Liverpool – Barcelona, Ajax – Tottenham Hotspur, Caïssa-Eenhoorn 2 – Kennemer Combinatie 3. In de week van de spanning en sensatie blijft een Hoorns schaakachttal niet achter bij 22 profvoetballers uit de Champions League. Zelden zo’n enerverende bondsmiddag meegemaakt als zaterdag in De Kreek. Terwijl ons vlaggeschip 3½ bordpunt nodig heeft om officieel veilig te zijn, moet het tweede winnen. Beide teams pakken samen tien bordpunten (4½ om 5½) en verdienen ook een tien voor hun aandeel in de spectaculaire slotronde. CE 1 blijft eersteklasser, CE 2 blijft derdeklasser.

Voor Caïssa-Eenhoorn 2 is 4½-3½ de meest gewenste uitslag. Na bijna vijf uur schaken kan het, rond de klok van zes, alle kanten op. Bij een tussenstand van 2½-2½ zijn Ardjan Langedijk, Sjors Broersen en Joseph Molenaar nog bezig. Minimaal een van de drie moet winnen, dan mogen beide teamgenoten genoegen nemen met remise. Het lijkt of er dan iets van een stille samenwerking ontstaat tussen de drie. Ze houden elkaar in de gaten, wachtend op waar de eerste beslissing valt. Die heeft effect op de gang van zaken op de overige twee borden.

De stellingen zijn ingewikkeld. Aan het eerste bord heeft Ardjan de kwaliteit, maar Gilian Honkoop een vrijpion op a6. Op de koningsvleugel lijkt de boel vast te zitten en hier en daar wordt gefluisterd dat een halfje het maximale resultaat is. Aan de andere zijde van de tafel stuit teamcaptain Joseph Molenaar (zevende bord) op felle tegenstand van Vlad Omota. Er staat nog veel materiaal op het bord en ook hier ziet het er remise-achtig uit.

De beste winstkansen zijn voor Sjors Broersen, maar ga er maar aan staan. Op de 52^e zet bereikt hij tegen Hicham Boulahfa een stelling met een loper en paard contra de Haarlemse koning alleen. Dat eindspel is te winnen, al moet Sjors dat binnen vijftig zetten aantonen. En langzamerhand nadert de tijdnoodfase. We googlen ‘eindspel loper paard tegen koning’ en komen op ‘www.schaaksite.nl’ uit bij een rubriek van Herman Grooten: Eindspelfinesses. Het twaalfde deel behandelt het eindspel dat we nu in De Kreek op het bord zien. De IM-speler heeft het ruim zes jaar geleden op de website geplaatst. Zou Sjors daar ’s ochtends op de wedstrijddag nog even naar hebben gekeken? Ongetwijfeld niet. Het zijn van die eindspelen die vooral theorie zijn en nauwelijks in de praktijk voorkomen. Tot deze zaterdag, beslissend voor de wedstrijd en beslissend voor de competitie.

Maar we zitten nu al in de finale van Caïssa-Eenhoorn 2 – Kennemer Combinatie 3 en horen bij het begin te beginnen. Ons tweede team is in het voorjaar van 2003 vanuit de NHSB gepromoveerd naar de landelijke competitie en heeft als derdeklasser nauwelijks degradatiezorgen gehad. In het seizoen 2006-2007 had de ploeg na zes ronden één punt. Er was drie keer met het kleinst mogelijke verschil verloren en terugkeer naar de promotieklasse dreigde. Het kantelpunt kwam tegen een titelkandidaat, net als tegen Leiderdorp dit seizoen. Botwinnik werd twaalf jaar geleden met liefst 2-6 verslagen en kon gedag zeggen tegen het kampioenschap. Van DBC en Paul Keres 3, concurrenten van NSI/Eenhoorn 2 (zoals de officiële naam toen was), werd eveneens gewonnen en op de valreep werd handhaving veilig gesteld.

Bijna altijd is het tweede een goede, soms heel goede derdeklasser geweest en het begint de zaterdag afgesloten competitie als vice-kampioen. Van een na bovenste naar een na onderste, zo is de situatie bij het begin van de thuiswedstrijd tegen Kennemer Combinatie 3. De Haarlemmers hebben een punt meer en met 4-4 zullen ze net boven de rode streep eindigen.

