Terwijl zes clubgenoten toeleven naar een enerverende schaakweek in Vlissingen, neem ik op passende wijze afscheid van vakantieland Denemarken. Het laatste verblijf is in Gedser, het zuidelijkste dorp van het land. Daar vertrekken de veerboten naar Rostock (Duitsland). Bij het eerste ritje over de Langgade valt een openluchtschaakspel meteen op, bij de kerk. Daar wordt, en ook de volgende dag tijdens een trouwerij, druk gebruik van gemaakt.

Het is niet de eerste keer in de vakantie dat Denen buiten schaken. Bij een wandeling in de drukste winkelstraat van Aalborg trekken openluchtschakers veel belangstelling. Twee spelen op een bord van pakweg vier bij vier meter, terwijl naast hen op een langwerpige tafel zes liefhebbers op een gewoon bord aan zet zijn.

Zelf houd ik het op partijen op een tablet, in de avonduren. Een beetje als voorbereiding op deelname aan het Midzomertoernooi in Bovenkarspel. Na een maand stilstand rijd ik met Bert Spil op 9 augustus naar Vereenigingsgebouw De Tuf, waar de rentree niet zo’n succes wordt. Uitgerekend mijn clubgenoot zit in de tiende ronde tegenover me en ik begin de derby met de tweede zet. Na Berts 1. e4 heb ik in mijn hoofd … c5 gespeeld, maar niet in de praktijk. Als ik ‘2. d4’ noteer en wil slaan, bemerk ik dat de c-pion nog op het beginveld staat. Mijn eerste zet was … Pc6. Ruim een uur later sta ik overigens goed, maar de partij kantelt als met veertien pionnen op het bord Berts lichte stukken (paard met loper) sterker zijn dan het zwarte loperpaar.

De volgende avond voer ik alle zetten in in de computer en dan blijken er wat tegenstrijdigheden met de gangbare regels in te zitten. Zo lijkt 9. … Pxe3 niet zo’n sterke zet; paard slaat loper, als beide spelers nog over acht pionnen beschikken. En na dameruil staan zes van de acht pionnen op witte velden en wil ik mijn zwartveldige loper behouden. Dat lukt: in de – verloren – eindstelling bezet de raadsheer veld e3.

 

Gelijktijdig doen drie Caïssa-Eenhoorn-spelers het op het 25^e HZ-toernooi veel beter. Kersvers clubkampioen Abel Romkes houdt in Vlissingen de Spaanse FIDE-meester Marcos Rodríguez Fontecha op remise, vice-kampioen Nick Manshanden presteert hetzelfde tegen aankomend EK-ganger Roger Labruyère en David Verweij (derde in de clubcompetitie) stunt door met zwart van Sjef Rijnaarts (FM), met 87 meesterklassepartijen voor landskampioen AMEVO/Apeldoorn in zijn bagage, te winnen.

Maar laten we bij het begin beginnen. De reeks zomertoernooien gaat van start in het Science Park Amsterdam (15-23 juli), met Robin Duson, Sjoerd Kelder, Nick Manshanden en Abel Romkes als Caïssa-Eenhoorn-vertegenwoordigers. Nick en Abel openen met een winstpartij en houden in de tweede ronde een titelhouder op remise. Onze clubkampioen (rating 2054) neemt het op tegen de geroutineerde Caïssa-speler Michaël Wunnink (2252, FM). Wit heeft het initiatief, als hij een verzwakte pion van Abel niet met een paard maar met een loper slaat. Er ontstaat een interessante stelling met voor de zwartspeler de mogelijkheid de kleine kwaliteit te winnen (17. … Txd2). Hij kiest voor een andere zet die overigens wel inhoudt dat hij ondanks een pion achterstand gelijkwaardig is. Dat wordt met zetherhaling bevestigd.

 

Nick Manshanden (2059) neemt het op tegen Pieter Hopman (2323, IM), de routinier van schaakclub Purmerend. Na tien zetten is er een open h-lijn en heeft Nick, met wit, ontwikkelingsvoorsprong. Een flinke afruil is in het voordeel van zijn opponent, maar met een spectaculair kwaliteitsoffer gooit de in Hoogkarspel wonende Caïssa-Eenhoorn-speler de knuppel in het hoenderhok. Na torenruil beschikt hij over de dame en een paard voor de aanval, terwijl zwart met een dame en toren moet verdedigen. Pieter geeft de kwaliteit terug en is daarna handig genoeg om het eindspel met een pion minder op remise te houden.

