Sinds 2007 is het Huttontoernooi een Nederlands schaakkampioenschap. Er wordt door de jeugd in vijf leeftijdscategorieën gespeeld en in iedere groep kan de titel ‘Kampioen van de regionale bonden van Nederland’ worden veroverd. Het aantal punten van alle groepen samen levert de succesvolste bond de titel ‘Huttonkampioen van de regionale bonden van Nederland’ op. De jeugdschakers van de Noordhollandse Schaakbond zorgden zaterdag voor een geweldige prestatie door liefst vijf keer op de eerste plaats te eindigen.

In de categorieën A (tot en met 20 jaar), B (tot en met 16 jaar), C (tot en met 14 jaar) en D (tot en met 12 jaar) stond het NHSB-team bovenaan – voldoende om in het totaalklassement ook de eerste plaats te pakken – en bij de E-spelers (tot en met 10 jaar) werd de thuisbond derde. Thuisbond, omdat de organisatie bij toerbeurt aan een van de dertien bonden die de KNSB telt, wordt gegeven en de Noordhollandse Schaakbond ditmaal de gastheer was.

Het was bovendien een jubileumeditie. Het eerste Huttontoernooi had – op bescheiden schaal – in 1959 plaats en in 2005 ontbrak het evenement op de jaaragenda. Caïssa-Eenhoorn was door de NHSB gevraagd de organisatie van het zestigste Huttontoernooi op zich te nemen en onze club vond in scholengemeenschap Copernicus in Hoorn een uitstekende locatie om ruim 130 kinderen om de match- en bordpunten te laten strijden.

Robbert van Dijkhuizen, bestuurslid jeugd bij Caïssa-Eenhoorn en zaterdag toernooidirecteur, had de steun van een flinke groep medewerkers om er een geslaagde dag van te maken. Robbert zelf en Anton Bakels, Sander Bischoff, Chris Brinkhuis, Tanja en Piet Duson, Joost Goedbloed, JP Hendriks, Tom Kerkhoff, Sernin van de Krol, Michaël van Liempt, Gilles Provoost, Chris de Saegher, Alesha Smit en Ben Takken moesten een behoorlijke inspanning leveren om in het grote gebouw alles goed te laten verlopen. Er zal door hen gezamenlijk vele kilometers zijn afgelegd.

De D- en de E-jeugd hadden een eigen klaslokaal, voor de A-, B- en C-categorie was een wand tussen twee lokalen opengetrokken en schaakten die drie groepen in één ruimte. In een ontspanningszaal konden de kinderen in de pauzes computerspelletjes spelen (of een partijtje vluggeren) en in een ander deel van de school stonden een groot tuinschaakspel en een iets kleiner formaat klaar om gebruikt te worden. De grote aula was beschikbaar om bij te komen van een ronde en bij te praten met ouders, supporters en begeleiders.

Zestig jaar Huttontoernooi. Het is een bijzonder evenement dat nog altijd de tand des tijds doorstaat. Van de dertien regionale bonden waren er in Hoorn acht vertegenwoordigd. In de topperiode (de jaren zeventig, tachtig en negentig) telde het deelnemersveld elf of twaalf bonden en het 43^e Huttontoernooi – in 2001 in Utrecht – had het recordaantal van dertien, dankzij de deelname van een team van de Vlaamse Schaakbond.

De start had op bescheiden niveau plaats. Het Huttontoernooi is een idee van de Noord-Brabantse, de Rotterdamse en de Stichts-Gooise Schaakbond die er in 1959 mee begonnen. In Den Bosch was de thuisbond de beste van de drie. Het jaar erop kwam de Oostelijke Schaakbond erbij, in 1969 de Leidse Schaakbond.

De Noordhollandse Schaakbond maakte in 1976 zijn debuut op ‘Hutton’. Het werd al snel een van de succesvolste bonden. In de periode 1979-1990 eindigde de NHSB liefst zeven keer op de eerste plaats. Onder meer in 1988, toen het twintigtal de volgende samenstelling – en bordvolgorde – had: Dimitri Reinderman (Hoorn), Peter Alders (Enschede), Niek Narings (Hoorn), Michel Abbink (Jisp), Rob Duijn (Haarlem), Richard Duijn (Haarlem), Sylvia de Vries (Wormer), Erik Nicolai (Heerhugowaard), Jaap Spreeuw (Bergen), Sybolt Strating (Alkmaar), Frenk van Harreveld (Haarlem), Marco Schouten (Blokker), Jurriaan de Haan (Castricum), Andy van der Mee (Den Helder), Jeroen Smorenberg (Alkmaar), Walter Verdonk (Purmerend), Roy Schimmel (Haarlem), Damiaan van Eeten (Alkmaar), Ron Deen (Venhuizen) en Peter van den Brink (Oosthuizen). De formule was in die tijd anders dan nu: iedereen speelde één klassieke partij, met twee uur bedenktijd per speler en een kwartier om de strijd af te ronden.

Ook in de seizoenen erna behoorde de NHSB-jeugd tot de favorieten. Het in 1988 opgerichte HSV De Eenhoorn telde een flink aantal jeugdige toppers en ze werden bijna allemaal voor het Huttontoernooi uitgenodigd. In 1994 speelden acht van de twintig NHSB-jeugdschakers bij de jonge Hoornse club: Peter Doggers, Alexander Geerts, Sjoerd Ligthart, Joseph Molenaar, Martijn Monteban, Jerrel Thakoerdien, William de Wit en Jochem Woestenburg.

