaken is een geweldige bezigheid. Ontspannend en inspannend tegelijk. Voor iedere zet moet je zo’n 25 meter lopen, maar soms gebeurt het dat je moet wachten, omdat aan al jouw borden de tegenstander nadenkt.

Eerst maar even uitleggen wat omnisimultaanschaken is. De ideale vorm is het spelen in een groep van zes man. Iedereen schaakt tegelijkertijd tegen iedereen. Een halve competitie in een groep van zes deelnemers levert een totaal aantal van vijftien partijen op. In de Egmondse sporthal De Watertoren staan op vier lange tafels dan ook vijftien borden. Elke schaker heeft zijn eigen kleur, bijvoorbeeld rood. Bij vijf van die vijftien borden (twee keer wit, drie keer zwart of omgekeerd) ligt een rood vel en daar moet je je zetten doen. Wel eerst op de klok kijken of je aan zet bent.

Achttien liefhebbers zijn op het evenement afgekomen en dat betekent dat er driemaal vier tafels zijn neergezet. De hele dag krioelen de spelers door elkaar om zo min mogelijk tijd te verliezen aan het lopen van bord naar bord. Het is handig om zo snel mogelijk de beste wandelroute te bedenken.

We hebben de omnisimultaanwedstrijd te danken aan Thomas Broek en de gymvereniging Achilles. De club uit Egmond aan Zee is op 2 november 1925 opgericht en Thomas zit in het bestuur. Tijdens een vergadering over jubileumactiviteiten deed hij te snel zijn mond open en zat meteen vast aan het idee om iets aparts te organiseren. De routinier van De Wijker Toren, en ook lid van Castricum, wilde afrekenen met het vooroordeel dat schakers luie sporters zijn en kwam met het omnisimultaanplan op de proppen. Bovendien wil hij met de opbrengst een steentje bijdragen aan de aanschaf van nieuwe turntoestellen.

Omnisimultaanschaken is in de regio geen vreemde vorm van schaken, want bij Schaakgroep Koedijk hebben ze er ervaring mee. De Koedijkers onderhouden nauwe banden met de Twentse schaakvereniging Drienerlo in de nahand. Om beurten hebben beide clubs dergelijke wedstrijden gehouden en in sporthal De Watertoren worden ze alletwee vertegenwoordigd.

Na het openingswoord van Thomas Broek – in Egmond aan Zee geen onbekende; hij is jarenlang lid geweest van De Toren van Egmond en veroverde in 1980 de clubtitel – kunnen de achttien omnisimultaanschakers aan de bak. Caïssa-Eenhoorn wordt vertegenwoordigd door Fred Avis, Co Buysman en Nick Manshanden en zij bevinden zich in een select gezelschap van sterke spelers. Dat merkt schrijver dezes meteen door in de eerste ronde, met een speeltempo van 45 minuten, liefst vijf keer met lege handen te blijven staan. Nu is dat bij een gemiddelde ratingtegenstand van 1907 geen schande, maar er zijn toch drie partijen geweest waaruit meer gehaald had moeten worden.

Het lastige van omnisimultaanschaken is dat vaak op hetzelfde moment op alle borden de stellingen opeens spannend zijn. In het eerste kwartier is het een kwestie van alle stukken goed neerzetten. Gaandeweg weet je echter niet meer wat de laatste zet van de tegenstander was en kijk je vooral naar jouw eigen mogelijkheden. En dan mis je dat een stuk instaat of nog erger dat de koning schaak staat. Maar de sfeer is goed en de organisatie ook. Hulde aan de dames van gymvereniging Achilles die de catering hebben verzorgd.

In de dagen voor Egmond aan Zee verbleef ik elders aan de kust: in Wijk aan Zee, in een strandhuisje. De auto stond prima op de parkeerplaats bij De Moriaan, het schaakwalhalla in januari, en met een tablet bij de hand kun je zowaar spreken van een soort trainingskamp. Margreet en ik hebben met de hond gewandeld op het strand, in de duinen en door het dorp. ’s Avonds heb ik nog een nieuwe variant van het Frans doorgenomen die in de Egmondse sporthal helaas alleen tijdens een warmingup-partijtje tegen Nick Manshanden op het bord verscheen. Toch, naarmate de tijd verstrijkt hoor ik geluiden van zere voeten en vermoeide benen, maar ik heb nergens last van. En de prestaties worden beter.