 

Een dag later snoept Nick ook Gilian Honkoop (2193) een halfje af en verliest Abel van internationaal meester Albert Blees (2319), die met Li Riemersma het toernooi zal winnen. De Amsterdammer komt echter goed weg na 14. … b6  en geeft zo ruimte voor een aantrekkelijk paardoffer met mogelijke winstkansen voor onze clubgenoot. Wit speelt echter 15. a5, waarna na een afruil de titelhouder de aanval overneemt en met de uiteindelijke zege te royaal wordt beloond.

Beide Caïssa-Eenhoorn-spelers blijven nog even in de middenmoot hangen. Nick zakt door een puntloos slotweekeinde (nul uit twee) terug naar de 77^e plaats, Abel wordt met 4½ uit zeven keurig 38^e.

Robin Duson presteert wisselvallig, maar pakt wel haar punten mee en eindigt met 5½ op de gedeelde dertiende plaats. Haar TPR ligt evenwel een dikke honderd punten onder haar rating. Bij Sjoerd Kelder is dat precies andersom. In één ronde heeft zijn opponent (Loek Veenendaal) een lagere rating en wordt door Sjoerd verslagen. De bijdrage aan zijn TPR van 2087 komt vooral van de vele remises, onder meer in de slotronde met zwart tegen Manuel Bosboom (2374, IM). Hij verovert net als Abel 4½ punt.

In groep B doet Kevin de Rooij het prima: vijftiende in een veld van 99 deelnemers. Hij begint het negenrondige evenement tegen clubgenoot Fred Avis en boekt een van zijn vijf overwinningen. Daar komt ook nog een remise bij. Fred moet het doen met 3½ punt en de 75^e plaats. In de diverse vierkampengroepen wordt Robbert van Dijkhuizen met een zege, remise en verlies tweede en blijven Mason Brouwer en Gilbert Vrancken op een halfje steken.

Dieren is al jaren de plaats voor het open Nederlands kampioenschap en van 25 juli tot en met 3 augustus maakt Mason Brouwer zijn debuut. Het 16-jarige Hoornse talent klasseert zich dankzij vooral een uitstekende eindsprint als gedeeld veertiende. De titel gaat naar grootmeester Max Warmerdam.

In sporthal Theothorne begint Mason een weinig succesvol: met twee nullen. Hij toont karakter door in de volgende zeven ronden vijf punten te pakken. Met over het algemeen goed spel. De nederlaag tegen Khoi Pham is logisch, die tegen Jakob Wiedemann niet. De jeugdige Duitser – met wit – wordt verrast door een doorgeschoven a-pion. Na een torenruil op b6 valt hij met zijn paard de Hoornse dame aan die naar c6 gaat en op b5 voor grote winstkansen zou hebben gezorgd. Nu neemt das Fräulein bezit van de b-lijn en kan vanaf die positie de tegenaanval inleiden. Mason staat na de nodige schermutselingen ondertussen een pion achter en kan zich wellicht nog staande houden, als hij de verdediging van zijn f7-pion handhaaft. Na het slaan van de witte vrijpion op d4 sneuvelt die echter en met handig spel vindt het Duitse talent de winstweg.

 

Na zes partijen heeft de Caïssa-Eenhoorn-speler twee punten en het wordt tijd om de eindsprint in te zetten. Hij verslaat Sascha Kurt (bekend van zijn deelname aan het Oscar Romero Open Hoorns) en de 13-jarige Emil Frederick Schuricht om op de slotdag tegenover Machteld van Foreest plaats te nemen. Tegen de Groningse geeft Mason zijn debuut op het ONK een mooie kleur. Hij kiest voor het Frans. Zwart gaat het middenspel in met een pion minder op de dame- en een pion meer op de koningsvleugel. De Nederlands kampioene van 2022 wil meteen op haar sterke flank toeslaan, maar haar opponent geeft geen krimp en na een boeiende strijd is er na een kleine veertig zetten niets veranderd. Wit heeft nog steeds een pion meer op de dame- en een pion minder op de koningsvleugel. Beiden kiezen in het eindspel met toren plus paard voor de aanval. De beslissing valt, als Mason zijn koning als extra aanvalsstuk inzet. Wit kiest voor de verdediging en verspeelt daarmee haar vrijpion op a5. Met enkele torenzetten duwt de Caïssa-Eenhoorn-speler de koning naar veld h1; zijn monarch en het paard zijn in de buurt. Op voorbeeldige wijze werkt zwart toe naar de climax: 72. … Th2#.

