En weer is het een spannende middag in De Kreek. Maar net als op de eerste twee bondszaterdagen staat er voor Caïssa-Eenhoorn een kleine negatieve uitslag op het scorebord: 4½-5½. Het moet gezegd: tegenstander LSG 2 is een van de beste ploegen in de eerste klasse A. Door de nederlaag is echter niet Leiden in last, maar Hoorn.

We gaan de feestdagen tegemoet en de beste wensen worden uitgesproken. Die heeft het vlaggeschip van de bijna 100-jarige vereniging hard nodig. Alle resterende duels zijn van cruciaal belang om het huidige niveau te handhaven. Er is evenwel hoop. Caïssa-Eenhoorn treft nog Wageningen, MSV, En Passant en Philidor 1847 (in deze volgorde) en die vier teams vormen met de onzen de onderste helft – we staan onder de rode streep – van de ranglijst. Dankzij het programma met wedstrijden tegen vier concurrenten heeft het Hoornse tiental alles in eigen hand.

Er gebeurt deze middag meer dan alleen het verwerken van spanning. Nog niet zo lang geleden zijn er in de speelzaal nieuwe tafels geplaatst om het gesjouw met de vorige, zwaardere tafels te voorkomen. Ondanks de hulp van schakers was het opruimen niet bepaald de leukste klus voor de immer gastvrije medewerkers van De Kreek. De vier poten staan nu op wieltjes en de tafels worden tegenwoordig de zaal uitgereden en dankzij een klapmechanisme handig opgeborgen.

Een nadeel is echter dat het blad een matige ondersteuning heeft en na tientallen clubavonden en doordeweekse en zaterdagse bondswedstrijden met geleun – de traditionele houding van een schaker tijdens een partij – wiebelen ze. Sommige tafels in geringe mate, andere wat heviger. En met vier spelers dicht bij elkaar is dat gewiebel lastig, vervelend en irritant. Als regelmatig het tafelblad een stukje omhoog gaat of omlaag, is de concentratie niet ideaal. Daarnaast probeer je dat bewegen soms te voorkomen door niet te leunen en op een halve meter afstand van het bord achterover te zitten. Dat oogt ontspannend, maar het zicht op de partij is anders en of dat goed is...

Hoewel er deze zaterdag tijdens het inrichten van de speelzaal een controle is geweest op de stevigheid van de tafelbladen, hebben verschillende spelers toch liever een andere tafel en kort na het openingswoord van scheidsrechter Erwin Denissen is er net als bij het thuisduel tegen De Waagtoren een tafelwissel. Met enige minuten vertraging beginnen de wedstrijden (Caïssa-Eenhoorn 2 verdedigt zijn koppositie in de vierde klasse D tegen Bergen) en niet veel later doemt een nieuw probleem op. Er staat een verrijdbare bar in de speelzaal en die maakt opeens herrie. De opbouwploeg van Caïssa-Eenhoorn is al om elf uur gearriveerd om alles in orde te maken en twee uur lang is er niets te horen, maar plotseling klinkt er een brommend geluid.

De avond voor de schaakmiddag is er een feest geweest en de bar is na afloop naar de kant gereden. Die staat daar prima, op een dikke meter van de topborden van Caïssa-Eenhoorn 2 – Bergen. Er is voldoende ruimte achter de stoelen. Om het gebrom te stoppen trekt een van de spelers de stekker uit het stopcontact. Maar wat blijkt, de stekker van de bar zit aan de overzijde in het stopcontact en is er tijdens het verrijden niet uit gehaald. Bij het aansluiten van de liveborden van Caïssa-Eenhoorn – LSG 2 was het dichtstbijzijnde stopcontact bezet en ging de computerstekker naar het lege stopcontact aan de andere kant van de zaal. Juist ja, die dicht bij de bar. En opeens is de eersteklassewedstrijd wereldwijd niet meer te volgen. In de loop van de middag verrichten de IT-deskundigen van de jubilerende vereniging, Mark Coenradie en Sernin van de Krol, met hun reparatie-activiteiten mooi werk en uiteindelijk staan toch de tien partijen op de website van Caïssa-Eenhoorn en blijven de schaakliefhebbers thuis niet van de zetten verstoken.

Het wordt tijd om de rust van de partijen op te zoeken en beginnen bij Henk-Jan Visser die tegenover Stefan van Blitterswijk zit. Een kleine vier jaar geleden was de internationaal meester van LSG 2 kopman tegen ons vlaggeschip en speelde toen remise tegen Ron Deen. Dezelfde uitslag komt nu weer op het notatieformulier. Het is een rustige partij, ook na de tegengestelde rokades. Stefan (zwart) kiest voor de korte variant, Henk-Jan als antwoord voor de lange. Daarna nemen, zoals verwacht, de pionnen het woord. De LSG’er stuurt zijn a- en b-pion naar voren, wit zijn g- en h-pion. Na een ruil op b3 volgt een remise-aanbod en zoeken de twee de in kerstsferen gehulde ruimte bij de bar op.