Na drie voorronden (met in de tweede en derde een speeltempo van veertig minuten) heeft Jimmy van Zutphen de maximale buit veroverd. Achter Dirk van der Meiden staat Nick keurig derde. De zes spelers met de hoogste score komen in de finalegroep 1. Fred Avis heeft wat wisselvalliger gepresteerd en wordt in finalegroep 2 ingedeeld en ik beland in finalegroep 3.

Het toernooi krijgt een verrassende ontknoping. Nick Manshanden houdt de favoriete Jimmy van Zutphen (speeltempo nu 35 minuten) op remise, waarna de topspeler van De Wijker Toren het onderspit delft tegen Dirk van der Meiden die naar eigen zeggen het desondanks moeilijk heeft gehad. Achttien van de twintig etappes prima schaken, maar toch niet winnen: Jimmy van Zutphen in de rol van profwielrenner Steven Kruijswijk.

Voor alle deelnemers zijn er prijsjes en kunnen we dankzij Thomas Broek, Erik Jostmeijer en Dirkjan Knoeff terugkijken op een zeer geslaagde schaakdag die naar meer smaakt.

Tenslotte nog een uitleg hoe ik aan de vier kilometer ben gekomen. De buitenste korte zijden van de verste tafels liggen zo’n tien meter van elkaar en de breedte zal een vijftal meters zijn. Dat betekent dat ieder rondje lopen goed is voor zeker 25 meter. Voor een partij van veertig zetten loop je veertig rondjes en misschien wel meer, want soms sla je jouw beurt over omdat de tegenstander aan zet is. In elke zeskamp leg je een afstand af van 40 x 25 meter en dat doe je in totaal vier keer. Op deze zaterdag in Egmond aan Zee is schaken is een beweegsport geworden.

Eindstand na drie voorronden (drie punten voor een winstpartij, één voor remise): Jimmy van Zutphen 45, Dirk van der Meiden 40, Nick Manshanden 38, Thomas Broek 33, Bert Hollander 28, Ruud Niewenhuis 28, Fred Avis 24, Kees Kager 24, Robin Koldeweij 23, Maarten Buter 22, Erik Jostmeijer + Willem Punt 17, Dirk Slikker 17, Co Buysman 16, Gerard Kuijs 12, Rob Stolzenbach 11, Paul Roomer 10, Kees Wijker 4, Pieter Dijker 1.
Finalegroep 1:
1. Dirk van der Meiden (De Waagtoren, 1930)...............................12
2. Jimmy van Zutphen (De Wijker Toren, 2195).............................10
3. Thomas Broek (Castricum + De Wijker Toren, 2185)..................9
4. Bert Hollander (Vredeburg, 1734).................................................7
Nick Manshanden (Caïssa-Eenhoorn, 1882)...................................7
6. Ruud Niewenhuis (De Waagtoren, 1858).....................................0
Finalegroep 2:
1. Fred Avis (Caïssa-Eenhoorn, 1878).........................................15
2. Kees Kager (Bergen, 1811).........................................................9 dankzij WP-score
3. Maarten Buter (Drienerlo in de nahand, 1947)............................9
4. Robin Koldeweij (Drienerlo in de nahand, 1751).........................6
5. Erik Jostmeijer (Bergen + Drienerlo in de nahand + Schaakgroep
Koedijk, 1727) + Willem Punt (Schaakgroep Koedijk, 1584)..........3
Dirk Slikker (Schaakgroep Koedijk, 1840)......................................3
Finalegroep 3:
1. Paul Roomer (Schaakgroep Koedijk, 1670)..............................15
2. Co Buysman (Caïssa-Eenhoorn, 1587)....................................12
3. Gerard Kuijs (Castricum, 1713)..................................................9
4. Rob Stolzenbach (geen club)......................................................6
5. Alwin Hietbrink (geen club).........................................................3
6. Pieter Dijker (Castricum, 1275)..................................................0
Alwin Hietbrink heeft de plaats van Kees Wijker ingenomen.