Door het coronavirus hebben de schaakverenigingen geen clubavonden meer. Niet voor de senioren en niet voor de jeugd. Maar dat betekent niet dat meisjes en jongens niet kunnen schaken. Speciaal voor de jeugd zal Caïssa-Eenhoorn de komende tijd elke dag (behalve zaterdag) een schaakpuzzel op de website plaatsen. Deze tweede puzzel heb ik speciaal voor onze 10-jarige jeugdspeelster Maaike Groot uitgezocht.

Hij is gecomponeerd door Anthonie van Eelde, op 13 december 1857 geboren in Utrecht en op 21 januari 1913 overleden in Bloemendaal. Anthonie van Eelde woonde jarenlang in Zwolle en is daarna regelmatig verhuisd, onder meer naar Lochem waar hij 'schaakpuzzel 2' bedacht. In 1903 kwam de schaakliefhebber in Alkmaar terecht.

Als enthousiast promotor van de schaakproblematiek heeft hij heel veel ‘puzzels’ gemaakt. Die verschenen in het Tijdschrift van den Nederlandschen Schaakbond, het katholieke maandblad Op de Hoogte en ook in de Alkmaarsche Courant en andere kranten. De componist was overigens een goed schaker en werd bijvoorbeeld in 1906 opgenomen in de Nederlandse ploeg van 64 man die tegen 64 leden van het Niederrheinischen Schachverband speelde. Jonkheer Dirk van Foreest (huisarts in Oosthuizen) en Klaas de Geus (Den Helder), twee andere toppers in Noord-Holland, deden eveneens mee. Je kunt zo’n wedstrijd vergelijken met een interland van het Nederlands voetbalelftal.

Onderstaand probleem stond in de Gooi- en Eemlander van 18 september 1897 en is dus ruim honderd jaar oud. Wit is aan zet en geeft met zijn tweede zet mat.

De oplossing wordt morgen op de website vermeld. Reacties gaarne pas later op de avond sturen om de jeugd de kans te geven de puzzel op te lossen.

Dan nu de oplossing van gisteren. Met de oplossing wordt altijd de eerste zet van wit bedoeld. Die is het belangrijkst en wordt daarom de sleutelzet genoemd. Er is vaak maar één sleutelzet. Wel is het zo dat na de eerste zet van zwart er voor de tweede zet van wit meerdere mogelijkheden zijn.

Zoals Albert in zijn reactie aangeeft, zijn er ditmaal twee sleutelzetten: 1. Pd8 en 1. Pd1+.

Bij 1. Pd8 dreigt wit met zijn volgende zet Pe6# te spelen. De zwarte koning kan naar c5 gaan, maar heeft na 2. Pe4# geen vluchtvelden. Zwart voorkomt de dreiging Pe6# met … c2, waarna 2. Pd1# volgt. Na … Txf2 komt 2. Lxf2#. En ook de paardzetten … Pc5 en … Pc7 helpen niet wegens respectievelijk 2. Pc6# en 2. Dxe5#.

Het vervolg op de sleutelzet 1. Pd1+ is eenvoudiger. Er zijn geen vluchtvelden voor de zwarte koning en het schaak kan alleen worden opgeheven met … Tf2. Wit speelt dan 2. Lxf2#.

Tenslotte: de geopperde mogelijkheid 1. Pg4+ is niet correct. Na … Txg1 is er geen matzet voor wit (op 2. De3+ volgt … Kxe3).