 

Arne Moll is ditmaal geen kopman en speelt op het derde bord tegen Andreas Vogt, de Duitse FIDE-meester en invalkracht voor het Leidse team. De Amsterdamse routinier van Caïssa-Eenhoorn pakt het eerste initiatief, maar al snel zoekt wit de damevleugel eveneens op als werkterrein. Daar zijn enkele lichte schermutselingen. Arne heeft een pion meegesnoept op h2 en geeft die op c7 terug om actief spel te blijven behouden. Zo ver komt het niet, want meteen erna spreken de twee een ‘Gleichstand’ af.

 

De derde remise wordt genoteerd bij de partij Rudy van Wessel – Peter Doggers. Wit heeft zo’n twintig jaar meesterklasse-ervaring bij LSG en in twaalf seizoenen daarvan geen wedstrijd gemist. Hij maakt deze zaterdagmiddag zijn rentree in het tweede en ziet zwart snel actief worden op de damevleugel. Het wordt interessant na de beide korte rokades. Peter heeft met zijn dame een achtergebleven pion op c3 veroverd, maar moet zijn c-pion aan zijn opponent afstaan. Hoewel er daar de nodige ruimte is, moet de Caïssa-Eenhoorn-speler opletten dat zijn dame naar een vluchtveld kan. Na dameruil lijkt 17. … Lc2 gewaagd, want kan de loper worden ingesloten? Met een mooie manoeuvre wikkelt Peter af naar loperruil en is het evenwicht teruggekeerd.

 

LSG 2 behoort tot de sterkste ploegen van de eerste klasse A. Bij de startopstelling had het de hoogste gemiddelde rating. Het heeft ruim twee maanden geleden in het Oostenrijkse Mayerhofen meegedaan aan het 37^e Europa Cup-toernooi voor clubteams (en werd in een veld van zeventig zestallen 57^e) en een van de spelers was Raoul van Ketel. Met een rating van 2247 zit hij aan het tiende bord. Niet echt een tactische beslissing, want zes ploeggenoten scoren hoger. Arlette van Weersel, ze valt in voor Nick Manshanden, heeft wel eens lichtere klussen gehad. Lange tijd gaat Arlette gelijkop met de Europa Cup-deelnemer. Ze komt onder druk te staan als de Leidse paarden beginnen te springen. Zwart heeft een betere pionnenstructuur (op beide flanken een verbonden drietal) en de pionnen op de damevleugel van zijn opponente zijn kwetsbaar. Wit probeert wat barstjes te creëren in de pionnenmuur a7-b7-c6 en dat pakt verkeerd uit. Na een ruil van paarden en torens levert een zwarte paardsprong pionwinst op c3 op en een schaakdreiging. Het kost Arlette een stuk en de partij.

 

Snel erna incasseert ook Peter van den Brink verlies, zijn eerste dit KNSB-seizoen. Zijn korte rokade wordt door Peter Passenier (wit) beantwoord met de lange versie. Van een Westfriese aanval op die flank komt het niet. De Leidse verdediging is stevig en de LSG’er staat met zijn dame en de gerokeerde toren solide op de open d-lijn. Juist op het moment dat zwart op de andere vleugel de aanval inzet, gaat het mis. Hij slaat met zijn dame de pion op g2 eraf, maar de Leidse Peter heeft heel vernuftig zijn stelling opgebouwd. Zijn vorstin is naar c3 geslopen en vormt met een loper op c4 een soort Horowitz-paar dat gevaarlijk naar de koning op g8 kijkt. Met 22. Tdg1 valt hij niet alleen de dame aan, maar er dreigt met een torenoffer ook een mat in drie. Plotseling staat Caïssa-Eenhoorn met 1½-3½ achter.

 

Misha Dorokhin pakt zijn tweede zege op rij. Michiel van Wissen – die een kleine vier jaar geleden in dezelfde speelzaal Jerrel Thakoerdien versloeg – is niet bevreesd voor zijn reputatie. Misha is ondertussen 25 maanden ongeslagen in de KNSB-competitie en daar komen na deze zaterdagmiddag twee bij. Het is voor wit even zoeken hoe hij succes moet boeken tegen de LSG-speler. De fianchettolopers zijn geruild en over de diagonalen lijkt zwart actiever te kunnen zijn. Hij geeft echter zelf een aanknopingspunt aan zijn opponent door de verdediging van de pion op c7 op te geven. Misha kan een aanval op zijn e2-pion eenvoudig pareren en gelijktijdig de activiteit van al zijn stukken vergroten. Dat leidt tot een succesvolle aanval op de koningsstelling van Michiel. Die levert kwaliteitswinst op en gewonnen spel.

