0,01 seconde van gelijkspel verwijderd?

Op de zaterdag van de derde bondsronde gaan de gordijnen vroeg open. ,,In the white room with black curtains’’, klinkt het om vijf voor acht op de radiozender Arrow Classic Rock. Jack Bruce, van de rockband/supergroep Cream, bezingt de schaakkleuren. Dat moet een goed voorteken zijn voor de kleine massakamp van Caïssa-Eenhoorn tegen De Waagtoren. Nou, dat geldt alleen voor de totaalscore: 10-8. Revanche voor een jaar geleden, toen het in dezelfde speelzaal met tweemaal drie teams 11½-14½ werd.

Dimitri Reinderman even terug op het oude nest. De Amsterdamse grootmeester zal het tegen Arlette van Weersel niet gemakkelijk krijgen.

We kijken enigszins zorgelijk naar het wedstrijdformulier van de tientallen. Daar staat weer een 6-4 uitslag op, maar dit keer niet voor de thuisploeg zoals vorig seizoen. De winst gaat naar de Alkmaarders die nu met Purmerend – Caïssa-Eenhoorns tegenstander over drie weken – de ranglijst in de eerste klasse A aanvoeren. Het competitieverloop blijft machtig interessant, al is de sportredactie van het Noordhollands Dagblad in geen velden of wegen te bekennen. Volgens mij is het voor het eerst in de historie dat twee clubs in het NHD-verspreidingsgebied in de race zijn voor promotie naar ’s lands hoogste schaakklasse.

Eigenlijk had Caïssa-Eenhoorn na twee derde plaatsen daartussen moeten staan. Drie nederlagen met geringe cijfers geven echter een ander beeld te zien. We staan onderaan en dat is een groot verschil met de vorige bondscompetitie, toen de ploeg de eerste zes wedstrijden won en de volgende drie verloor. Gaan we het nu andersom doen?

Voor de derde keer op rij zit het niet mee en misschien was Caïssa-Eenhoorn slechts 0,01 tel van een gelijkspel verwijderd. Eenhonderdste van een seconde zit er voor Alexander Geerts tussen een veilige stelling en het vallen van de vlag. Rond de klok van vijf uur heeft hij een pion meer, als opponent Tycho Bakker na 37. Te5 constateert dat de witspeler de veertig zetten binnen de tijdslimiet niet heeft gehaald. De klok is al dertig minuten teruggesprongen, maar op het notatieformulier is er niets geschreven achter de 38e, 39e en 40e zet. Het zorgt voor enige consternatie rondom het tiende bord, want er is geen vlag te zien en menigeen vraagt zich af wat er aan de hand is. Maar al snel wordt toch duidelijk dat de Alkmaarse ploeg weer op voorsprong is gekomen (2-3) en zal die niet meer uit handen geven.

Het is een beetje de middag van de rentrees. Dimitri Reinderman, als schaaktalent opgegroeid bij de Hoornse vereniging, maakt zijn rentree in Hoorn. Op 29 oktober 2011 is HSV De Eenhoorn gastheer voor Ricoh/Purmerend, waar Dimitri aan het zesde bord Farhad Mukhtarov verslaat. We maken ook de rentree van een partij mee, want op diezelfde zaterdag in De Huesmolen staat Yong Hoon de Rover – Henk-Jan Visser op het programma. De witspeler zegevierde elf jaar geleden en blijft als Waagtoren-routinier op remise steken tegen een boordevol vechtlust zittende Caïssa-Eenhoorn-routinier.

De rentree van een partij: Yong Hoon de Rover - Henk-Jan Visser (voorgrond). Zwart heeft zojuist 2. ... d4 gespeeld.