Nick Manshanden, met zwart, zet de eerste score op het wedstrijdformulier: remise tegen de sterke Ron van Wezel. Na de korte rokade van zijn opponent kan hij een centrumpion winnen, maar Nick heeft niet gerokeerd en de druk via de half open e-lijn is ongewenst. De zwartspeler neemt de pion niet en kiest voor het op niveau houden van zijn verdediging. Hij krijgt zijn pion alsnog. De KC’er pakt het wat passief aan en verliest zijn c2-pion aan de Hoornse dame. Zij heeft slechts één vluchtveld en na zetherhaling kan de uitslag worden ingevuld.

 

Tussen vier uur en tien over vier gaat het even hard. Als eerste meldt Peter Holscher zijn winstpartij tegen Edward Scholtens. In een Catalaan kan wit heel makkelijk switchen. Er zijn wat schermutselingen in het centrum, er is wat activiteit op de koningsvleugel en rond de twintigste zet speelt Peter a4 en Ta1. De speler van Kennemer Combinatie 3 kan tegengas geven met … c4, maar komt daar te laat mee. Dan wordt de koningsvleugel het strijdtoneel en daar heeft zwart zelf zijn dame enigszins ingesloten. De Caïssa-Eenhoorn-routinier profiteert optimaal. Met het sterke 29. Ta6 is hij dominant aanwezig op de zesde rij. Er dreigt ineens van alles. Peter haalt het koningspaard erbij en dan blijkt de Haarlemse vorstin helemaal klem te zitten: 1½-½.

 

Het wordt gelijk door een nederlaag voor Arjon Buikstra die een weinig succesvol seizoen in stijl afsluit. Arjon scoort meestal vijftig procent of hoger en heeft sinds de fusie nooit meer dan twee partijen per competitie verloren. Tegen Hugo Gorissen incasseert hij zijn vierde nul. De opening mislukt, nadat wit snel g4 en h4 speelt. De KC-routinier krijgt de kans om met zijn dame op g3 schaak te geven en als op de volgende zet het koningspaard zich met de aanval bemoeit, kijkt Arjon tegen een ruïne aan. Wit sputtert nog wel even tegen, maar verlies is niet te voorkomen.

 

Seréyo Bekkink zorgt voor 2½-1½. Super Sub Seréyo zouden ze in Engeland zeggen. In een Franse partij moet Pieter Kroon een ruil van het loperpaar toestaan en kan de Hoornse invaller het damepaard via a3 en b5 naar d6 laten springen. Dat staat daar uitstekend. De vorstin zelf doet ook mee en met een prachtige aanval op de koningsvleugel wint Seréyo materiaal, waarna zijn opponent geen heil meer ziet in doorspelen.

 

In de vierde ronde heeft Robin Duson haar debuut gemaakt aan het tweede bord. Ze verslaat een bijna 2100-speler en evenaart die prestatie de maand erop. Maar daarna stagneert het en ook in de slotronde blijft ze met lege handen staan. De laatste vier partijen hebben slechts een half punt opgeleverd.

Tegen Peter Pijpers zet ze in een Siciliaan een prima opstelling neer. Zwart wil echter te snel jacht maken op de e5-pion en als de opening wordt afgerond, is het evenwicht hersteld. Met een fraai offer steekt de KC-speler de lont in het kruitvat aan. Hij kan verder met een toren plus twee pionnen contra twee lichte stukken voor Robin (aan gelijk materiaal hebben beiden de dame, een toren en een loper), maar geeft verrassend de kwaliteit terug. Dan staat de zwartspeelster beter. In een explosieve stelling mist wit een mat in vijf en na vereenvoudiging mist zijn opponente kansen op gelijk spel. De beslissing valt als Robin haar stuk voorsprong kwijt raakt. Een afruil van de laatste stukken kan ze niet verhinderen en vervolgens breekt de pionnenminderheid haar op.

 

En zo zijn we bij de 2½-2½ tussenstand aangekomen. Veel clubgenoten bezoeken de speelzaal en ook supporters van Aartswoud, dat in De Kreek zijn thuiswedstrijd tegen Bergen heeft, zijn aanwezig. De belangstelling bij de laatste drie borden is groot.

