Het contrast is deze week groot. Hans Morsink staat bij aanvang van de zesde ronde van het Midzomertoernooi onderaan en Robin Duson behoort tijdens het nationaal vrouwenkampioenschap tot de top van Nederland. Is er een verband tussen beide schakers? Jazeker, de viertallencompetitie van de Noordhollandse Schaakbond in het seizoen 2015-2016.
Hans Morsink (rechts) en André van Leeuwen, op de voorgrond in een met zestien partijen volle midzomerzaal.
Robin is al enkele seizoenen lid van Caïssa-Eenhoorn en wordt door vele clubgenoten als een aankomend talent gezien. Ze speelt jeugdpartijen op de vrijdagse clubavonden en staat op de dinsdagavonden in De Kreek haar mannetje in de gewone, rapid- en snelschaakpartijen. Ze krijgt les en… ze geeft ze les. Misschien is Robin Duson (13) in het najaar van 2015 wel de jongste schaaklerares van Nederland?
Het Hoornse talent heeft ondertussen drie keer meegedaan aan een jeugd-NK, met de derde plaats bij de meisjes-D in 2014 als hoogste klassering. Maar in de jeugdgroep van Caïssa-Eenhoorn zitten meer talenten en er wordt besloten om voor het eerst in de clubhistorie een jeugdteam aan te melden voor de seniorencompetitie van de NHSB. De ploeg krijgt een plaats in de viertallenklasse D met Degoschalm, De Groene Zes en KTV als tegenstanders. Er worden uit- en thuiswedstrijden gespeeld.
Schrijver dezes is teamleider, vooral omdat zijn pupillen geen rijbewijs hebben. Het aantal af te leggen kilometers valt overigens mee. In het reglement van de Noordhollandse Schaakbond staat dat jeugdploegen altijd op vrijdagavond hun bondsduels hebben. De Hoornse jongens en meisjes krijgen die avond les en worden ingedeeld voor de jeugdclubcompetititie en met Degoschalm (dinsdagse clubavond) en De Groene Zes (donderdagse clubavond) wordt afgesproken om hun thuiswedstrijden tegen Caïssa-Eenhoorn naar Hoorn te verplaatsen. Dan hoeven beide verenigingen geen aparte zaal te huren. KTV schaakt op vrijdag en de enige echte uitwedstrijd is op 11 december 2015, in De Nieuwe Doelen.
Robin Duson, Niels Appelman, Wouter Booij, Klaas Jan Koedijk, Rowan Louter, Nick Manshanden, David Verweij en Martijn de Wit – er is geen vast basiskwartet – zijn oppermachtig. Caïssa-Eenhoorn scoort honderd procent en heeft in de eindstand zeven punten voorsprong op nummer 2, Degoschalm. Zeven van de maximale 24 partijen leveren remise op, de overige worden gewonnen. En dan komen we bij Midzomer-deelnemer Hans Morsink uit, want hij blijft ongeslagen tegen Caïssa-Eenhoorn. Tweemaal zit hij met zwart tegenover Robin en beide keren krijgt hun strijd geen winnaar. Ook geen winnares. Robins rating is dan 1179, deze week als NK-deelneemster 2141. Hans staat in 2015 op 1372 en tien jaar later op 1511.
Op 8 januari 2016 spelen Robin en Hans hun eerste partij. Ze doen nauwelijks voor elkaar onder. De witspeelster verovert met haar dame een pion op c6, maar er blijft veel materiaal op het bord. De routinier van De Groene Zes verdedigt zich taai en geeft het Hoornse talent weinig ruimte. In de slotstelling heeft Robin alle pionnen nog, Hans eentje minder. Hij beschikt wel over een goede loper, terwijl zijn opponente daar een paard tegenover stelt. Ook alle zware stukken doen mee. Beiden kunnen nauwelijks vooruitgang boeken en na 24 zetten wordt de vrede getekend. Caïssa-Eenhoorn wint overigens met 3-1.
Robin Duson op 8 januari 2016 aan zet tegen Hans Morsink.
Een kleine drie maanden later gaan de twee op herhaling in wijkcentrum Kersenboogerd. Robin is kopvrouw, maar De Groene Zes speelt thuis en daarom heeft ze weer de witte stukken. Het partijverloop lijkt op dat van 8 januari. De witspeelster wint nu een pion dankzij het te enthousiaste 10. … b5 van Hans. De latere Nederlands jeugdkampioene bereikt nu wel een betere stelling, maar ondertussen heeft Caïssa-Eenhoorn een 2-1 voorsprong genomen en is er nog één halfje nodig voor de wedstrijdwinst en het veroveren van de titel. Opnieuw wordt het remise. De Groene Zes scoort een half bordpunt beter dan in het eerste duel en dat is te danken aan een andere Midzomer-deelnemer, Eugène Koomen. Hij deelt het punt met Martijn de Wit.