Bij de bar in De Kreek wordt deze zaterdagmiddag, met twee teams van de Alkmaarse club op bezoek, gesproken over Nico Hauwert. Verschillende oudgedienden van Caïssa die als supporters langskomen, bewaren mooie herinneringen aan hem. Nico is tweevoudig clubkampioen van Caïssa (1975, 1976) en opvolger van Bert Buitink jr die voor De Waagtoren 3 aan de overkant in de speelzaal zit. Bert is overigens in vijf seizoenen viermaal clubkampioen van Caïssa geweest. Nico heeft ook voor De Eenhoorn gespeeld en later voor de Alkmaarse vereniging en zat een maand geleden voor het eerst sinds lange tijd aan een bondsschaakbord. Als De Waagtoren 2-speler is hij deze middag aan zet in de uitwedstrijd tegen Amsterdam Berserkers en boekt zijn tweede partijzege.

Drie letters er af en we hebben Hauw. Henk van der Hauw keert in De Waagtoren 3 terug op de 64 velden. De Alkmaarder heeft in 1972 als 15-jarige deelgenomen aan het NK voor de jeugd tot 20 jaar en eindigde op de negende plaats. Twee jaar later klasseerde hij zich als vijfde. De titels gingen naar respectievelijk Christofoor Baljon en Roy Dieks. Van talent werd hij een sterke Noord-Hollandse schaker, waarna het werk voorrang kreeg. Hij maakt zijn rentree tegen de 15-jarige Mason Brouwer, de Henk van der Hauw van Caïssa-Eenhoorn.

Henk van der Hauw maakt zijn rentree tegen Mason Brouwer, de Henk van der Hauw van Caïssa-Eenhoorn.

Ook Danny de Ruiter is er weer bij bij de Alkmaarders. Hij maakte vorig seizoen een uitstapje naar Amsterdam Berserkers dat met overmacht het kampioenschap van de vierde klasse F veroverde. Opgegroeid bij 0-0-0 en doorgegroeid bij De Waagtoren keert hij terug bij zijn oude club en speelt in De Kreek aan de kop van de lange wedstrijdtafel. We gaan een rondje maken langs de tien borden.

Arne Moll is opnieuw kopman van Caïssa-Eenhoorn en neemt het op tegen Danny. In het vroege middenspel worden de dames geruild en de witspeler probeert het initiatief te pakken. Dat lukt niet. Zwart aast snel op een isolani op c3 en die wil zijn opponent niet kwijt. De Waagtoren-schaker antwoordt met een aanval op de witveldige loper en die wil Arne behouden. Na zetherhaling wordt ‘½-½’ op het notatieformulier geschreven.

 

Na twee goede remises delft Robin Duson voor de eerste keer als basisspeelster het onderspit. Daan Geerke heeft zich voorbereid op de oud-Nederlands jeugdkampioene en voorkomt met dameruil dat ze kan rokeren. De Hoornse koning neemt daardoor geen lekkere positie op d7 in en haar beide centrumpionnen zijn kwetsbaar. Wit speelt alleen maar goede zetten tegen een zwartspeelster die geforceerd moet verdedigen. Toch gaat ze het eindspel in met materieel evenwicht: twee torens en een loper. Na 25. Txd4+ vlucht de monarch echter naar een verkeerd veld en twee zetten later is de stelling wegens het dreigende Ld5 onhoudbaar.

 

Peter Doggers speelt een degelijke en prima partij en treft het niet dat Rob Konijn hetzelfde doet. Wit heeft een paar onfortuinlijke bondspartijen achter de rug, maar de vorm is zeker aanwezig. Hij verdubbelt zijn torens op de open e-lijn om de Alkmaarse loper op e6 te belagen en eventueel daarachter een toren op e8. De verdediging van zwart zit prima in elkaar en op de 28e zet zijn ze tevreden met remise.

 

Vjekoslav Nemec is de Kroatische aanwinst van De Waagtoren die vorig seizoen ongeslagen bleef (in drie ronden) en bij zijn rentree tegen een nul aanloopt. Daar is Martijn Monteban verantwoordelijk voor. Lange tijd gaat de strijd gelijkop. Alle pionnen blijven tot de 27e zet op het bord, maar tussen de bedrijven door zijn wel drie lichte stukken geruild. Na veel gemanoeuvreer zet wit de aanval in op de damevleugel. De vier torens krijgen een positie op de half open b-lijn, waarna Martijn zijn aandacht verlegt naar de andere flank. Na het openbreken van de damevleugel neemt hij daar de controle. In een dame-met-toren-eindspel beschikt wit over een sterk paard en is de loper van Vjekoslav beperkt in zijn activiteiten door de mooie pionnendiagonaal e5 (vrijpion)-f4-g3. Zwart besluit tot een onverwacht kwaliteitsoffer, waarop door zijn opponent fraai en winnend wordt gereageerd.

 

Op de website ‘www.schaken.nl’ werd het woensdag al aangekondigd: Caïssa-Eenhoorn – De Waagtoren is live te volgen, evenals nog drie wedstrijden waarbij ook De Rode Loper – Rivierenland in de vierde klasse C (hulde). De liveborden zijn aangesloten op een computer en zo blijkt dat Alexander Geerts met zijn 37e zet nog minder dan een fractie te langzaam is om een halve minuut aan toegevoegde tijd te ontvangen. Hij mag daar 0,18 seconde over doen, het duurt 0,19 seconde. Een deceptie na een goede partij. Tegen Tycho Bakker wordt het interessant als de lange rokade van het Alkmaarse talent wordt beantwoord met de korte variant. De stelling van zwart is wat minder door de dubbelpion op f6 en f7 en de kwetsbaarheid van de centrumpionnen. Na een flinke afruil blijven alle torens over en heeft Alexander een pion meer. Er staat weinig tijd op de klok, als Tycho zijn f-pion opspeelt en 32. Txe4 en aansluitend 33. f3 grote winstkansen oplevert. Wit speelt de eerstgenoemde zet wel, de laatstgenoemde zet niet. Zwart oefent druk uit op de g-lijn en de Caïssa-Eenhoorn-speler wil dat gevaar bezweren met 33. Tg5. De Alkmaarse g-pion wordt geruild tegen de f-pion en aansluitend verdwijnen ook beide torens en is de stelling nog steeds in orde. Met 35. … Td5 wordt de vrijpion op g5 aangevallen en is het niet logisch uitziende 36. Te5 (met na … Txd4 37. Te3) winnend. Het streven om zijn vrijpion te behouden kost de nodige tijd en dat wordt wit uiteindelijk fataal. In plaats van 3-2 komt de tussenstand op 2-3.

Alexander Geerts met wit in actie tegen Tycho Bakker. Hoe kan hij zijn vrijpion op g5 naar de overkant loodsen?

Drukte bij bord tien. Voor scheidsrechter Klaas Knoester, die naar de klok en vooral de notatieformulieren kijkt, wordt het snel duidelijk dat wit onvoldoende zetten heeft gespeeld.

 

Nick Manshanden geeft FIDE-meester Frank van Tellingen stevige tegenstand. Ze maken er een schaakgevecht met wisselende kansen van. Zwart valt een doorgeschoven e5-pion –die door een loper op b2 en een paard wordt verdedigd – driemaal aan. Caïssa-Eenhoorns zevendebordman wil het Alkmaarse stuk geen macht geven op de diagonaal naar h8 en kiest ervoor om die dicht te houden. Met veertien pionnen op het bord heeft de stelling een gesloten karakter. Bij een ruil op c4 slaat Nick terug met zijn d-pion, waar 32. … bxc4 beter is. Zijn ervaren opponent neemt bezit van de ontstane open d-lijn en gooit er een mooi kwaliteitsoffer tegenaan om over te schakelen naar promotiekansen voor de vrije e5-pion. Ineens verkeert zwart in grote problemen. Zijn dame staat op h5 buitenspel, er is een matdreiging met Dc7+. Het oplossen kost Nick een stuk en na dameruil staat hij verloren. Zetdwang en de Alkmaarse f5-pion die naar de overkant lonkt zorgen voor een ongelijke strijd.

