Zo’n 25 schaakliefhebbers keerden gisteren terug in de schoolbanken. Letterlijk zelfs, want de tweede trainingsavond van grootmeester Artur Jussupow bij Caïssa-Eenhoorn had plaats in de collegezaal van de Oscar Romero-school in Hoorn. De Duitser, tevens toptrainer, behandelde twee partijen van wereldkampioen Magnus Carlsen.

De 'studenten' van Caïssa-Eenhoorn volgen Carlsen - Karjakin 1-0 op de voet. Het scherm toont de stelling na 11. Pc4.

De belangstelling viel tegen, zeker in vergelijking met een klein jaar geleden. Op 15 maart 2016 gaf Artur Jussupow in een met 52 man behoorlijk volle theaterzaal van De Kreek les. Dat was op een dinsdagavond, de gebruikelijke clubavond van Caïssa-Eenhoorn. Misschien een betere dag, want ditmaal bleef ook het aantal niet-leden beperkt. Alleen Erik Jostmeijer en Willem Punt, namens Schaakgroep Koedijk, vertegenwoordigden de bezoekers van andere verenigingen.

In de collegezaal van de Oscar Romero-school les krijgen van toptrainer Artur Jussupow.

Artur Jussupow tegen de zaal: ,,Speel als Magnus.''

Een aangename verrassing was de komst van Nico Hauwert. Nico veroverde in 1975 en 1976 de clubtitel van Caïssa en speelde aan de topborden in de hoogste klassen van de NHSB-competitie. Daarna werd hij in het Zaanse een gewaardeerde kracht en hielp mee met de promotie van Het Witte Paard naar de hoogste klasse van Nederland. Kort na de millenniumwisseling versterkte Nico, voorts NHSB- en Westfries kampioen geweest, HSV De Eenhoorn gedurende een aantal seizoenen.

Nico Hauwert (links) wordt welkom geheten door Arnold van der Wolff (midden) en Arend Stapel. Halverwege de jaren zeventig waren de drie ploeggenoten in Caïssa 1.

Als leraar aan het Werenfridus – dat deel uitmaakt van de Tabor-scholengemeenschap – zag hij een flyer over de schaakavond met Artur Jussupow. De komst van de Duitse grootmeester en toptrainer was in samenwerking met het Tabor College georganiseerd en alle locaties werden dankzij de inspanningen van oud-leerkracht en Caïssa-Eenhoorn-lid Ger Roos op de hoogte gebracht. In de kantine van de Oscar Romero-school haalde Nico Hauwert met een aantal voormalige Caïssa-clubgenoten oude koeien uit de sloot.

Bij de Nelson Mandelazaal oude koeien uit de sloot halen. Vlnr Aad Laan, Ger Roos, Arend Stapel, Nico Hauwert en Fred Avis.

Artur Jussupow begon zijn optreden met de partij Francisco Vallejo Pons – Magnus Carlsen, gespeeld op 25 september 2012 in São Paulo. De winnaars van een aantal grote toernooien (onder meer Corus, later Tata Steel geheten) hadden zich geplaatst voor de zogeheten Grand Slam-finale die in de Braziliaanse stad en in het Spaanse Bilbao werd gehouden. Magnus Carlsen, Fabiano Caruana, Levon Aronian, Sergej Karjakin, Viswanathan Anand en Francisco Vallejo Pons speelden een dubbelrondige competitie die Carlsen en Caruana op de eerste plaats kreeg. De Noor versloeg zijn concurrent in de barrage om de eindzege met 2-0.

In de tweede ronde nam Vallejo Pons (geboren in 1982) het op tegen Magnus Carlsen. Op een groot scherm achter Jussupow konden alle zetten uitstekend worden gevolgd en hij behandelde de partij vrijwel zet voor zet. Met die partij wilde de toptrainer aan de collegebezoekers een eerste indruk van Carlsens stijl duidelijk maken. Zo is de Noor erg goed in stellingen met lopers van ongelijke kleur, speelt extreem nauwkeurig en kan uit het niets toch iets creëren. ,,Speel als Magnus’’, verzocht Artur Jussupow het publiek op zijn vraag wat de zwartspeler na 11. Lb5 zou doen. Ger Roos zelf kwam met de juiste voortzetting: … Thd8.

Jussupow gaf zijn eerste tip aan de amateurschakers in de opening (de Pirc). ,,Vallejo Pons is een creatieve, agressieve speler, maar nu pleegt hij verraad aan zijn eigen stijl. Dat is nooit goed.’’ En over de kracht van Carlsen: ,,Wit heeft weliswaar het loperpaar, maar zwart heeft tegenspel op de half open c-lijn en zijn achtergebleven d6-pion is niet zo zwak als het lijkt.’’