 

Twee dagen later gaat in Vlissingen het HZ-toernooi van start (5-12 augustus). Al een aantal jaren is Caïssa-Eenhoorn daar goed vertegenwoordigd. Er zijn mooie eindklasseringen voor Nick Manshanden, Abel Romkes en David Verweij. Robin Duson ontbreekt in dat rijtje, omdat zij na vijf ronden stopt. Dat heeft een goede reden. In Eindhoven wordt de Olympiade voor schaaktalenten tot 16 jaar gehouden; de organisatie is naar Nederland gegaan, omdat de KNSB als oudste schaakbond ter wereld zijn 150^e verjaardag viert. Tot de jubileumfestiviteiten behoort ook het Open World Dutch Women Top 10 Championships, een invitatietienkamp die het Zeeuwse evenement overlapt. Acht buitenlandse vrouwen – met heel veel nationale en internationale successen achter hun naam – en de twee laatste Nederlandse kampioenes (Eline Roebers en Machteld van Foreest) zijn uitgenodigd. De Amsterdamse speelt ook mee in het World Cup-toernooi in Bakoe en presteert in de hoofdstad van Azerbeidzjan sterk. Daarmee komt haar deelname in Eindhoven in gevaar. Als ze drie knockout-ronden heeft overleefd, blijkt schaken in de lichtstad een onhaalbare kaart te zijn en wordt Robin Duson gevraagd haar plaats in te nemen. Over haar partijen in Eindhoven zal ik nog een apart verhaal maken.

De organisatie van het Hogeschool Zeeland-toernooi heeft van iedere ronde zo’n vijftig partijen op haar website staan (hulde!) en dat is smikkelen voor schrijver dezes die in totaal 29 partijen van clubgenoten aan zijn archief kan toevoegen. Ik zal ze niet allemaal behandelen, maar per speler één of enkele.

Nick Manshanden legt tussen 232 mede-schakers beslag op de gedeelde negentiende plaats. Hij verovert zes punten en heeft een TPR van 2144. Tweemaal delft Nick het onderspit en in beide partijen onnodig. Tegen Rick Duijker (2198, FM) geeft hij in een gelijke stelling de kwaliteit terug en speelt vervolgens mede door een afwezig paard – op a6; wit valt met dame, toren en paard aan op de koningsvleugel – min of meer met een stuk minder. De beslissende fase tegen Kirk Ghazarian, die eind mei bij het Amerikaans kampioenschap zijn tweede GM-norm behaalde, ziet er wat gecompliceerder uit. Nadat wit de pion op b7 heeft veroverd, ruilt de IM-speler zijn loper voor het paard op d4 om zo de weg vrij te maken voor 20. … De6. Mat dreigt via e4 op g2. Nick speelt 21. f3 te vroeg. Na Tc5 zal zwart met 21. … De4 zijn d-pion verliezen en is de matdreiging gepareerd. En na 21. … Ted8 is 22. f3 goed. In de partij raakt hij overigens te gemakkelijk zijn twee verzwakte pionnen kwijt en belandt in een verloren eindspel.