Nick Manshanden (rechts) treft het niet dat Frank van Tellingen na twee mindere bondsresultaten  weer in een goede vorm steekt. Hij piekert zich suf, maar kan een nederlaag tegen de Alkmaarse FIDE-meester niet voorkomen.

 

In de voetballerij wordt overspannen gereageerd, als een speler tegen zijn oude club aantreedt. In de schaakwereld niet. Dimitri Reinderman deed als 11-jarige zijn eerste zetten bij Caïssa in het najaar van 1983 en was bij zijn afscheid in de zomer van 1987 clubkampioen, had de open Hoornse titel veroverd en het Westfries kampioenschap. Het viel niet altijd mee om als ervaren schaker van een jochie van een paar turven hoog te horen dat een andere zet toch veel beter was, maar trots overheerst bij de spelers die hem op de club hebben meegemaakt.

De oud-Hoornaar zit als grootmeester in Alkmaarse dienst deze middag tegenover een Alkmaarse in Hoornse dienst. Invalster Arlette van Weersel doet het geweldig tegen de Nederlands kampioen van 2013. Hij maakt ruimte op de koningsvleugel om daar toe te willen slaan, terwijl de witspeelster op de andere flank actief is. Na 24 zetten staat ze er uitstekend voor. Een paard op c3 wordt aangevallen, maar ze kan dat toelaten wegens 25. Tbe1 en er dreigt van alles dankzij de open e-lijn en de diagonaal naar h7. Arlette speelt evenwel 25. Pd5. Ze houdt haar opponent onder druk. Als het materiaal is uitgedund  (dame, toren en lopers van ongelijke kleur blijven over), keert het evenwicht terug. Niet voor lang. Na dameruil op de 36e zet slaan de wijzers in het voordeel van zwart uit. De witte koning zit klem op h1 – de zwartveldige loper van Dimitri kijkt naar g1 – en de toren mag wegens een mat in vier de eerste rij niet verlaten. Door de veel grotere activiteit van de zwarte stukken is verlies niet te verhinderen.

Oud-Hoornaar Dimitri Reinderman, grootmeester in Alkmaarse dienst, in een spannende strijd verwikkeld tegen Arlette van Weersel, Alkmaarse in Hoornse dienst. Aan het derde bord is Misha Dorokhin aan zet.

 

Misha Dorokhin blijft voor de derde keer op rij op remise steken. Vorig seizoen scoorde hij acht uit acht om pas in de slotronde het punt te delen met Zukertort Amstelveen-talent Arthur de Winter. De magie van Misha lijkt even weg te zijn. Maaike Keetman doet niet voor hem onder en na afloop heeft zwart alle lof voor het spel van zijn opponente. Ze heeft voortdurend een iets betere stelling, waardoor Misha regelmatig op zijn hoede moet zijn. Hij heeft enkele stukken die enige tijd niet meedoen en materiaalruil is daarom in zijn voordeel. Maaike houdt het loperpaar over, contra een paard en loper voor de zwartspeler. In een poging een achtergebleven pion op c6 aan te vallen zijn die lopers knap lastig voor Caïssa-Eenhoorns puntenpakker. Wit durft het niet aan om haar f2-pion te ruilen tegen de pion op d5 en als zwart die kan verdedigen, ziet de stelling er remise-achtig uit. Na stukkenruil met de slotzet helemaal.

 

