Traditioneel speel ik rond Kerst en Nieuwjaar een meerdaags schaaktoernooi en meestal in Duitsland. Zo ook dit jaar, en wel in het dorpje Untergrombach nabij Karlsruhe. Daar vond van 4-8 januari een zevenrondig Zwitsers toernooi plaats. En dat het plaatsvond mocht inderdaad een klein wonder worden genoemd. Tot een paar dagen voor aanvang bezocht ik met enige spanning de website van het toernooi, op zoek naar het laatste nieuws. Immers, we leven in andere tijden, ook in Duitsland.... Uiteindelijk bleek dat het toernooi inderdaad doorgang zou kunnen vinden. Hoera! Snel werden treintickets en een hotel geboekt.

Nog twee Nederlanders hadden de weg naar Untergrombach weten te vinden. Toevallig, of juist niet, waren dat net als ikzelf beiden deelnemers aan het laatste Open Hoorns. Namelijk de jeudige Sasa Albers en de nog jongere Eline Roebers.
Omdat enkele GMs en IMs op het laatste moment afzegden bleef wat betreft titelhouders – afgezien van enkele FMs – alleen over de in Nederland bekende Russische grootmeester Ikonnikov. En schoof Eline op de plaatsingslijst door naar plek twee.
Het toernooi vond plaats in een oude sporthal, type jaren 70 of 80, vergeleken waarbij de Moriaan modern oogt. Dat mocht de pret niet drukken, waar het om ging was dat er voldoende ruimte was om zo’n 150 deelnemers kwijt te kunnen. Met voor elke partij een aparte tafel.
In zijn openingstoespraak werd de voorzitter van de plaatselijk schaakclub bijna emotioneel toen hij de continue onzekerheid noemde waarin de organisatie zich tot het laatste moment bevond. En de blijdschap toen ze van de lokale autoriteiten toestemming verkregen om het door te laten gaan. Hij vergeleek het met koorddansen en vertelde dat in andere Duitse deelstaten het toernooi al geen doorgang zou kunnen vinden. Maar gelukkig wel in Baden Würrtemberg.
Het toernooi startte uiteindelijk op dinsdag 4 januari om 17.30 uur, een uur later dan gepland. ‘Dat gebeurt ieder jaar, pandemie of niet, becommentarieerde een Duitse deelnemer. En eenmaal jaar zelfs blijkbaar de verwarming uitgevallen en speelde iedereen met jassen aan in een ijskoude sporthal. Het kenmerkte de ontspannen sfeer van het toernooi. Er was maar één scheidsrechter, die in zijn woordje de lokale schakers opriep hem indien nodig te helpen in de tijdnoodfases.
We speelden ouderwets 40 zetten in twee uur gevolgd door een half uur voor de rest van de partij. Dus zonder increment, realiseerde ik me de avond daarvoor. Er waren (helaas) geen live-borden.
Ook opmerkelijk en relaxed, mobieltjes mochten gewoon aan worden gelaten, wel zonder geluid, immers de tracking van de corona-apps mocht niet worden onderbroken!

De speelzaal van Untergrombach

Mijn eigen toernooi was niets om over naar huis te schrijven wat betreft de resultaten dus beperk ik dat deel tot een minimum. Een nederlaag in ronde 1 tegen een Duitser met een rating van ruim 300 punten minder betekende het begin van een achterhoedegevecht. Het positieve is dat ik vervolgens geen partij meer verloor en remises afwisselde met overwinningen om te eindigen met 4,5 uit 7. Het negatieve is dat al mijn tegenstanders een beduidend lagere rating hadden dan ik zelf. Maar de jaren dat ik me daar echt om bekommerde zijn voorbij. Het was genieten om weer een toernooi te kunnen en mogen spelen en het was een fijn toernooi.

Onderstaand fragment is typerend voor mijn onhandige spel tegen op papier mindere spelers.

Diagram 1

stelling na 18.a3 in de partij Jan Luersen – Ardjan Langedijk, ronde 1

Wit heeft enthousiast aangevallen op de koningsvleugel maar daarbij vooral zijn stelling verzwakt, zwart staat duidelijk beter. Een voor de hand liggende zet is hier 18….Pe5 gevolgd door f7-f6, ook Tc8. Indien wit tweemaal neemt op e5 neemt zwart voordelig terug op g5. Heel simpel en zwart kan dit snel besluiten. Schaken is geen moeilijk spel! Maar nee, ik ging lang nadenken en kwam op de proppen met 18…a5!? 19.Pd2 a4 20.c4!? Ta5. Een leuk idee, zelfs elegant, om de toren van a8 zo in het spel te betrekken. Maar ondertussen heeft wit zijn ontwikkeling afgerond en is het zwarte voordeel vrijwel verdwenen. Waarom zo moeilijk doen? En zo zijn er wel meer voorbeelden, ik laat het hierbij.
Vooruit nog één diagram, omdat het een theoretisch niet onbelangrijke fout laat zien.

Diagram 2

Een bekende stelling in de beruchte Velimirovic-aanval in de Sozin variant van het klassieke Siciliaans. De jeugdige witspeler had het aangedurfd om zonder kennis van zaken het fameuze stukoffer 14.Pf5!? te spelen en was nu aan zet. Hij ging correct door met 17.f6 gxf6 en hier beveelt de theorie aan 18.The1 Lxd5 19.Txd5 Tg8 en de meeste partijen eindigen uiteindelijk in remise. Waarom zou wit niet meteen terugnemen op f6, dus speelde hij 18.gxf6?
Nu moest ik eindelijk nadenken en vond 18….Lxd5 19.fxe7 Da5! Dus daarom moet de toren eerst naar e1, immers na 20.Txd5 Da1+ en 21…Dxh1 blijft zwart een stuk voor. Wit hoeft niet op d5 te nemen en helemaal eenvoudig is het nog niet maar tot mijn verbazing besloot de witspeler hier om direct op te geven! (0-1). Overigens had taaier geweest 19.fxe7 Pxf6 20.Tf5.

Terwijl ik na deze snelle overwinning in de laatste ronde de speelzaal verliet was Eline Roebers op bord 1 met zwart in een enorm gevecht gewikkeld met Ikonnikov. Eline lag een halfje voor, de Rus moest winnen. Dat leek ook te gebeuren maar in flinke tijdnood raakte hij het spoor geheel bijster en wist Eline op spectaculaire wijze de partij en het toernooi te winnen. Met maar liefst 6,5 uit 7 en ongedeeld eerste, hulde!
Deze partij, met commentaar en enkele foto’s, zijn terug te vinden op de website van organisatie: https://sc-untergrombach.de/aktuelles.html
Tenslotte, ik verbleef in Karlsruhe, gelegen op een ritje van 20 minuten met de S-Bahn van Untergrombach. Duitsland kende wel beperkingen maar geen lockdown en het was zeer aangenaam om in de avond in een restaurant te kunnen genieten van een Weizenbier plus uitstekende maaltijd. De stad en het hotel midden in het centrum waren aangenaam om te verblijven en om veel te wandelen. Om 200 meter afstand van mijn hotel bevond zich het Slot van Karlsruhe en daarvoor was een ijsbaantje gecreëerd wat een mooi plaatje gaf.
Wellicht tot een volgende keer, Untergrombach en Karlsruhe!