Het zijn bijzondere tijden. Ook in 2021 vragen we ons af wanneer het normale schaakleven terugkeert: de clubavonden op dinsdag, de jeugdavonden op vrijdag, de bondswedstrijden op zaterdag, de kampioenschappen en de toernooien. Tot het zover is, ga ik op zoek naar bijzondere schaakevenementen op normale dagen. In deel 7: het twintigste Bischoff-jeugdtoernooi, op zaterdag 18 oktober 2014.

Het Bischoff-jeugdtoernooi: een zaal vol met schakende kinderen en toeschouwers.

Er zijn in de afgelopen decennia verschillende jeugdtoernooien in Hoorn geweest. Caïssa had eerst zijn kersttoernooi (dat eind jaren zeventig is overgegaan in het Westfries kampioenschap) en later gedurende enkele seizoenen het Deen-toernooi in het voorjaar. Ruim dertig jaar heeft het Jeugdraad Zwaag-toernooi een vaste plaats op de schaakkalender. Het in 1988 opgerichte HSV De Eenhoorn groeide uit naar de club met de grootste jeugdafdeling van Noord-Holland – met medio 1993 bijna honderd jongens en meisjes – en dan hoor je eigenlijk ook een eigen jeugdtoernooi te hebben. In 1995 was het zover. Het eerste Bischoff-toernooi werd het begin van een traditie die nog steeds voortduurt.

De start op zaterdag 14 oktober trekt 118 kinderen naar de Regenboogzaal in sociaalcultureel centrum De Huesmolen. Op de vrijdag ervoor is er in de vaste speelruimtes nog een gewone clubavond geweest en als de laatste partijen zijn afgelopen, begint het werk voor enkele vrijwilligers. Alexander Balk en Johan Jong zijn tot na één uur ’s nachts bezig om de Regenboogzaal in te richten. Enkele maanden eerder heeft in clubblad d’Eenhoorngazet een paginagrote aankondiging gestaan en ook op andere manieren is aandacht gevraagd voor het toernooi. Deelnemers kunnen zich aanmelden bij Jan van Kalken; de kosten bedragen vijf gulden. De helft valt in de prijzen. En natuurlijk krijgen alle jongens en meisjes een herinneringsvaantje. Er wordt op een uitverkocht huis gerekend.

Dat komt er ook. De toernooicommissie moet die zaterdagmorgen al meteen improviseren, want door autopech arriveert een groep uit Purmerend later en één club is vergeten negen jeugdspelers in te schrijven. Alle groepen worden opnieuw ingedeeld.

‘Eerste Bischoff-toernooi groot succes’ kopt een weekblad enkele dagen later. Daaronder staat een foto en het volgende verslag.
,,Warner de Weerd uit Purmerend heeft zaterdag het eerste jeugdtoernooi van de Hoornse schaakvereniging De Eenhoorn op zijn naam geschreven. Aan het evenement dat in de grote zaal van De Huesmolen werd gehouden, namen 118 kinderen tot 17 jaar deel. ‘,,Een toernooi zonder wanklank’, sprak de tevreden organisator Jan van Kalken na afloop. ‘Iedereen was zaterdagmiddag enthousiast. Ook onze sponsor Bischoff liet weten graag door te gaan. Zo willen we van dit jeugdtoernooi een traditie maken op elke tweede zaterdag van oktober.’
In de hoogste groep bleef Warner de Weerd de regionale favoriet Daan Zult (De Eenhoorn) uit Zwaag voor. De derde plaats was voor Sjoerd Ligthart van SV Torenhoog uit Hoogkarspel. De beste toernooiprestatie was voor Bart Konijn van Het Houten Paard uit Oostvoorne. Hij kwam tot een score van negen uit negen. De andere groepswinnaars waren: Anton Bakels, Sjoerd Plukkel, Martin van Halsteren, Stephan Vink, Michael Sjaardema, Jeroen Edeling, Rob Visser, Bart Konijn, Britt Petersen en Tim Luursema.’’

Het succes houdt daarna aan. De Eenhoorn kan steunen op een prima organisatieploeg, waarbij zeker Sander Bischoff en Gilles Provoost moeten worden genoemd. Door de bekendheid stijgt het aantal inschrijvingen en de tiende editie – op 16 oktober 2004 – trekt met 140 een record aantal kinderen. Het gaat alleen even mis in 2011. Het zeventiende Bischoff-toernooi is vastgesteld voor 15 oktober, maar de KNSB verplaatst de tweede ronde van de landelijke jeugdclubcompetitie naar die dag, waardoor het Hoornse evenement met een week wordt vervroegd. ‘Bischoff’ valt dan gelijk met een jeugdtoernooi van de Leidse Schaakbond dat veel Haarlemse kinderen trekt. Met 67 deelnemers in De Huesmolen valt de opkomst dan ook tegen. In de hoogste groep zegeviert Seréyo Bekkink voor de tweede maal op rij en dat maakt veel goed.

In de loop der jaren heeft het toernooi sowieso veel talent aangetrokken. Uit het Hoornse nest naast Seréyo (en zijn broer Joey) ook Sjors Broersen, Robin Duson, Jeroen Edeling, Jort Faber, Etienne Goudriaan, Gijs Leene, Joseph Molenaar, Martijn Monteban, Marten Ploeger, Barry en Sjoerd Plukkel, Henk-Jan Visser, Bart Voorn en Daan Zult en vanuit de regio Miguoël Admiraal, Daan Bes, Rick Duijker, Michael Lie, Danny de Ruiter, Rob Schoorl, Jelmer Sminia, Annemarie Volkers, Warner de Weerd en Jimmy van Zutphen. Ik heb niet alle eindstanden en daarom ontbreken wellicht nog enkele namen, maar talrijke schakers met een huidige rating van rond de 2000 en veel hoger zijn als jeugdtalent op een oktoberzaterdag bij HSV De Eenhoorn te gast geweest. Er zullen geen broodjes pindakaas zijn gegeten, maar toch: het Bischoff-toernooi, wie is er niet groot mee geworden?

Het jeugdtoernooi is een schaakmonument en tijdens de fusiebesprekingen tussen Caïssa en De Eenhoorn is er geen aarzeling over de toekomst van het evenement. Dat moet in ere worden gehouden. Op 20 oktober 2012 krijgt Seréyo Bekkink een bekende opvolger. Hij voert een schoolopdracht uit en is betrokken bij de organisatie en kan daarom zelf niet meedoen. De nummer 1 in de hoogste groep is opnieuw een Bekkink: broer Joey. Talenten als Gilian Honkoop (Kennemer Combinatie) en Nick Manshanden (Caïssa-Eenhoorn) komen we in lagere poules tegen, maar in 2013 hebben ze in groep 1 een plaats gekregen.

En zo belanden we bij zaterdag 18 oktober 2014, de dag van het twintigste Bischoff-toernooi. Caïssa en De Eenhoorn hebben in de loop der jaren op diverse manieren financiële steun gekregen, ook via advertenties in de clubbladen, als evenementensponsor heeft Bischoff de langste staat van dienst in de historie van onze vereniging. Maar aan alles komt een einde en de twintigste editie is de laatste. Dat gegeven leidt meteen tot een bijzonder initiatief, want vier dertigers doen mee aan het jeugdtoernooi. Het jubileum inspireert de organisatie om vier jeugdspelers van 1995 die aan het eerste toernooi hebben meegedaan, uit te nodigen voor een invitatievierkamp. Namens Caïssa-Eenhoorn zitten Jeroen Edeling en Joseph Molenaar letterlijk op het podium – in de theaterzaal van De Kreek – en het kwartet wordt gecompleteerd met Warner de Weerd (Purmerend) en Jimmy van Zutphen (De Wijker Toren). Qua rating zijn de vier aan elkaar gewaagd en hun zesrondige rapidstrijd krijgt een mooie finale. Na vijf partijen zijn twee van de drie J’s de overgebleven kandidaten voor de eindzege. Jeroen heeft een half punt minder dan Jimmy en speelt met wit tegen de koploper. In een toreneindspel met twee pionnen meer, dat rijp is voor de theorieboeken, blijft de favoriet van de organiserende vereniging op remise steken. Jimmy eerste, Jeroen tweede, Warner derde en Joseph vierde. ,,Maar wel drie plaatsen hoger dan in 1995’’, glundert laatstgenoemde.