Met een vroeg pionoffer op c5 wil Yong Hoon de Rover Henk-Jan Visser meteen onder druk zetten. Wit krijgt Horowitz-lopers op de damevleugel, waar ook de dame (op a4) is geposteerd. Zwart pareert mogelijke dreigingen vakkundig, er wordt hier en daar wat geruild en na achttien zetten staat hij in een prima stelling een gezonde pion voor. Met 19. f4 valt wit een centraal opgesteld paard aan die moeiteloos naar g6 kan. Er hangt evenwel iets in de lucht via de diagonaal naar c8, waarop Henk-Jans koning staat. Hij offert zijn stuk om de monarch naar b8 te begeleiden, waarop Yong Hoon de kwaliteit geeft om het open karakter van de partij te bewaren. Alle zware stukken van zwart nemen het op tegen dame, toren en twee lichte stukken van de Waagtoren-speler en dat levert een zeer interessante strijd op. Langzamerhand krijgt wit wel een betere stelling. Een achtergebleven zwarte pion op e5 ligt onder vuur, maar hij moet alert zijn op damemanoeuvres in zijn verdediging. Tussen de 31e  en 39e zet komt zij zeven keer in actie en even later is het evenwicht hersteld. Voor beiden blijft het opletten. Er ontstaat een eindspel van toren tegen loper met paard, waarbij de Alkmaarse koning in het centrum een sterkere positie lijkt te hebben dan de zwarte monarch op a7. Kan Henk-Jan zijn g6- en h7-pion verdedigen? Wit speelt Pd7+ één zet te laat, waardoor de koning van zijn opponent zich naar h8 kan spoeden. Als zwart zijn toren geeft voor het paard, treedt de regel over de verkeerde kleur van het promotieveld in werking: remise.

 

Voor Frank Agter is het 29 centimeter lange notatieformulier van De Waagtoren te kort om zijn hele partij tegen Daan Zult op te schrijven. Daan – met wit – op zijn beurt komt zes zetten te kort om in Caïssa-Eenhoorns Club van 100 te worden opgenomen. Ze kunnen na 94 zetten de uitslag opschrijven: 1-0.

Op de veertiende zet geeft de Caïssa-Eenhoorn-speler voer aan de discussie of slaan met de dame op b7 (of b2 voor zwart) goed is. Het komt nog wel eens voor dat er wat later geen vluchtvelden zijn. Die vraag komt na 20. … Tb7 aan de orde. Wit geeft met een schaakje zijn pion terug om via a6 te ontsnappen. Door de schermutselingen op de damevleugel is hij wel de kwaliteit achter geraakt, maar zijn ontwikkelingsvoorsprong levert voldoende compensatie op. Pas op de 32e zet komt de toren op h8 voor het eerst in actie en ook de loper op g7 is niet erg actief. Het eindspel begint als de twee Waagtorens met drie pionnen een witte toren en loper met zes pionnen moeten tegenhouden. Met 57. Txg5 verdwijnt het laatste Alkmaarse pionnetje en klinkt het startschot voor de lange race naar promotie. Zwart houdt beide stukken op de vierde rij en er lijkt voor Daan weinig progressie in te zitten. Voor Frank gaat het mis met 80. … Te4. Hij verzuimt om de loper aan te vallen en mist de mogelijkheid op driemaal dezelfde stelling. Wit profiteert meteen: zijn vrijpion op a5 kan twee velden opschuiven. Vervolgens dwingt hij torenruil af, waardoor de laatste Alkmaarse toren gedwongen is op de a-lijn te blijven. Daans verbonden promotiepionnen op de f- en g-lijn ronden de lange zit succesvol af.

Twee supporters, twee spelers. In de langste partij van de dag (zowel qua tijd als met zetten) is  Daan Zult, met wit, op weg naar het volle punt. Midden in de zaal staan Ron Deen (links) en Ardjan Langedijk die voor Caïssa-Eenhoorn 3 hebben gewonnen.

Een interessant eindspel. Frank Agter heeft 77. Ta3+ gespeeld en vecht voor remise.

We zijn het verslag begonnen met de radio, we eindigen met de televisie. De quiz ‘Met het mes op tafel’ heeft op 4 oktober j.l. een finale gehad tussen Hoorn (Peter Holscher) en Alkmaar (mevrouw Groen). Het verlies voor de oud-clubkampioen van Caïssa is het voorteken geweest.

Napraten bij de bar. De Caïssa-Eenhoorn-spelers Peter van den Brink en Arlette van Weersel worden geflankeerd door de Waagtoren-troeven Dimitri Reinderman en Danny de Ruiter (rechts).