Hans Morsink op 1 april 2016 aan zet tegen Robin Duson.
Eugène Koomen speelt het paard naar c3 in zijn partij tegen Martijn de Wit.
Hebben meer Midzomer-schakers tegen Robin Duson gespeeld? In competitieverband niet. In het seizoen 2016-2017 is haar rating gestegen naar 1600 en maakt ze deel uit van Caïssa-Eenhoorn 3 dat in de eerste klasse B uitkomt en op de tweede plaats eindigt. De Hoornse treft vaak opponenten met een paar honderd ratingpunten meer en scoort 4½ uit zeven. Het seizoen erop is ze opgenomen in Caïssa-Eenhoorn 2 dat in de KNSB-competitie speelt.
In het Westfries kampioenschap is er wel een partij. In de 2018-editie is Eugène Koomen als veertiende en laatste geplaatst en hij stuit in de eerste ronde op Robin. Een historisch moment op maandag 29 januari, want bij Schaaklust wordt de eerste partij van een Nederlands kampioene op het WFK – van start gegaan in 1933 – gespeeld. Robin is dan de beste schaakster van ons land bij de meisjes tot en met 16 jaar. De twee maken er in dorpshuis Centrum een waar spektakelstuk van. Zo lonkt Eugène naar een paardvork op liefst vier stukken, maar de Caïssa-Eenhoorn-speelster is aan zet. In het eindspel staat ze overigens verloren. De Groene Zes-deelnemer let echter te veel op twee verbonden vrijpionnen van Robin op de damevleugel die hij overigens met een loper kan tegenhouden. Ondersteund door zijn koning kan Eugène op de andere flank een pion laten promoveren. Met weinig tijd op de klok wandelt zijn monarch naar Robins pionnen en kan de Hoornse collega de andere kant op om die dreigende promotie te verhinderen: remise.
En wat doen de twee op de zesde Midzomer-avond? Hans Morsink sleept weer een half bordpunt in de wacht, maar het verhaal van zijn partij tegen André van Leeuwen is snel verteld. Met wit bereikt hij snel een iets betere stelling. Voorzichtigheid is echter troef en na 13. De2 wordt de vrede getekend. De Robin Duson-bedwinger kan overigens een pion winnen met 13. Pxd6 Dxd6 14. Pe4 en de c5-pion van André gaat eraf. Hans verlaat met de remise wel de laatste plaats.
Hans Morsink heeft 8. d3 gespeeld en wacht af wat André van Leeuwen zal doen.
Eugène Koomen presteert wisselvallig. Na verlies, tweemaal winst en twee nullen komt hij tegen Serge Kramer op een score van vijftig procent. Serge maakt zijn debuut op het Midzomertoernooi en is in de competitie van WSC De Pion uit Wormerveer (het clubblad ’t Spionnetje is op de website te lezen) op de derde plaats geëindigd. Hij heeft voor zijn partij tegen de routinier van KTV een toepasselijk shirt aangetrokken: met een schaakbord voorop. Gezien beider voornamen is de Franse opening al even toepasselijk. Serge kan door de ongelukkige positie van de zwarte dame op b6 met 10. b4 voordeel bereiken (stuk voor twee pionnen), maar kiest voor een veilige rokade. Eugène heeft de e5-pion op de korrel. Met 16. … Pe4 kan hij een van de drie verdedigers blokkeren en de centrumpion sneuvelt. Wit probeert tegengas te geven, maar zijn opponent zet zijn stukken prima neer. De opmars van de zwarte centrumpionnen staat aan de basis van de winst. Die leidt een stevige afruil in en aan het einde verovert de Westfriese schaker een tweede pion. Hij staat meteen gewonnen en dat beseft Serge ook.
Serge Kramer (wit) en Eugène Koomen zijn onderweg in hun partij uit de zesde ronde van het Midzomertoernooi.
Eugène heeft de e5-pion op de korrel en zal die met 17. … Pxe5 slaan.
De stelling na 26. Pc1.
Nog één zet en de partij is afgelopen. De witte pion op c2 heeft geen verdediger en dat ziet Eugène ook. Na 32. … Txc2 is het uit. Serges paard staat in en als hij dat weghaalt, heeft zwart een aftrekschaak om met zijn loper de toren te vangen.
Er volgt nog een korte analyse na de slotzet.
Na de eerste vijf ronden begroette organisator Nico Weel vijf keer een nieuwe koploper. Nizar Alayoubi is de eerste die langer dan een week de ranglijst aanvoert. Tegen Ed Hornick heeft hij succes met zijn specialiteit: pionneneindspelen. In hoog tempo worden de dames en alle paarden geruild en op de zeventiende zet zitten ze in een toreneindspel met lopers van gelijke kleur. De lichte stukken verdwijnen van het bord en de twee lijken op remise af te stevenen. Met zeven pionnen elk – de meeste tegenover elkaar – is de speelruimte klein. Beiden moeten een passieve houding aannemen en dan staat niets een gelijkspel in de weg.
