Als de zeven wedstrijden zijn begonnen, heeft Tom Balla een rustige plek in De Kreek gevonden. Aan de bar van de multifunctionele accommodatie krijgt hij snel gezelschap van Hein Middelhoven. ,,Het is net een reünie’’, vindt Tom van de gezamenlijke slotronde voor de tien promotieklassers. ,,Ik denk dat ik de helft van de spelers wel ken.’’

Hein zit aan het tweede bord van ZSC-Saende 2 dat om de tweede promotieplaats strijdt. ,,Je hebt ook nog tegen mijn broer Johan gespeeld’’, zegt hij tegen Tom. ,,Bij het schoolschaken.’’ Johan Middelhoven schaakt niet meer, maar wel Huib Middelhoven, de derde van de Zaanse broers en eveneens aanwezig in De Kreek. Als Hein weer in de speelzaal is, komt Huib – de achtstebordman van ZSC-Saende 2 – bij de bar en gaat naast Tom Balla zitten. Ook zij hebben het over vroeger.

Het is op deze laatste aprilzaterdag druk in De Kreek. Tom Balla moet wat vaker op de eerste verdieping zijn, want daar spelen in een van de kleinere zalen de twee landelijke ploegen van Caïssa-Eenhoorn. Als teamleider van het eerste volgt hij de verrichtingen van het tiental in de wedstrijd tegen DSC Delft dat over vier speelsters met NK-ervaring beschikt. Op de lange tafel ernaast neemt Caïssa-Eenhoorn 2 het op tegen koploper HSG. Voor de Hilversummers zal het een plezierige dag worden, want na drie degradaties op rij kan bij de oud-landskampioen de vlag weer eens in top.

De theaterzaal, de speelzaal van de Caïssa-Eenhoornaren op de dinsdagse clubavond, zit met tachtig promotieklasseschakers vol. Van de organiserende vereniging is een flinke opbouwploeg ’s morgens vroeg aan de slag gegaan om zonder de stress van haastwerk alles in orde te maken. Fred Avis, Robbert van Dijkhuizen, Rinus en Sernin van de Krol, Ruud Loots, Tom Snoeij Kiewit en Arend Stapel, klasse!

Wel heeft Sernin pech. Op de bondszaterdagen wordt gedurende de twee uren voor de aanvang van de wedstrijden cd’s gedraaid van huisartieste Caro Emerald. Na vier zaterdagen oppert Sernin om ter variatie eens een andere plaat op te zetten en een van zijn favorieten is het Berlijnse zevental Baseballs. Het eerste album ‘Strike’ gaat in de cd-speler, maar Sernin hoort er niets van, want hij is op de eerste verdieping hard aan het werk. Het eerste team speelt immers op liveborden en het kost enige tijd om die gereed voor het internet te maken. En Sernin is onze IT-specialist.

Sinds kort hangen in de theaterzaal grote foto’s van andere muzikanten. Een aantal kan weliswaar niet meer zingen (Amy Winehouse, Michael Jackson, Elvis Presley, André Hazes), maar het maakt de schaakomgeving er wel stemmiger op. De kampioenen van Het Witte Paard doen hun zetten bij de Rolling Stones en dat is zeker toepasselijk, want ook Mick Jagger, Keith Richards – die samen op de foto staan – en hun medebandleden zijn kampioenen en op weg naar de viering van het 75-jarig bestaan. Dat feest heeft Het Witte Paard net achter de rug; toch mooi om in een jubileumseizoen de titel te veroveren.

Pal onder een foto van Julie Andrews zit Arnold van der Wolff. Toen de musical ‘The sound of music’ populair werd, meldde Arnold zich als schaaktalent van Caïssa. Hij maakt op deze zaterdag na 33 jaar zijn rentree in de promotieklasse. Zijn laatste partij was op 27 februari 1982 in de thuiswedstrijd tegen Zaanstreek-Noord. Dat is het huidige Krommenie en André en Erik Breedveld, Peter Alberts en Jan Schol deden toen mee in het duel tegen Caïssa. Nu spelen de vier met vier clubgenoten tegen ZSC-Saende 2 in de theaterzaal.