Nog intensiever analyseerde Artur Jussupow Magnus Carlsen – Sergej Karjakin, de tiende partij van de recente WK-tweekamp in New York (24 november 2016). Carlsen, titelverdediger, keek tegen een 0-1 achterstand aan. Jussupow: ,,Het eerste probleem voor Karjakin was dat hij al snel ging verdedigen, terwijl initiatief heel belangrijk was. Het tweede dat hij veel tijd gebruikte. Zelfs voor een normale, natuurlijke zet als 15. … c6 dacht hij heel lang na. Bij de twintigste zet had hij al met tijdsdruk te maken. Maar ik kan zijn aanpak van deze partij wel begrijpen. Vanaf het begin van het middenspel werd elke beslissing belangrijk. Als Karjakin het op remise kon houden, kwam de wereldtitel voor hem wel heel dichtbij.’’

Artur Jussupow behandelt de WK-winstpartij van Magnus Carlsen tegen Sergej Karjakin.

Het mooie van de aanpak van Artur Jussupow vond ik dat je als toehoorder als het ware in de hoofden van de beide topspelers zat. Het wikken en wegen aan Noorse en Russische zijde werd door de ‘docent’ goed gebracht, waardoor het leek alsof die tiende partij opnieuw live werd gespeeld. ,,21. Dh5 bluf van Carlsen? Of toch niet? Magnus is heel goed in het hergroeperen van zijn stukken, terwijl Sergej Karjakin weer goed is in het stabiel houden van een bepaalde positie.’’

Vervolgens legde de Duitse toptrainer drie principes – geheel volgens de methode van de onlangs overleden mede-toptrainer Mark Dvoretskij, die veel met Jussupow heeft samengewerkt – uit, waardoor de Noorse wereldkampioen zegevierde en de stand gelijk trok. De eerste: haast je niet, als jouw opponent geen plannen of activiteit heeft. Jussupow: ,,Het is ook een advies van Capablanca geweest: neem de tijd, zet jezelf in de wachtmodus. Later bracht Botvinnik dat tot perfectie. Jouw tegenstander wordt relaxt en sla dan toe.’’

Artur Jussupow: ,,Het is een advies van Capablanca geweest: neem de tijd, zet jezelf in de wachtmodus.''

Terwijl het in de Nelson Mandelazaal doodstil was, ging Jussupow verder. ,,Karjakin verdedigde passief en deed dat heel goed. Na 29. … Kd6 zag Carlsen de winst niet, maar hij probeerde het en kon dat gezien de stelling ook doen. Na 34. d4 veranderde het karakter van de partij.Op het moment dat zwart wel een idee kreeg, paardaanval op Tf6, moest je dat ‘no hurry’ van je afschudden en dat deed Carlsen met 40. b4.’’

En werd het tweede principe uitgelegd: geef de tegenstander geen kans op tegenspel. ,,Een sterk punt van Carlsen was ook dat hij de hele tijd steeds goede velden voor zijn stukken had. Dan lijkt 48. Ta3 een gekke zet, maar hij demonstreerde gewoon wat zijn principe is.’’

Het derde principe was: creëer een tweede zwakheid. In het eindspel voerde de wereldkampioen de druk op de damevleugel op en dwongt op de andere flank zijn opponent tot achteruitgang. Uiteindelijk bleek de samenwerking tussen de Noorse stukken beter en kwam Karjakin na een afruil in een verloren toreneindspel terecht.

Ondanks de wat mindere belangstelling was Jussupows tweede masterclass bij Caïssa-Eenhoorn een geslaagd evenement. Het blijft naar meer smaken. De avond werd mede mogelijk gemaakt dankzij de sponsoring van een clubgenoot die daarvoor alle lof verdient. Als vereniging probeer je meer te zijn dan alleen een organisator van een reeks clubcompetitieronden. Dat lukt alleen met bijzondere activiteiten en de inzet en steun van clubgenoten.

Caïssa-Eenhoorn-voorzitter Fred Avis bedankt toptrainer Artur Jussupow voor zijn masterclass.

En applaus van de 'studenten'.

Nico Hauwert, in het bezit van diverse schaaktitels, neemt een foto van grootmeester Artur Jussupow en...

...gaat zelf op de foto met de voormalige nummer 3 van de schaakwereld.