Caïssa-Eenhoorn begint binnenkort met een online startcursus schaken. Regelmatig wordt gezegd dat schaken moeilijk is, maar is dat wel zo? Als je weet wat een rechte streep en een schuine streep is, kun je schaken. Je hebt het eigenlijk in een paar seconden geleerd.
Schaaktrainer Arend Stapel geeft aan een bord uitleg tijdens de beginnerscursus van Caïssa-Eenhoorn in De Kreek, januari 2020.
Een rechte en een schuine streep, die moet je voor ogen houden. De toren beweegt zich als een rechte streep die horizontaal en vertikaal kan zijn, de loper volgt alleen de schuine streep (de diagionaal). Omdat de dame allebei mag doen, is zij het sterkste stuk. Het paard springt één veld schuin en één veld recht. Omgekeerd mag ook: één veld recht en één veld schuin. De pion ‘loopt’ rechtdoor en slaat schuin. De koning tenslotte schrijdt als het ware over het bord. Hij mag alle kanten – dus recht en schuin – op, maar maximaal één veld. Zo, na een paar regels tekst kan heel Nederland schaken.
In de praktijk is het natuurlijk anders. Schaken is niet moeilijk, om een goede schaker te worden wel. Je kunt schaken vergelijken met schrijven. Er zijn miljoenen stellingen mogelijk net zoals een woordenboek ontelbare woorden bevat. Een beginnend schaker weet hoe hij of zij de stukken moet bewegen, maar kan nog geen goede partij spelen. Een beginnend schrijver kent een aantal woorden, maar kan nog geen boek schrijven. Kennis van de schaaksport en kennis van de taal vergroten de mogelijkheden.
Talent en ervaring spelen daarbij een rol. Een partij heeft een opening, middenspel en eindspel. Een boek of een verhaal begint niet plotsklaps en eindigt ook niet opeens. Schaken heeft zijn geschreven en ongeschreven regels, net als schrijven. Maar als je weet dat je geen grootmeester zal worden, kan schaken toch een mooie sport zijn. En als je weet dat je nooit in aanmerking zal komen voor de Libris Literatuurprijs, kan schrijven ook mooi zijn. Na iedere zet is de uitdaging om het juiste antwoord te bedenken, net zoals iedere alinea of ieder hoofdstuk een passend vervolg moet krijgen.
Als schaakliefhebber kun je een gewone partij spelen, maar het is ook mogelijk om alleen te schaken. Er zijn eindspelstudies en probleemstellingen, waar het niet gaat om winnen maar om het vinden van de perfecte zet. Een schrijfliefhebber hoeft niet in zijn of haar eentje bezig te zijn met een roman, maar kan ook naar een schrijfgroep gaan of zich verdiepen in het schrijven van gedichten, verzen of kinderboeken. Vol bewondering spelen we de partijen van Magnus Carlsen (de wereldkampioen), Anish Giri of Jorden van Foreest (de schaaktop van Nederland) en Dimitri Reinderman (de eerste en nog steeds enige grootmeester uit Hoorn afkomstig) na, zoals we vol bewondering het oeuvre van William Shakespeare (best verkopende schrijver ter wereld), Gerard Reve of Willem Frederik Hermans (schrijftoppers uit Nederland) en Margreet van Hoorn (de enige schrijfster uit Hoorn in de top tien van meest uitgeleende boeken) lezen.
Inschrijven voor de online startcursus schaken? Doen!
Aanmelden uiterlijk 8 maart per e-mail naar ‘secretaris@caissa-eenhoorn.nl’ (ook voor inlichtingen) met vermelding van een voorkeursavond: maandag, dinsdag, woensdag of donderdag. De cursus kost € 25 en begint steeds om 19.00 uur.
Het demonstratiebord wordt gebruikt om duidelijk te maken hoe je een koning mat kunt zetten. De zwarte (eigenlijk rode) koning staat op veld a6, witte torens op b3 en h2.