De tegenstander van ons vlaggenschip (SG Max Euwe) is vernoemd naar een grootheid in de internationale schaakgeschiedenis, de tegenstander van Caïssa-Eenhoorn 2 is een ploeg van een grootheid uit de landelijke schaakgeschiedenis (BSG) en de tegenstander van het derde is een achttal van een grootheid uit de NHSB-geschiedenis (ZSC-Saende). Zoveel grootheden bij elkaar, dan zoek je na drie nederlagen troost bij de bar.

En daar is de treurnis snel verdwenen. De medewerkers van De Kreek hebben de ruimte sfeervol aangekleed en in kerststemming kun je concluderen dat er voor de landelijke teams van Caïssa-Eenhoorn nog weinig aan de hand is. Ze staan in de eerste en de derde klasse op de vierde plaats. Het tiental kruist nog wel de degens met een aantal zware opponenten, maar als we straks elkaar het beste toewensen zitten daar vast een paar successen in de resterende vijf ronden bij.

Voor de opbouwploeg is het weer aangenaam toeven in de theaterzaal. De tafelopstelling van de eerste bondszaterdag is uitstekend bevallen en wordt dan ook gehandhaafd. Sernin van de Krol en Robbert van Dijkhuizen houden zich bezig met het technische gedeelte – het aansluiten van de tien topborden op internet – en jeugdschaakpromotor Ben Takken en ik doen het minder ingewikkelde werk: het neerzetten van de stoelen en tafels. Voorzitter Fred Avis moet zelf spelen en komt eerder om de klokken in te stellen. Dankzij de vele handen is er na een uurtje voldoende tijd om koffie te drinken. Gastheer Ed en zijn gastvrouwen trakteren met een verrassing in de vorm van een schaal met quiches en vlak voor de aanvang van de drie wedstrijden hebben ze op een staantafel een bord met enkele soorten krentenbrood neergezet.

Een nasleep van de verhuizing naar De Kreek is dat je in De Huesmolen (de vorige locatie), waar de jeugd nog steeds les krijgt, af en toe ‘seniorenspullen’ tegenkomt. Bijvoorbeeld een aantal prachtige, verzwaarde stukken. Die heb ik meegenomen naar de multifunctionele accommodatie en al gauw doet het gerucht de ronde dat ik met enkele mooie dames in De Kreek ben gesignaleerd. Hoe moet je dat thuis uitleggen?

Ondertussen begint de speelzaal langzamerhand vol te lopen. NHSB-wedstrijdleider Gerard Groot krijgt een eigen tafel en daarop heeft een van de spelers van het derde een stapel News in Chess gelegd om gratis mee te nemen. Het beste schaakblad ter wereld en het spreekt voor zich dat aan het einde van de dag alle exemplaren weg zijn.

Maar het is twaalf uur en na het openingswoord van voorzitter Fred en de uitleg van KNSB-arbiter Tom Bleijendaal worden de eerste zetten gedaan. De eerste uitslag valt bij Caïssa-Eenhoorn 3 – ZSC-Saende 2 en die wedstrijd blijven we volgen. Nick Manshanden, slechts 16 jaar, neemt het aan het vierde bord op tegen Frank Tijdeman en dwingt al snel herhaling van zetten af. Zwart heeft 13. … Tc8 gespeeld, terwijl zijn dame op d8 staat. Nick laat vervolgens een Hoorns paard dartel van d5 naar b6 en terug springen. De ZSC’er wil zijn toren graag op veld c7 hebben, maar moet daar steeds vanafzien om een loperpenning te voorkomen. 

Het wordt er voor de thuisploeg mooier op, als invaller Gerrit Roos zijn team op voorsprong zet. Mede door een sterk blok van de Hoornse centrumpionnen heeft Dennis Rosegg minder ruimte voor zijn stukken. De d-pion van wit wordt een vervelende handenbinder voor hem. Gerrit wint door het betere stukkenspel twee pionnen en belandt in een gewonnen eindspel.

Johan Paul Hendriks en Edwin Woudt voeren de klassieke strijd van tegenovergestelde rokades plus aansluitende aanval op de koningsstellingen uit. De dreiging van zwart (JP) is groot. Zijn loperoffer om de b-lijn te openen is gedurfd, maar het plan komt niet uit de verf. Na torenruil krijgt hij pionnen op b2 en c3 en zijn overgebleven dame en toren staan te ongunstig om de witte pion op a2 als doelwit te gebruiken. Wit op zijn beurt wil de achtergebleven pion op c3 onder vuur nemen en precies bij de eerste tijdcontrole kan zwart die niet meer verdedigen, waardoor Edwin de stand in de wedstrijd op 1½-1½ brengt.