Met 31. … a3 ontstaat echter een scheurtje in het zwarte bastion. Het wordt de derde kwetsbare pion van Ed. De achtergebleven pionnen op c6 en g7 zijn te verdedigen met koning en toren, maar die op a3 raakt in de problemen. Het duurt overigens wel enige tijd voordat Nizar die verovert. Met 58. Tg6 neemt zijn toren een sterke positie in op de zesde rij en twee zetten later heeft hij zijn materiële voorsprong te pakken. De Wervershover gaat overigens kort erna torenruil uit de weg, terwijl die direct winnend is. Beiden kunnen in dat geval gelijktijdig een pion laten promoveren, waarna de positie van de zwarte dame veel sterker is. Daarnaast heeft hij twee pionnen meer. De Caïssa-Eenhoorn-speler ruimt evenwel alle pionnen op de damevleugel op en stuurt zijn vrije d-pion op de weg naar promotie. Ed verliest daarmee zijn toren en feliciteert wat later zijn opponent met diens vierde partijzege.
Nizar Alayoubi voelt zich op zijn gemak in het toreneindspel met veel pionnen. Zijn toren op g6 kijkt naar de pionnen op c6 en g7, terwijl de pion van Ed Hornick op a3 kwetsbaar is.
Nizar noteert 57. Tg3 en zal daarna met zijn koning de a-pion veroveren.
Na 61. … Ta7 staat wit op winst. Hij kan de c-pion winnen (en via Tb6 ook de b-pion) en niets kan promotie van Nizars a- of b-pion in de weg staan. De Caïssa-Eenhoorn-speler let echter op … Te7, maar het vallen van zijn e-pion zal Ed niet terug in de partij brengen.
De promotie van de d-pion kan alleen ongedaan worden gemaakt door de toren op te offeren.
Rustig blijven en even afstand nemen om een winnend eindspel niet door een blunder te verknallen. Er staat voldoende tijd op de klok van Nizar, als Ed 76. Kd5 opschrijft. Organisator Nico Weel (rechts) kijkt mee.
7009 De bijna-slotstelling.
Harry de Best is in de vierde ronde ingestroomd en moet nog warm draaien. Tegen Nico Reus krijgt hij de motor niet aan de praat. Zo zit er met 11. Lxh6 materiaalwinst in, maar hij kiest voor een ontwikkelingszet. De randpion gaat er later alsnog af. Wit slaat die echter met een paard in plaats van een loper en dat raakt op h6 ingesloten. De Caïssa-Eenhoorn-speler kan door het offeren van de kleine kwaliteit zijn voordeel behouden, hij raakt echter een stuk achter. Met een leuke combinatie rondt Nico, dit jaar voor de tweede maal op rij tiende in de clubcompetitie van Degoschalm/Revanche, het middenspel af en met kwaliteitsvoorsprong gaat de clubsecretaris verder. Die bouwt hij uit naar een winnend eindspel.
Terwijl zwartspeler Nico Reus aan zet is, kijkt Harry de Best naar de benarde positie van zijn paard op h6.
Nico noteert 21. d4 en zal daarna het paard slaan.
Een combinatie in aantocht. Zwart zal met zijn loper op a7 de d4-pion nemen en na 24. cxd4 Pxd4 25. De4 Pxe2+ 26. Lxe2 staat hij de kwaliteit voor.
Nico heeft met het paard de toren op e2 veroverd.
Harry piekert zich suf hoe hij bij kwaliteitsachterstand de partij kan redden.
De stelling van de andere kant gezien. Nico zal 28. … De5 spelen.
De mannen met de lange adem van de zesde ronde. Op de voorgrond vader Harry de Best (links) contra Nico Reus, op de achtergrond zoon Boris (rechts) tegen Henri Stouten. Beide zwartspelers zullen zegevieren.
De donkere bar op de achtergrond als illustratief decor voor Harry die het donker moet inzien over de afloop van zijn partij tegen Nico.
Wit heeft geen stukken meer, zwart nog de toren. De beslissing is gevallen.
De zesde avond van het Midzomertoernooi geeft een aantal spannende en interessante partijen te zien. Maar na afloop wordt aan de bar eerst gesproken over de kansen van Robin Duson. Op dat moment weet niemand dat de speelster van Caïssa-Eenhoorn een dag later het contrast met Hans Morsink nog wat groter maakt: de Hoornse schaakster plaatst zich voor de finale van het Nederlands kampioenschap.
