Door het coronavirus hebben de schaakverenigingen geen clubavonden meer. Niet voor de senioren en niet voor de jeugd. Maar dat betekent niet dat meisjes en jongens niet kunnen schaken. Speciaal voor de jeugd zal Caïssa-Eenhoorn de komende tijd elke dag (behalve zaterdag) een schaakpuzzel op de website plaatsen.

De vijftigste Noord-Hollandse schaakprobleemcomponist in deze serie is Julien Karis. Uit documenten in het Westfries Archief in Hoorn en het Eemland Archief in Amersfoort blijkt dat hij op 1 mei 1818 is geboren, in de huidige Belgische stad Ieper. In garnizoensstad Hoorn kreeg hij een functie bij de infanterie als luitenant-kwartiermeester en later kapitein-kwartiermeester. Hij trouwde op 8 juni 1849 in Hoorn met de twee jaar jongere Christine Antoinette Hermine Pottgieter. Het echtpaar werd op 21 maart 1850 verblijd met de geboorte van zoon Anthonius Theodorus. Het Westfriese document geeft ook aan dat het gezin in september 1856 naar Haarlem is verhuisd.

Julien Karis was een groot schaakliefhebber, maar heeft vermoedelijk meer gecomponeerd dan partijen gespeeld. Over dat laatste is niets bekend, over het eerste des te meer. Als oplosser van probleemstellingen werd hij waarschijnlijk voor het eerst vermeld in het Algemeen Handelsblad van 25 januari 1847. Ik heb drie composities van hem die in de schaakrubriek van de Amsterdamse krant stonden. De Hoornse componist was in de periode 1849-1954 heel productief voor het schaakmaandblad Sissa. Hij heeft toen zo’n zeventig probleemstellingen bedacht. Julien Karis verhuisde later naar Amersfoort, waar de hoofdadministratie van het regiment rijdende infanterie was gevestigd. Daar componeerde hij in 1869 en 1870 voor Sissa nog eens vijftien stellingen.

Zijn composities waren vaak op het eerste gezicht heel ingewikkeld: mat in vijf, mat in zes, enzovoorts. In 1832 verscheen het boek ‘The celebrated analyses of the game of chess’, van George Walker. Het ging om een Engelse vertaling van ‘Analyse du jeu des échecs’ – het beroemde boek van François-André Danican Philidor – aangevuld met 56 probleemstellingen die veel overeenkomsten vertoonden met de composities van Julien Karis. Mogelijk was de Hoornse schaakliefhebber in het bezit van het boek; veel schaakboeken gingen in die tijd rond in militaire kringen.

Voor zover ik weet heeft hij geen tweezetten gecomponeerd. Wel heb ik een mat in drie van Julien Karis, schaakpuzzel 50. Hij maakte voor ‘eerstbeginnende schaakspelers’ andere problemen dan voor gevorderden en Sissa’s ‘problema XXX’ was er een voor beginners.

Dus wit aan zet geeft mat in drie.

De oplossing van gisteren: 1. Pc5 (dreigt Da2#). Na … Dxg8 speelt wit 2. b4#.