Zij zijn overigens niet de enige promotieklassespelers die in het seizoen 1981-1982 actief waren en nog steeds aan het bord zitten. Bij de Zaandamse tegenstander hebben Ben van den Bergh, Peter Roggeveen en Frank Tijdeman een even lange staat van dienst en Kijk Uit heeft er eveneens drie: Peter van Nieuwenhuizen, Peter Hamersma en André Kunst.

Kijk Uit is betrokken bij het enige incident van een geslaagde schaakdag. Een van de spelers arriveert iets later in De Kreek en verkeert nog onder invloed van de drank die hij in de nacht ervoor heeft genuttigd. Hij gedraagt zich in de speelzaal niet zoals we van schakers gewend zijn. Misschien had ik, belast met de organisatorische leiding, hem de toegang moeten ontzeggen. Dronken mensen horen niet in een schaakzaal thuis. Zijn opponent van De Waagtoren 3 is niet blij met de gang van zaken en alle lust om verder te spelen is halverwege de middag verdwenen. De partij krijgt een 1-0-uitslag (winst voor de man die zijn clubnaam geen eer aandoet), maar de Alkmaarse teamleider dient een protest in en dat betekent tevens dat één beslissing deze middag niet is gevallen. De Waagtoren 3 speelt immers mee in de strijd om de tweede promotieplaats. Het is aan de NHSB om een uitspraak te doen.

De middag levert voor Kijk Uit meer treurigheid op. Als in de wedstrijd Caïssa-Eenhoorn 3 – Aalsmeer Theo Hendriks namens de gastploeg het vierde bordpunt veilig stelt, heeft zijn team zich gehandhaafd  en is Kijk Uit zeker van degradatie.

Voor Caïssa-Eenhoorn is de slotdag van de competitie er een van een welkom en een afscheid. Abel Romkes maakt zijn debuut in het eerste tiental, Robbert van Dijkhuizen is debutant in het tweede en Erwin Brouwer wordt voor het eerst welkom geheten als promotieklassespeler. Hij maakt een uitstekende entree, maar Caïssa-Eenhoorn 3 moet – helaas – afscheid nemen van de hoogste NHSB-klasse.

,,Hoe ouder, hoe wijzer’’, zegt Arnold van der Wolf met een lach, als hij met zijn remise tegen Jan Brugge de score opent. Een goed jaar in de club- (veertiende) en bondscompetitie (in Caïssa-Eenhoorn 4 vier uit zes) wordt passend beëindigd op het hoogste NHSB-niveau. In een Pirc staat de Oostwoudse routinier positioneel beter dan zwart die na de lange rokade van zijn opponent op de damevleugel wil doorstoten, maar er de kans niet voor krijgt. Langzamerhand komt er toch wat meer evenwicht in de stelling. Als de meeste lichte stukken zijn opgeruimd, tekenen de twee de vrede.

Aan de andere kant van de tafel zit eveneens een invaller. Vier dagen eerder was Bert Spil het open Hoorns kampioenschap begonnen met een knappe overwinning op Peter van Waert, zijn zege op oud-Westfries Willem Hensbergen mag er ook zijn. Beide spelers rokeren op de zestiende zet. Wit heeft echter een isolani op d4. De oud-KTV’er verdedigt die driemaal, Bert valt de pion drie keer aan. Na lang rekenwerk neemt hij een pion op f4 en dat lijkt op een paardoffer. Dankzij de Hoornse lange rokade is de toren op d8 een waardevol stuk. Die verovert de geïsoleerde pion en valt meteen de dame aan en eigenlijk ook de Aalsmeerse toren op d1. Bovendien zit er een aftrekschaak in de stelling. Met zo veel dreigingen staakt Willem zijn verzet.

Niels Out sluit zijn promotieklasse-optreden af met een verliespartij. Na een attractieve openingsfase staat zijn dame op de damevleugel enigszins verstopt. Er zijn van elk drie lichte stukken geruild. Dankzij een goede opstelling kan Ferry Weverling zijn pijlen op beide flanken richten. De torens zijn op de c-lijn verdubbeld, de dame en de witveldige loper kijken naar de koningsvleugel. Daar slaat zwart toe. Met veel schaakjes verovert hij drie pionnen, omdat Niels onvoldoende materiaal heeft om zijn verdediging overeind te houden. Zijn opponent haalt er vervolgens een toren bij en dan is de stelling hopeloos.