Een interessante fase in de partij Henri Stouten – Boris de Best. Wit is aan zet en zal na Txd4 Pxd4, Th4 exf6, Txd4 de schade beperkt houden tot pionverlies.
Spanning bij Renzo Snel – Remco Bravenboer, de langste partij van de zesde ronde. Nico Weel heeft het noteren van beide spelers overgenomen.
Wit ziet het even niet meer zitten. Hij staat een pion achter en zal tegen middernacht ook verliezen.
Zesde ronde (woensdag 9 juli): Peter van Waert – Dirk Mantel 0-1 Bert Spil – Nico Weel 1-0 Marc Norden – Rik Slaman 1-0 Serge Kramer – Eugène Koomen 0-1 Henri Stouten – Boris de Best 0-1 Jamal Zyat – Gerard Broersen 1-0 Jan Olthof – Co Buysman ½-½ Bas Doodeman – Lode Broekman ½-½ Nizar Alayoubi – Ed Hornick 1-0 Ed Hoes – George Tadrous 1-0 Renzo Snel – Remco Bravenboer 0-1 Harry de Best – Nico Reus 0-1 Hans Morsink – André van Leeuwen ½-½ Siem Boon – André Mantel ½-½ Eline Kuin – Stef de Wit 0-1 Dion Brandt – Caspar Jinssen 1-0 De stand: Nizar Alayoubi (Caïssa-Eenhoorn, 1604).................. 24,45 4 2 0 Jamal Zyat (Caïssa-Eenhoorn, 1731)...................... 19,82 4 1 1 Marc Norden (MSK, 1812)................................. 12,99 3 1 1 Jan Olthof (Schaaklust, 1710)........................... 12,82 2 2 0 Boris de Best (Caïssa-Eenhoorn, 1787)................... 12,68 3 2 1 Ed Hoes (KTV, 1639)..................................... 11,98 2 3 0 Bert Spil (Caïssa-Eenhoorn, 1924)....................... 10,74 3 1 1 Co Buysman (Caïssa-Eenhoorn, 1731)...................... 8,55 2 3 1 Nico Reus (Degoschalm/Revanche, 1512)................... 8,21 3 0 2 Peter van Waert (Caïssa-Eenhoorn, 1983)................. 7,95 3 0 1 Arnold van der Wolff (Caïssa-Eenhoorn, 1738)............ 7,82 2 1 1 André Mantel (KTV, 1458)................................ 7,25 3 1 1 Remco Bravenboer (Caïssa-Eenhoorn, 1579)................ 4,57 3 1 2 Dion Brandt (Degoschalm/Revanche, 1510)................. 4,52 3 0 2 Stef de Wit (Torenhoog, 1449)........................... 4,42 4 0 2 Rik Slaman (Caïssa-Eenhoorn + Schaaklust, 1832)......... 4,41 2 1 2 Siem Boon (Degoschalm/Revanche, 1250)................... 4,19 2 1 3 Jordi van Alst (Caïssa-Eenhoorn, 1500).................. 3,73 3 0 2 Lode Broekman (MSK, 1685)............................... 3,44 0 6 0 Eugène Koomen (KTV, 1796)............................... 2,81 3 0 3 George Tadrous (Degoschalm/Revanche, 1535).............. 2,73 2 0 2 Serge Kramer (WSC De Pion, 1782)........................ 1,24 1 1 1 Caspar Jinssen (Torenhoog, 1228)........................ 1,22 2 0 4 Bas Doodeman (Degoschalm/Revanche, 1698)................ 0,53 1 1 1 Eline Kuin (Schaaklust, 1105)........................... -0,24 1 0 5 André van Leeuwen (Degoschalm/Revanche, 1359)........... -0,54 2 1 2 Renzo Snel (Caïssa-Eenhoorn, 1560)...................... -1,34 2 1 3 Harry de Best (Caïssa-Eenhoorn, 1515)................... -3,97 1 0 2 Jim Wittebol (1811).................................... -4,12 0 0 1 Dirk Mantel (Schaaklust, 1814).......................... -5,79 2 0 4 Nico Weel (Schaaklust, 1825)............................ -7,73 0 0 2 Henri Stouten (KTV, 1731)............................... -8,29 0 2 2 Jan Baars (huisschaker, 1732)........................... -10,00 0 0 2 Hans Morsink (huisschaker, 1511)........................ -16,19 0 1 3 Gerard Broersen (Degoschalm/Revanche, 1741)............. -19,50 0 0 4 Ed Hornick (Torenhoog, 1664)............................ -20,38 0 1 4 De midzomerscore, bepalend voor de ranglijst, wordt via een speciale formule en aan de hand van de ratings berekend. Zo verliest Henri Stouten door zijn nederlaag 4,77 en wint Boris de Best 5,77 punten.