Kopman Hans de Vries moet vanuit de opening het initiatief aan Ben van den Bergh laten. De ZSC-routinier heeft veel activiteit in het centrum, terwijl zwarts stukken op met name de damevleugel lange tijd niet veel doen. Op de 25^e zet krijgt Hans een onverwachte kans op gelijkwaardig tegenspel. In een spannende fase pakt het na dameruil toch verkeerd voor hem uit. Enkele gedwongen verdedigingszetten halen het verband uit zijn stelling, terwijl wit een ijzersterk loperpaar prima laten samenwerken met zijn laatste toren en zich verzekert van groot materieel en positioneel voordeel.

Arend Stapel handhaaft zijn ongeslagen status in de promotieklasse door Willem de Boer (zijn rating is 1922, het oprichtingsjaar van onze vereniging) op remise te houden. Er wordt vlot geruild en na zeventien zetten hebben beiden dame, de twee torens, een paard en zes pionnen over. Zwart heeft al snel zijn torens op de e-lijn verdubbeld, wit doet dat op de d-lijn. Arend probeert met dame en paard druk uit te oefenen op de koningsvleugel en als hij daar een toren bijhaalt, wordt de vrede getekend. De Zaanse verdediging is immers op orde.

Bij Dirk Lont – Yuri Eijk wordt pas op de zestiende zet voor het eerst geslagen. De witte pionnenformatie is gericht op een aanval op de damevleugel, de zwarte op de koningsstelling. Dirk wint een pion en de koningsflank valt wat open. Veel Zaanse stukken zijn daar al geposteerd, maar de Hoornse worden enigszins geblokkeerd door de eigen pionnen op de lange witte diagonaal. Om hun activiteit te verbeteren geeft wit de pion terug. Dirks paard op a3 doet echter niet mee, waardoor hij een stuk te kort komt om een aanval van Yuri met succes te kunnen pareren. Wit offert de kwaliteit om de ergste dreiging weg te werken, maar na een grote afruil belanden de twee in een lopereindspel plus een actieve toren voor zwart en nog steeds een slecht paard voor wit. Als die toren in de Hoornse verdediging komt, is het pleit beslecht.

Daarmee komt de stand op 2-4 en vecht Niels Out om niet te verliezen. Bij hem is de partij gekanteld, want in het middenspel heeft hij Huib Middelhoven met een isolani op d5 en een dubbelpion op de f-lijn opgezadeld. Bovendien oogt het Hoornse loperpaar sterker dan loper met paard van de ZSC’er. Het gaat mis, als wit mist dat zijn opponent met een damezet twee onverdedigde lopers kan aanvallen. Niels stribbelt nog wel tegen, maar zijn aanvankelijk solide pionnenstructuur wordt nu een probleem omdat die de activiteit van zijn stukken belemmert en na wat geruil blijft er van zijn verdediging weinig over.

Met een derde remise op rij toont Erik Romkes aan zich thuis te voelen in de promotieklasse. Tegen Machiel Moes gaat het aanvankelijk gelijk op, al staan de witte stukken iets passiever opgesteld. De ZSC’er verslikt zich met 23. a4, waarmee hij een pion weggeeft. Erik stuurt meteen zijn a-pion op pad die de derde rij bereikt. Wit offert de kwaliteit om op die flank onder de grote druk vandaan te komen. Dat lukt, maar de problemen blijven. Zwart heeft veel ruimte voor zijn drie zware stukken en kan met dameruil een winnende stelling forceren. Machiel ontloopt die en ontsnapt, als zwart te veel aandacht besteedt aan het verdedigen van zijn vrijpion op a3. Na een grote afruil is de koningsvleugel met elk vier pionnen vastgelegd en bieden loper en vrijpion op de b-lijn voldoende compensatie voor de Hoornse toren.

De uitslag wordt 2½-5½, waarmee ZSC-Saende revanche neemt voor de nederlaag in het landelijk bekertoernooi van afgelopen dinsdag in De Kreek. Opvallend is overigens dat Caïssa-Eenhoorn 3 op veel borden de eerste helft (van het notatieformulier) afsluit met een voorsprong. Maar na de 21^e zet lukt het niet overal om die vast te houden en levert het ‘rondje Zaanstreek’ (de vorige tegenstanders waren Krommenie en Het Witte Paard) slechts 5½ bordpunt op.