‘Hutton’ is altijd in trek geweest bij de Nederlandse jeugdtoppers. Zo zijn in de laatste drie edities, die van zaterdag meegerekend, liefst zeventien nationale kampioenen geselecteerd voor een regionaal bondsteam. Bij de jongens Marijn den Hartog, Ansh Jakhari, Khoi Pham, Wiggert Pols en Liam Vrolijk en bij de meisjes Marrit Adema, Manasvita Basa, Robin Duson, Stella Honkoop, Luna Huang, Ting Ting Lu, Jessie Mang, Lauri Maris, Eline Roebers, Dana Verheij, Timardi Verhoeff  en Cato de Zoeten.

Dimitri Reinderman is niet de enige grootmeester met een Hutton-historie. Harmen Jonkman – in Copernicus aanwezig om de dochters Amelia en Sophia te supporteren – heeft die ook en dertig seizoenen geleden speelde Nederlands jeugdkampioen Loek van Wely (rating 2440) mee. Je zou bijna zeggen: ,,Huttontoernooi: Wie is er niet groot mee geworden?’’

In de 60-jarige historie van het Huttontoernooi is de NHSB inclusief zaterdag vier keer de gastheer geweest. Vredeburg had in 1979 de primeur. De schaakvereniging uit Limmen kreeg de organisatie om het 5-jarig bestaan op te luisteren. Bloemendorp Limmen is ook bekend van de Bloemendagen in het voorjaar (al meer dan zestig jaar) en voor dat evenement wordt een bloemenkoningin gekozen. Veertig jaar geleden kreeg Jolanda Snel de kroon en zij mocht in het najaar de prijsuitreiking van het Huttontoernooi verrichten.

Excelsior (Heemskerk), dat overigens na dit seizoen ophoudt te bestaan, was in 1989 de tweede gastheer. Er werd gespeeld in cultureel centrum De Jansheeren. Tijdens het toernooi moesten alle schakers het gebouw verlaten, omdat er een bommelding was binnengekomen. Een politieman hoorde bij binnenkomst al snel verdacht getik. ,,Ja’’, zei NHSB-begeleider Gilles Provoost (ook zaterdag weer actief voor de schaakjeugd), ,,dat zijn de schaakklokken.’’

Haarlem was de speelstad in 2008. Van het daar gehouden 49^e Huttontoernooi is mij niet meer bekend dan dat de NHSB alleen in de A-categorie zegevierde en in de totaalstand derde werd. De Noord-Brabantse Schaakbond veroverde in Hogeschool Inholland de grote wisselbeker.

De opzet van het Huttontoernooi is verschillende keren veranderd. Begonnen voor de oudste jeugd bleek dat diverse regionale bonden, met name de kleine, weinig sterke A-spelers hadden en dat het evenement voor hen niet zo interessant was. De B-categorie kwam er bij, later ook ook de C, D en E. Het aantal te spelen partijen veranderde mee. Van één naar twee tot vijf ronden tegenwoordig. Door de toevoegingen van nieuwe leeftijdsgroepen moesten ook de samenstellingen worden aangepast. Het totaal aantal spelers per regionale bond bleef twintig en anno 2019 gaat het om viertallen per categorie.

Die formule is heel interessant. Ieder team speelt om de eerste plaats in zijn eigen groep en dan kan het bij een 2-1 voorsprong handig zijn om een remise-aanbod te accepteren om zo de wedstrijdwinst veilig te stellen. Maar elk half bordpunt kan belangrijk zijn, want het totaal van de hele bondsploeg telt voor de algemene eindstand. Zo werd zaterdag de Schaakbond Groot-Amsterdam tweede dankzij een iets hoger bordpuntensaldo dan de Haagse Schaakbond. Beide twintigtallen hadden 29 wedstrijdpunten verzameld en respectievelijk 54 en 52 bordpunten.

De Noordhollandse Schaakbond was in zijn thuiswedstrijd oppermachtig. Vier eerste plaatsen en de derde stek bij de E-jeugd zorgden voor 39 matchpunten en 69½ bordpunt. Toen de uitslag in de aula door Joost Goedbloed bekend werd gemaakt, barstte er een oorverdovend gejuich los. Als algeheel kampioen loste de NHSB de Rotterdamse Schaakbond af die zes van de laatste zeven Huttontoernooien had gewonnen. Dat een regionale bond in vier categorieën zegeviert, komt zelden voor. In 2018 was er voor de NHSB geen enkele eerste plaats, terwijl van de 21 spelers van toen er zaterdag twaalf opnieuw waren geselecteerd.

Eindstand:
1. Noordhollandse Schaakbond (NHSB)......25 18   3   4 = 39 – 69½ *
2. Schaakbond Groot-Amsterdam (SGA)......25 11   7   7 = 29 – 54  *
3. Haagse Schaakbond (HSB)...............20 12   5   3 = 29 – 52
4. Rotterdamse Schaakbond (RSB)..........25 11   5   9 = 27 – 54½
5. Oostelijke Schaakbond (SBO)...........20 10   1   9 = 21 – 44½ *
6. Leidse Schaakbond (LeiSB).............20  7   4   9 = 18 – 41½ *
7. Noordelijke Schaakbond (NOSBO)........20  2   2  16 =  6 – 16  *
8. Limburgse Schaakbond (LiSB)...........10  0   1   9 =  1 –  8
* = inclusief een reglementaire 4-0 overwinning