De derde ronde van het Midzomertoernooi staat enigszins in het teken van Fietsival. Dat is een jaarlijkse dag voor medewerkers van de gemeente Hoorn die naar allerlei locaties fietsen, waar projecten zijn uitgevoerd. Een daarvan is het sport- en recreatiepark Risdam-Noord dat is gerenoveerd. Daar doen de medewerkers onder meer aan walking football en aan fitschaken.

Fitschaken tijdens Fietsival. Uitgevoerd in Zwaag, onderwerp van gesprek in Bovenkarspel.
Fietsival is de dag na de derde ronde en schrijver dezes raakt bij het schaakgedeelte betrokken. Voor de kantine van voetbalvereniging Sport in Zwaag zijn drie schaaktafels geplaatst, pal voor de ingang van fitnessclub This is Fit, zo’n tien jaar buurman van de voetballers. Bij de invulling van het sportieve aspect voor de gemeentemedewerkers dacht de organisatie aan een combinatie van fitness en schaken, mede door het thema van de dag: ‘samenwerken’.
Omdat er ruim tweehonderd mensen worden verwacht, heb ik mijn clubgenoten Nizar Alayoubi, Bert Spil, Arend Stapel en Arnold van der Wolff gevraagd om mee te helpen. Want veel van die tweehonderd Fietsivallers kunnen wellicht niet schaken en hoe kan je het leuk voor ze maken, waarbij het schaken moet samenwerken met fitness?
De afgelopen maanden had de BBC het televisiespelprogramma ‘Chess Masters’. Voor de deelnemers was een afvalsysteem bedacht om er voor de finale twee over te houden. Een van de onderdelen was de volgende stelling: witte koning op c1 en witte pionnen op a2, b2 en c2, zwarte koning op f8 en zwarte pionnen op f7, g7 en h7. Wit begint en de verliezer van de ‘partij’ viel af.
Zowel Arnold als Bert is met hun derde midzomerpartij snel klaar en zij hebben nog voldoende tijd om in het Vereenigingsgebouw (dateert uit 1887) die BBC-stelling te bekijken. Wat blijkt? Wit wint altijd. Vervolgens bestuderen de twee Caïssa-Eenhoorn-spelers mogelijkheden om het spannender te maken en ze hebben al snel de oplossing gevonden: de zwarte koning moet niet op f8, maar op e8 staan. Daardoor kan zwart na bijvoorbeeld 1. a4 antwoorden met … h5 en dat is met de koning op f8 verliezend, omdat de monarch dan buiten het vierkant staat en promotie niet kan verhinderen.

Bert Spil (wit) en Arnold van der Wolff testen de Fietsival-stelling. Er is gespeeld: 1. a4 h5 2. Kd1. Renzo Snel kijkt mee.
Ik heb dankbaar gebruik gemaakt van het meedenken van Arnold, Bert en ook Arend, die thuis de oorspronkelijke stelling had bekeken en tot dezelfde conclusie was gekomen: wit wint altijd. Het voordeel van de stelling (met de zwarte koning op e8) is dat je niet-schakers heel snel alles kunt uitleggen. Je hoeft alleen iets te vertellen over de loop van de koning, de dame – in verband met promotie – en de pionnen. En alle gemeentemedewerkers zouden maar een half uur op een locatie blijven om daarna naar de volgende te fietsen. Een partij kan om die reden niet te lang duren.
En wat is fitschaken dan precies? This is Fit-trainster Dominique heeft vier fitnessvormen op een bord geschreven: push-ups, squats, sit-ups en jumping jacks. De Hoornse gemeentemedewerkers moeten die tussen de zetten door uitvoeren. Er zijn acht schaakborden op vier picknicktafels gelegd en voor een aantal blijkt zo’n tafel wellicht vakantieherinneringen op te roepen, want ze blijven daar zitten en laten het leveren van fysieke inspanningen aan hun fanatiekste collega’s over. Maar de sfeer is prima, ongedwongen en toch zijn er veel Fietsivallers die belangstelling voor het schaken hebben.
Die prima en ongedwongen sfeer typeert het Midzomertoernooi. Zelf kom ik goed weg tegen Lode Broekman. In een Engelse opening verspeel ik een pion (die op a3), al zal hij tijdens de analyse – gewoon aan het bord in de speelzaal – zeggen: ,,Ik dwong jou om die pion op te geven.’’ Tot groot vermaak van de toekijkende Arnold en Bert. Door een reeks van sterke zetten van ‘Lodewijk’ is het hard werken om overeind te blijven en na een ruil van alle zware stukken lukt dat: remise.
Ondertussen heeft Jordi van Alst zijn derde overwinning geboekt en de aanwinst van Caïssa-Eenhoorn neemt de leiding van Nico Reus over. Jordi heeft op de eerste dinsdagavond van mei zijn debuut gemaakt in De Kreek en na een maandje competitieschaak bij de Hoornse vereniging (beginrating 1216) de stap gezet naar het toernooischaak. Tegen Stef de Wit wordt het een spannende partij. De jeugdspeler van Torenhoog heeft ook twee uit twee en mist na 16. … Lf5 de kans op stukwinst. Het is natuurlijk makkelijk praten bij het naspelen met de computer, maar je moet het op de avond zelf maar net zien. Met twee paardsprongen kan hij de zwarte dame als verdediger van de loper naar een ongunstig veld dwingen om daarna het lichte stuk te veroveren. Nu krijgt Jordi de mogelijkheid om een sterke aanval op de koningsvleugel te starten. Met 26. … Tee4 speelt hij een mooie lokzet. Want Stefs uitgelokte pionvork (27. f3) leidt naar een fraai mat in zeven voor de zwartspeler.
Remco Bravenboer is enkele maanden langer lid van Caïssa-Eenhoorn en het is vreemd dat hij ondanks zijn prestaties (vijf winstpartijen in de laatste elf ronden) nog geen KNSB-rating heeft. Voor een toernooi-organisatie wordt het dan lastig inschatten welke beginrating een speler krijgt. Remco is in Bovenkarspel van 1200 via 1500 naar 1600 gegaan en zit in de derde ronde tegenover Ed Hoes. De KTV’er heeft als speler van Magnus (Schagen) driemaal deelgenomen aan het Oscar Romero Open Hoorns en zijn eerste partij mag niet onvermeld blijven. Ed zat op 28 augustus 2020 tegenover Sascha Kurt en hield het Eindhovense talent op remise. We zijn nog geen vijf jaar verder en de rating van Sascha is gestegen van 1168 toen naar 2312 nu. Hij is kersvers Nederlands kampioen bij de B-jeugd en staat tweede op de deelnemerslijst van het Oscar Romero Open Hoorns 2025.
De routinier van de schaakvereniging uit Enkhuizen is een lastige opponent om te verslaan; afgelopen seizoen is dat bij KTV slechts vijf keer gebeurd. Toch raakt hij – met wit – tegen Remco een pion achter. Ook hier een partij met twee gezichten. Na 19. P2f3 zijn de Hoornse vooruitzichten na … Lb8 (de loper heeft op de diagonaal a7-g1 meer macht, bovendien wordt de positie van de zwarte toren op de open d-lijn sterker) goed, maar zwart speelt … Pxf3. Na 22. … b6 mag Ed aan de winst denken. De zwartveldige lopers van beiden worden aangevallen, wit neemt evenwel met 23. Lb4 een Hoornse toren op de korrel. In plaats van de kwaliteit verovert Ed een pion en met gelijk materiaal tekenen de spelers een paar zetten later de vrede.

Ed Hoes (rechts) en Remco Bravenboer zijn enkele zetten onderweg in hun derde midzomerpartij.

Na. 9. cxd5 zal Remco … Da5+ spelen en de centrumpionnen op c5 en d5 veroveren.

De partij Ed Hoes – Remco Bravenboer is al flink gevorderd.

Met de rokade in aantocht staat zwart er goed voor.

Ed en Remco hebben de eindstelling bereikt. Nizar Alayoubi kijkt mee of er voor een van beiden meer in zit dan remise.
Tenslotte nog een partij van Renzo Snel, de ‘vice-kampioen’ van het Midzomertoernooi. Hij moet tegen clubgenoot Nizar Alayoubi snel in de verdediging, maar de Caïssa-Eenhoornaar verzuimt om met een stuk meer 13. … Dxf7+ te doen. Dat stuk kan hij niet behouden, wel kan Nizar met pionwinst richting het eindspel gaan. In een stelling met alle torens en elk een paard is het evenwicht hersteld. Wit verdubbelt zijn torens op de half open d-lijn, waardoor hij veld d4 op vijf manieren controleert en Renzo op vier. Doorschuiven van de zwarte d-pion betekent verlies en leidt zelfs naar een massale afruil die Nizar een winnend eindspel oplevert. Zijn koning posteert zich snel op centrumveld e4, naast zijn vrijpion op d4. Zetdwang doet vervolgens de rest en na twee remises heeft de Wervershover zijn eerste winstpartij te pakken.

Zetdwang voor Renzo Snel. Nizar Alayoubi zal 35. d5+ spelen om zijn koning via d4 naar c5 te brengen. Hij heeft met zijn a-pion altijd een tempo over en te zijner tijd zal de d-pion promoveren.

Nizar heeft zijn hand teruggehaald voor een extra controle. Maar hij is goed in pionneneindspelen en weet dat de winst voor het grijpen ligt.