Na vijf – geflatteerde – nullen beëindigt Johan Paul Hendriks zijn bondsseizoen met twee remises. Net als in veel van zijn voorgaande partijen komt JP in het middenspel goed te staan. Dat verandert als Evert Jan Bosman een paard geeft om een pionvork op twee lichte stukken te plaatsen. Er zitten opeens enkele zwakke plekken in zwarts verdediging. Wit neemt een pion voorsprong, maar moet die later toch prijsgeven. Met gelijk materiaal (dame, torens, lopers van gelijke kleur) ziet de stelling er remise-achtig uit, al is de slotzet van de zwartspeler niet de beste. Maar dan staat de uitslag al op papier.

Arend Stapel treft de sterke Rik Könst die in een Siciliaan zijn b-pion geeft voor een ontwikkelingszet. Met zijn lichte stukken zorgt hij voor veel druk op de Hoornse stelling. Met een afruil wint wit de pion terug. Hij beschikt over een sterk loperpaar, terwijl zwarts paard en loper een passieve rol vertolken en ook de Aalsmeerse torens krachtiger zijn. Het lukt Arend niet om de pressie weg te nemen. Met een mooie slotaanval bekroont de witspeler de partij die zijn ploeg op een 2-3 voorsprong brengt.

In het Konings-Indisch gaat Ton van Dijk lang gelijk op met Theo Hendriks. Nadat er veel is geruild, heeft zwart zijn pionnen meer naar voren staan. Daardoor kunnen de overgebleven stukken van wit (dame, toren, paard) niet veel uitrichten. De Caïssa-Eenhoorn-speler ruilt zijn f4-pion voor de zwarte e-pion en brengt het lichte stuk in stelling, maar het gevolg is dat zijn e-pion geïsoleerd raakt. Door zijn grotere activiteit zal zwart uiteindelijk zegevieren.

Erik Romkes neemt het op tegen Piet Geertsema, voor de oudere spelers van Caïssa-Eenhoorn een bekende naam. Piet werd in 1980 na een aantal spannende maanden clubkampioen van Caïssa. In de top dertig van de eindstand komen we ook de namen tegen van Gerrit Roos (10^e), Arend Stapel (11^e), Aad Laan (13^e), Arnold van der Wolff (24^e) en Dirk Lont (27^e). Piet is nog altijd een prima schaker, zo ervaart Erik die als zwartspeler in het middenspel een centrumpion verliest. Als beiden een toren en paard overhouden, heeft wit dat plusje stevig in handen. In een boeiend vervolg krijgt vooral de Aalsmeerse koning een dominante rol. Na paardruil steunt hij de e- en f-pion die de druk op de zwarte stelling vergroten. De f-pion wordt een vrijpion en dan heeft wit de winst binnen bereik.

Met een fraaie zege debuteert Erwin Brouwer in de promotieklasse. Elham Wasei is een speler die menig clubgenoot van Erwin heeft verslagen. Wit komt wat actiever in het middenspel te staan, waardoor hij het eindspel ingaat met twee pionnen meer. Op beide flanken heeft Erwin een pionnenmeerderheid die hij met dame en twee torens wil vasthouden. Er volgt een schitterende strijd. Na veel gemanoeuvreer moet wit een pion inleveren, maar de h-pion is een vrijpion geworden met zijn koning in de nabijheid. Beiden hebben dan nog een toren. De Aalsmeerse monarch fungeert op b7 als verdediger van zwarte pionnen op a6 en b5. Die komt te laat om de race naar promotie te stoppen. Zwart gooit het over een andere boeg. Zijn b-pion wordt een vrijpion. Beide pionnen promoveren, al heeft wit zijn toren behouden en zijn opponent niet. Met een reeks van schaakjes hoopt Elham remise uit het vuur te slepen. Als het einde daarvan in zicht is, weet hij dat de strijd verloren is.

Foto's: