Een blok pionnen

De bijna dagelijkse zoektocht op het internet naar – in mijn ogen – interessante schaakonderwerpen bracht me onlangs bij schaakclub Purmerend. Via via via zat ik ineens in het bulletin, gemaakt door Peter Doggers, van de kroongroep 1996-1997.

Het is het dilemma van menig schaakvereniging. Als de verschillen tussen topspelers en clubspelers groot zijn, worden de onderlinge partijen voor beide niveaus niet interessant. Kansloos verliezen na een stuk of tien zetten kan geen leuke avond opleveren, net als een makkie in een stuk of tien zetten. Natuurlijk zijn er ook schakers die het een uitdaging vinden om, ondanks hun ratingachterstand van drie- tot vierhonderd punten, tegenover een topper te zitten en niet zelden vallen er verrassende uitslagen. Maar in het grote geheel is één competitie voor alle geledingen niet zo spectaculair.

Toch wil je de topspelers bij het clubleven betrekken en hoe los je zoiets op? Bij schaakclub Purmerend besloot men in het seizoen 1994-1995 een zogeheten kroongroep in te stellen. Het idee was niet nieuw, want bij de marktstedelijke vereniging hadden zo zoiets al eerder gedaan en GZ/De Eenhoorn heeft een superliga gehad. De opzet is om alle toppers bij elkaar te stoppen en een halve competitie of een x aantal ronden te laten verspelen.

Veelvoudig Purmerends clubkampioen Ronald Overveld won die eerste kroongroep met 12½ punt uit vijftien partijen. Peter Holscher en ook Rolf de Brouwer behoorden tot de deelnemers en eindigden in de middenmoot. Van de hand van Roland Verdonk verscheen een bulletin. Het seizoen erop nam Peter Holscher die taak op zich. Peter en Rolf deden weer mee, net als de talenten Peter Doggers en William de Wit. Roland Verdonk zegevierde ditmaal. Het kwam voor dat goede spelers van andere clubs actief waren in de kroongroep. In het seizoen 1996-1997 namen de GZ/De Eenhoorn-toppers William de Wit en Daan Zult deel aan het evenement, net als Peter Doggers die toen bondsspeler van Purmerend was.

Dankzij het bulletin van Peter (66 pagina’s op A4-formaat) is mijn archief verrijkt met een aantal partijen van oud-De Eenhoorn-spelers. Tijdens het invoeren van de zetten let ik af en toe op aparte stellingen of aparte fases, zoals in mijn partij tegen Rolf de Brouwer, waarin zwart driemaal op rij dezelfde zet doet als wit. Maar ook een volle lijn of een volle diagonaal trekken de aandacht, een triplepion, alle zestien pionnen op het bord in een eindstelling of een stuk dat na de slotzet nog steeds op het beginveld staat. Met dat laatste meen ik me te herinneren dat onze clubgenoot JP Hendriks (in 1996-1997 de wedstrijdleider van de Purmerendse kroongroep) een tijd geleden nieuwsgierig was naar dat soort partijen. Wie is recordhouder van onze vereniging als het gaat om een stuk dat na het hoogste aantal zetten niet is gebruikt?

In de negende ronde was Roland Verdonk opponent van Peter Doggers in de kroongroepcompetitie en na tien zetten deed zich een grappig moment voor. De stelling gaf zes pionnen tegen elkaar, op twee lijnen, te zien. Als een blok beton stonden ze daar, bijna midden op het bord. Het vervolg was niet minder leuk. De zwarte dame voelde zich zo in haar element dat ze een rondedansje maakte, waarna dat blok beton als sneeuw voor de zon was verdwenen.

Beide spelers gingen een eindspel met twee lichte stukken (loper en paard voor Peter, loperpaar voor zwart) en vijf pionnen in dat door de Purmerender werd gewonnen. Peter eindigde op een punt achterstand van zijn opponent, Peter van den Brink en Pieter Hopman op de gedeelde vierde plaats.

De eindstand doet overigens denken aan de grote toernooien van vroeger, waarin de internationale toppers meer dan een maand bezig waren. Evenementen met ruim twintig deelnemers waren geen zeldzaamheid. Het verschil met de kroongroep is dat er op de donderdagavonden in Purmerend veel minder remises vielen. Er deden dan ook geen Joegoslaven aan mee.

Hieronder de partij van Peter, vanaf de elfde zet. Het blok beton valt meteen op. Mochten er clubgenoten zijn die partijen met iets bijzonders, iets aparts, iets opvallends of iets geks hebben, mail ze naar me door.