De stelling vanaf de andere kant gezien.
Veertien partijen in de derde ronde. Na het Fietsival-dagje ’s avonds de binnenkomende berichten op de computer nagelopen. Met een bye achter zijn naam heeft Nico Weel op alle Midzomer-borden gekeken en aantekeningen gemaakt. Of hij heeft een geweldig geheugen. Hoe dan ook, het is altijd leuk om de e-mailverslagen van alle partijen van de organisator te lezen.

Partij voor twee heren in een korte tropenbroek. Midzomerschaak in optima forma.

Peter van Waert, de winnaar in de topper. De stelling is na 8. ... 0-0 van Bert Spil (beide spelers hebben de hoogste ratings) gelijkwaardig, maar vijf zetten later wordt wit gefeliciteerd.
Derde ronde (woensdag 18 juni): Peter van Waert – Bert Spil 1-0 Rik Slaman – Dirk Mantel 1-0 Arnold van der Wolff – Boris de Best 0-1 Marc Norden – Eugène Koomen 0-1 Jan Baars – Jamal Zyat 0-1 Co Buysman – Lode Broekman ½-½ Ed Hornick – Jan Olthof 0-1 Ed Hoes – Remco Bravenboer ½-½ Nizar Alayoubi – Renzo Snel 1-0 George Tadrous – Nico Reus 1-0 Dion Brandt – André Mantel 0-1 Stef de Wit – Jordi van Alst 0-1 Eline Kuin – André van Leeuwen 0-1 Siem Boon – Caspar Jinssen 0-1 De stand: 1. Jordi van Alst (Caïssa-Eenhoorn, 1500).............. 12,65 2 0 0 2. Jamal Zyat (Caïssa-Eenhoorn, 1731).................. 12,50 2 1 0 3. André Mantel (KTV, 1458)............................ 12,41 2 0 0 4. Boris de Best (Caïssa-Eenhoorn, 1787)............... 12,37 2 1 0 5. Jan Olthof (Schaaklust, 1710)....................... 11,83 2 0 0 6. Peter van Waert (Caïssa-Eenhoorn, 1983)............. 10,28 2 0 0 7. Remco Bravenboer (Caïssa-Eenhoorn, 1600)............ 7,48 2 1 0 8. Nizar Alayoubi (Caïssa-Eenhoorn, 1604).............. 7,42 1 2 0 9. Nico Reus (Degoschalm/Revanche, 1512)............... 7,21 2 0 1 10. Eugène Koomen (KTV, 1796)........................... 7,04 2 0 1 11. Serge Kramer (WSC De Pion, 1782).................... 6,23 1 1 0 12. George Tadrous (Degoschalm/Revanche, 1535).......... 5,96 1 0 0 13. Stef de Wit (Torenhoog, 1449)....................... 3,63 2 0 1 14. Rik Slaman (Caïssa-Eenhoorn + Schaaklust, 1832)..... 3,54 1 1 1 15. Arnold van der Wolff (Caïssa-Eenhoorn, 1738)........ 1,82 1 1 1 16. Eline Kuin (Schaaklust, 1200)....................... 1,45 1 0 2 17. Marc Norden (MSK, 1812)............................. 1,43 1 1 1 18. Co Buysman (Caïssa-Eenhoorn, 1731).................. 1,35 1 1 1 19. Lode Broekman (MSK, 1685)........................... 1,15 0 3 0 20. Ed Hoes (KTV, 1639)................................. 0,79 0 2 0 21. Henri Stouten (KTV, 1731)........................... 0,50 0 1 0 22. Nico Weel (Schaaklust, 1825)........................ 0,00 Harry de Best (Caïssa-Eenhoorn, 1515)............... 0,00 24. André van Leeuwen (Degoschalm/Revanche, 1359)....... -0,01 1 0 1 25. Caspar Jinssen (Torenhoog, 1228).................... -0,68 1 0 2 26. Renzo Snel (Caïssa-Eenhoorn, 1560).................. -3,27 1 0 2 27. Bert Spil (Caïssa-Eenhoorn, 1924)................... -4,85 0 1 1 28. Bas Doodeman (Degoschalm/Revanche, 1698)............ -4,99 0 0 1 29. Siem Boon (Degoschalm/Revanche, 1200)............... -9.47 0 0 3 30. Dion Brandt (Degoschalm/Revanche, 1510)............. -9,62 0 0 2 31. Gerard Broersen (Degoschalm/Revanche, 1741)......... -9,88 0 0 2 32. Jan Baars (huisschaker, 1732)....................... -10,00 0 0 2 33. Ed Hornick (Torenhoog, 1664)........................ -10,07 0 1 2 34. Hans Morsink (huisschaker, 1511).................... -10,21 0 0 2 35. Dirk Mantel (Schaaklust, 1814)...................... -15,00 0 0 3 De midzomerscore, bepalend voor de ranglijst, wordt via een speciale formule en aan de hand van de rating berekend. Zo verliest Dirk Mantel door zijn nederlaag 4,98 en wint Rik Slaman 5,98 punten.