Ardjan Langedijk, Sjors Broersen en Joseph Molenaar beseffen het belang van hun partijen en houden de spanning er zo lang mogelijk in. Remise wordt niet aangeboden, terwijl af en toe lijkt dat er niet meer in zit. Sjors (wit) heeft in een Franse partij lang gerokeerd en domineert op een open d-lijn. Hicham Boulahfa moet in de verdediging, maar het grootste probleem is het gebrek aan activiteit van zijn loperpaar. Beide spelers beschikken over de dame en twee lichte stukken en vooral na dameruil wordt de dominantie van het paard en de witveldige loper van Sjors zichtbaar. Zwarts loper op c8 kan nauwelijks een kant op. Uiteindelijk moet de KC-speler zijn loperpaar geven om promotie van de c-pion te verhinderen. Wit kan zijn laatste pionnen snel veroveren en met 52. Lxg4 begint de zinderende ontknoping. Hij heeft een winnend eindspel, maar moet dat in vijftig zetten bewijzen, mag niet te lang nadenken om tijdsoverschrijding te voorkomen en dient op te passen voor driemaal dezelfde stelling.

Scheidsrechter Theo Weijers heeft zet 102 al in zijn geheugen genoteerd en op de wedstrijdtafel liggen lege KNSB-notatieformulieren (die gaan tot en met tachtig zetten) klaar. Maar de arbiter hoeft die niet aan beide spelers te geven, want op voorbeeldige wijze rondt Sjors de partij af. Ontspannen zit hij achter het bord en neemt af en toe de tijd om te kijken hoe Ardjan en Joseph er voor staan. Na 76. Pf1# mag de Hoornse supportersschare hopen op de noodzakelijke wedstrijdzege.

 

Teamcaptain Joseph Molenaar trekt die winst over de streep. Lange tijd heeft Vlad Omota de iets betere stelling. Nauwkeurigheid en standvastigheid zijn twee sterke punten van Caïssa-Eenhoorns routinier die hij de afgelopen seizoenen meerdere malen heeft laten zien.  Beide spelers beschikken over de torens, terwijl het Haarlemse loperpaar het mag opnemen tegen zwarte paarden. De koningsvleugel is het strijdtoneel, waar wit geen vooruitgang kan boeken.

Door een ruil van lichte stukken is de inmiddels gelijkwaardige stelling wat vereenvoudigd, als de KC’er te horen krijgt dat hij – gezien de ontwikkelingen op de overige twee borden – moet winnen. Joseph heeft alles onder controle op het moment dat zijn opponent de kwaliteit offert en twee vrijpionnen (op e4 en h4) creëert. De laatste verspeelt wit snel, de ander wordt geblokkeerd.

Het forceren van een doorbraak op de damevleugel mislukt en geeft Joseph een vrijpion op de b-lijn en dan staat hij gewonnen. Een paar zetten later, met een toren voorsprong, wordt hij gefeliciteerd.

 

Ardjan Langedijk neemt het op tegen invaller en talent Gilian Honkoop. Lange tijd gaat de strijd gelijk op. Dat verandert, als pionnen op c4 (van zwart) en d4 (van wit) doelwitten zijn. Beide pionnen verdwijnen van het bord, maar zwart snoept de b2-pion mee en geeft daarmee de controle over de achtste rij en de diagonaal a1-h8 uit handen. Zijn jonge opponent speelt Tc8+ één zet te laat: na dameruil op b2. Daardoor kan de koning ontsnappen naar het nu veilige veld h7. Even later geeft de KC-speler de kwaliteit en ontstaat een remise-achtig eindspel. Wit schuift een vrijpion door naar a6, met zijn loper op b7. Ondertussen heeft hij verzuimd de koning het vrije veld (naar f1, e1) in te sturen en staat de monarch min of meer buitenspel op de h-lijn.

De activiteit van Ardjans koning staat aan de basis van zijn overwinning. Hij kan via de zwarte velden naar f2 lopen en dan zit de collega-vorst in de val. Zwarts toren, lange tijd gebonden aan de a-lijn, kan worden ingezet voor een mataanval.

Eind goed, al goed. Een aardig detail is dat de acht basisspelers een score hebben die ligt tussen 2½ en 3½ bordpunt. Ze hebben allemaal een gelijkwaardig aandeel gehad in handhaving. Maar de volgende keer graag een iets minder spannende slotdag.