Jeroen Edeling (links) speelt de finale van het invitatietoernooi tegen Jimmy van Zutphen, terwijl naast hem clubgenoot Joseph Molenaar het opneemt tegen Warner de Weerd.

Het wordt een memorabele en geslaagde jubileumviering. Toernooidirecteur Robbert van Dijkhuizen spreekt in zijn openingsspeech een woord van dank uit aan Gilles Provoost en Jan van Kalken, niet ten onrechte door hem ‘twee iconen’ genoemd. Zij hebben veel voor het jeugdschaken in Hoorn, inclusief het Bischoff-toernooi, betekend. Robbert richt zich ook tot Ivo en Sander Bischoff. Het bedrijf van Ivo werd in 1995 hoofdsponsor van het jeugdtoernooi van HSV De Eenhoorn, later nam zoon Sander het over. De waardering voor de langdurige samenwerking wordt onderstreept met een mooie bos bloemen voor de ouders. Het Bischoff-toernooi heeft elk jaar gemiddeld zeker honderd jongens en meisjes getrokken en in twintig seizoenen ongeveer duizend deelnemers gehad. Sander zelf heeft op het eerste toernooi gespeeld, terwijl de twee andere kinderen van Ans en Ivo Bischoff (Debbie en Michael) eveneens oud-deelnemers zijn.

Sander Bischoff (links): van speler op het eerste toernooi tot tafelleider op het twintigste toernooi.

Dank voor twintig toernooien: bloemen voor Ans en Ivo Bischoff.

Caïssa-Eenhoorn-talent Robin Duson, nu drievoudig Nederlands jeugdkampioene, neemt het tijdens de jubileumeditie op tegen Barry Broek (Kijk Uit), winnaar in groep 1.

Er is ook de nodige media-aandacht. Twee dagen later staat op een sportpagina in het Dagblad voor West-Friesland een groot verhaal, terwijl op de toernooidag een ploeg van HoornTV aanwezig is. Aardig detail: verslaggever Leon van Gorkum was een kleine tien jaar eerder jeugdspeler bij Caïssa, gelijk met toernooidirecteur Robbert van Dijkhuizen.

De camera is gericht op het jeugdschaken bij Caïssa-Eenhoorn.

Na 2014 gaat het jeugdtoernooi door. Het is een vast onderdeel van de Grand Prix-reeks van de Noordhollandse Schaakbond en heet enkele seizoenen Grote Prijs van Hoorn. In 2018 krijgt het evenement weer een hoofdsponsor: Finbotx. De schaakdag wordt geopend met een applaus voor Jacco Provoost die namens Finbotx aanwezig is. Hij heeft een historie bij Caïssa en De Eenhoorn. Jacco maakte in de jaren tachtig deel uit van de succesvolste jeugdlichting ooit van Caïssa en zat bijvoorbeeld samen met de huidige grootmeester Dimitri Reinderman in een team dat meestreed in het Nederlands kampioenschap. Voor HSV De Eenhoorn was hij in diverse functies (jeugdcommissie, clubbladredacteur, voorzitter) actief.

Mede door de steun van Finbotx kan Caïssa-Eenhoorn dat jaar en ook in 2019 prachtige jeugdtoernooien houden. Het is altijd een mooi gezicht: jongens en meisjes van pakweg zeven, acht jaar tot de wat oudere jeugdigen die in groepen van acht spektakel op de 64 velden brengen. Schaken is een sport, waarin kinderen beter kunnen zijn dan hun ouders en dat wil menigeen laten zien. Door de relaxte sfeer, een goede accommodatie (cultureel centrum De Plataan in Zwaag) en idem organisatie is het altijd druk in de boven- en benedenzalen en is er volop medewerking van talrijke schaakliefhebbers – opbouw- en opruimploeg, barbezetting, tafelleiders, enzovoorts – om er een succesvolle dag van te maken. COVID-19 heeft het toernooi schaak gezet, maar niet mat. Hopelijk kunnen we komend najaar genieten van een mooie derde editie van de GP Finbotx.

Oktober: jarenlang een bijzondere maand voor onze vereniging.