Schaakpuzzel voor de jeugd (49)

Door het coronavirus hebben de schaakverenigingen geen clubavonden meer. Niet voor de senioren en niet voor de jeugd. Maar dat betekent niet dat meisjes en jongens niet kunnen schaken. Speciaal voor de jeugd zal Caïssa-Eenhoorn de komende tijd elke dag (behalve zaterdag) een schaakpuzzel op de website plaatsen.

Schaken is heel lang een favoriete vrijetijdsbesteding van militairen geweest. Toen muzikant/schaker François-André Danican Philidor rond de jaarwisseling 1745-1746 in het toenmalige Nederland bleef hangen omdat een concertreeks met de befaamde Italiaanse violist Francesco Geminiani werd afgelast, kon hij vanwege een gebrek aan geld niet terug naar Parijs. Om wat te verdienen gaf hij schaakles aan Engelse officieren die in Den Haag verbleven. Een paar jaar later keerde hij terug naar ons land om zijn pas verschenen boek ‘Analyse du jeu des échecs’ aan te prijzen bij militairen die rond Eindhoven gelegerd waren.

De eerste Hoornse componist van probleemstellingen was Julien Karis die als luitenant-kwartiermeester en later kapitein-kwartiermeester in de toenmalige garnizoensstad woonde. Rond 1850 verschenen van zijn hand een kleine honderd composities.

Als marinestad raakte men in Den Helder snel bekend met het schaakspel dat in het begin van de negentiende eeuw aan populariteit won. Zo waren er in 1848 de schaakgezelschappen Juno en Sambre. Diverse Helderse schaakliefhebbers deden mee aan het oplossen van schaakproblemen in kranten en tijdschriften. Verschillende woonden niet lang in het puntje van Noord-Holland. Soms moesten ze de zee op, soms verhuisden ze vanwege hun functie zoals Willem Nanning, in 1914 officier van administratie der eerste klasse.

Er is in Den Helder ook nog een schaakgezelschap Trio geweest (heeft in 1901 een correspondentiepartij tegen DIO uit Spierdijk gespeeld), maar ik vraag me af of het daarbij om een echte club gaat. Mogelijk heeft een stel schaakvrienden een naam gegeven aan het geregeld samenzijn. HS was wel een schaakvereniging en is in 1891 opgericht. Een jaar later werd de eerste wedstrijd gehouden, waarbij de leden J.P. Berkhout en F.J. Bussing in de prijzen vielen.

Het opinieweekblad De Amsterdammer had in de schaakrubriek van 15 april 1883 een compositie van J.J. B. uit Den Helder. Zal de redacteur een van de twee voorletters niet goed hebben gelezen of was die onduidelijk geschreven en gaat het om Berkhout of Bussing? Hoe het ook zij, wit geeft weer mat in twee.

 

De oplossing van gisteren: 1. Pf2 (dreigt Pd7#, ook na … Tc7). Na … Ke5 speelt wit 2. Ph5# en op … Lxe4 volgt 2. P6xe4#.