 

Ook Alexander Geerts boekt zijn tweede opeenvolgende overwinning. Hij kiest in zijn partij tegen invalster Adinda Serdijn voor een rustige opbouw. Dat verandert na 15. … d5. De witspeelster heeft een loper op b2, maar de lange diagonaal zit potdicht. Er volgt een strijd op de damevleugel, waarbij Alexanders dominantie op de a-lijn een pluspunt is. Er wordt veel geruild en uiteindelijk gaat zwart met een extra pion (vrijpion op a4) het eindspel in. Beiden hebben een loper en paard. De Leidse stukken zijn tot verdedigen gedwongen en dat maakt het voor Adinda niet eenvoudig haar stelling solide te houden. De koningen zijn naar de vrijpion gesneld. Als Alexander zijn loper ruilt voor het paard (het sterkste stuk van wit), komt de finish in zicht. Wit heeft een zwartveldige loper en alle pionnen zijn vastgelegd op velden van dezelfde kleur. Caïssa-Eenhoorns negendebordspeler vindt snel het beste veld voor zijn paard en offert zijn vrijpion om met zijn koning de Leidse defensie binnen te dringen. De loper zal sneuvelen en aansluitend ook de pionnenstructuur.

 

Meteen erop ervaart Robin Duson de andere kant van de medaille. Na het geweldige succes in Purmerend, waar ze internationaal meester Pieter Hopman klop gaf, gaat ze onderuit tegen Kedem Gutkind. ‘Een slechte generale’ voor haar NK-debuut deze week in Groningen. Maar eindigt het spreekwoord niet met ‘is een goede première’?

Wit zet de zwartspeelster snel onder druk met de pionnenopstelling d5-e4 en die pressie kan Robin niet opheffen. Het is zoeken naar een plan en naar goede velden. Zo is een paard op e8 gebonden aan de verdediging van een achtergebleven pion op d6. Terwijl Kedem beetje bij beetje zijn positie versterkt, lijken de Hoornse stukken elkaar in de weg te staan. Na 33 zetten hebben de twee hetzelfde materiaal, maar de zwarte stelling staat op exploderen. LSG 2 neemt opnieuw een voorsprong: 3½-4½.

 

Voor Martin Roobol wordt het een plezierige terugkeer in De Kreek. In februari 2018 versloeg hij met zwart Peter Doggers, ditmaal met dezelfde kleur Daan Zult. In de eerste fase van de partij heeft de LSG-routinier wat actiever spel en zet een opvallende aanval op. Met 18. … Pe5 en 19. … Pg5 plaatst hij zijn paarden in een vork. De achterliggende gedachte is om op het juiste moment naar veld f3 (met schaak) te springen. Na 20. f4 volgt … Pxh3+ en blijven er verschillende dreigingen in de stelling. Wit verzuimt even later het paard te slaan en dat breekt hem op. Zwarts dame gaat naar de h-lijn en voert de druk enorm op. Als de rookwolken zijn opgetrokken, heeft hij drie pionnen meer en het loperpaar. Dat voordeel geeft Martin niet uit handen. Na 46. … f5 kijkt Daans eenzame koning op f3 tegen de pionnenmuur e5-f5-g5-h5 aan: er valt niets meer te redden. LSG 2 – van start gegaan met twee nederlagen – verzekert zich van de wedstrijdwinst en telt na drie zeges op rij toch weer mee in de strijd om de titel.

 

Ook drie zeges op rij zijn er voor Martijn Monteban. De ontknoping van zijn partij tegen Eelke Wiersma doet denken aan die van Daan Zult tegen Frank Agter in Caïssa-Eenhoorns vorige thuiswedstrijd. Eveneens een strijd van bijna honderd zetten en eveneens een zwartspeler die zijn schip in het zicht van de remisehaven ziet zinken. Lange tijd is er sprake van balans. Na een vlotte ruil van enkele lichte stukken neemt de LSG’er bezit van de open c-lijn zonder daarop gevaarlijk te kunnen worden. Hij heeft een isolani op d5. Alle torens belanden naast het bord en in het aansluitende dame-eindspel neemt een loper van Martijn het op tegen een Leids paard. Met 32. … Ke6 fungeert de koning als verdediger van de centrumpion en wordt de dame ontheven van die taak. Aan wit de beslissing: hoe gaat hij verder? Zijn vorstin is mobieler dan de zwarte collega en met een ingenieuze actie (vijf damezetten: Dh8, Dc8+,  Db7+, Dxa6+ en Dxa3) wint Martijn een pion op de damevleugel. De beide lichte stukken verdwijnen en de stelling lijkt geen winnaar te kunnen opleveren. Een volgend cruciaal moment is 57. … Dh1+. Wit geeft de verdediging van zijn h4-pion op om de monarch naar een centrale positie te brengen. Vervolgens offert Martijn twee pionnen om met zijn koning de zwarte op b5 te slaan en zijn eigen b-pion te laten promoveren. Toch blijft de stelling in evenwicht. De Caïssa-Eenhoorns-speler brengt de pion naar de zevende rij, maar komt niet verder als zijn opponent schaak blijft geven. Met 90. … Df4 (dekt het promotieveld b8) doet Eelke dat niet en ineens staat hij verloren. Wit kan via een schaakzet dameruil afdwingen en daarna promoveert zijn b-pion toch.

 

De eindstand komt op 4½-5½ en daarmee wordt de positie van Caïssa-Eenhoorn er niet beter op. We zullen ons in de laatste vier ronden moeten vastklampen aan een Leids gezegde: ‘Niet mare juh, de Mare ligt achter de Haarlemmerstraat’. Ofwel: niet praten, maar doen.