 

Er zijn keurige remises tegen Roger Labruyère (die in november in de bondswedstrijd Purmerend – Caïssa-Eenhoorn nog won van Nick) en de Zeeuwse FM-speler Joey Grochal, die 363 dagen eerder op dezelfde plek van Robin Duson had verloren. Nick zegeviert vijfmaal, onder meer tegen de Duitsers Mark Löchner (Schachforum Darmstadt) en Florian Jürgens (Caïssa, Wolfenbüttel). Tegen laatstgenoemde gebeurt dat met geduldig spel. In tegenstelling tot andere winstpartijen duurt het lang eer de Hoogkarspeler in het voordeel komt. In een redelijk gelijkwaardige stand speelt zwart 36. … g5 en dat kost hem een pion. De Caïssa-Eenhoorn-speler verovert er nog een en kan rustig twee vrijpionnen in stelling brengen voor promotie. Zo ver komt het overigens niet; Florian heeft zijn verzet al gestaakt.

 

Van zijn vijf triomfen komt er één tot stand tegen een opponent met een hogere rating. William Gijsen (2111) is clubkampioen van Sliedrecht en won aansluitend het kampioenschap van de Alblasserwaard. De winning mood ontbreekt in de Vlissingse slotronde overigens; hij zou met een punt erbij op de gedeelde elfde plaats zijn geëindigd. Tegen Nick raakt hij snel twee pionnen achter en besluit om na 17. De3 twee lichte stukken te geven voor een toren met pion. Met tussen de bedrijven door enkele frivoliteiten kost het wit weinig moeite om zijn toernooi succesvol te beëindigen.

 

Een opvallende negendaagse speelt David Verweij (rating 1931) die met 5½ punt gedeeld 38^e wordt met een TPR van 2149. Na een verwachte overwinning in de eerste ronde wordt de partij tegen Onno Elgersma (2256, FM) een eerste krachtsinspanning. De Aalsmeerse zwartspeler heeft in de afgelopen twee meesterklassecompetities 10½ punt binnengebracht bij Kennemer Combinatie en voert al snel de druk op op de damevleugel. De pionnenmuur a5-b5-c5-d5 wordt als stormram gebruikt. Met een batterij aan zware en lichte stukken daar achter kan David de aanval niet afslaan.

Meer succes heeft David twee dagen later tegen Onno’s ploeggenoot Esper van Baar (2179, FM). Na een gelijkopgaande eerste helft van de partij trekt hij met 21. f4, als antwoord op het niet zo sterke … Da7, het initiatief naar zich toe. Een afruil van een aantal lichte stukken levert hem een vrijpion op d5 op en wat later een pion voorsprong. Zwart heeft passieve zware stukken en de poging om die actiever te maken kost hem een tweede pion. Het goede samenspel van het witte materiaal brengt de vrijpion op de zevende rij, goed voor een gewonnen eindstelling.

 

Elena Krasenkowa (2137, WIM) is de vrouw van de Poolse grootmeester Michał Krasenkow; beiden zijn overigens in Rusland geboren. In de derde ronde heeft ze van Robbert van Dijkhuizen gewonnen, in de vijfde ronde neemt David revanche voor de nederlaag van zijn clubgenoot. Zijn derde zet is een andere dan die van de Caïssa-Eenhoorn-voorzitter: … g6 tegen c6. David ligt niet vaker van 5. Pb5 en pareert de dubbele aanval op c7 met … Pa6. Wit moet het doorschuiven van haar b-pion betalen met verlies, al is de achterstand van tijdelijke aard. Meteen erop volgt een tweede poging tot pionwinst en die is wel succesvol. Als de Poolse de aanval inzet via het centrum en de koningsvleugel, geeft zwart de pion terug om een beslissend tegenoffensief in te zetten. Die levert liefst vijf pionnen op, maar de witspeelster geeft pas op als torenverlies in aankomst is.

 

Davids vierde krachtsinspanning is tegen Sjef Rijnaarts (2299, FM), routinier van landskampioen AMEVO/Apeldoorn die in twaalf seizoenen 87 partijen in de meesterklasse heeft gespeeld. Aanvankelijk staat de Hoornaar onder druk en wit verzuimt om zwaktes in de verdediging aan te brengen. Een voor David gedrongen stelling wordt door een flinke afruil opengebroken en hij krijgt wat meer tegenspel, maar de zorgen zijn nog niet voorbij. Hij raakt op de 48^e zet een tweede pion achter, een nederlaag dreigt. De witspeler kiest evenwel voor een verkeerd aanvalsplan en dat kost hem zijn materiële voorsprong. Met twee venijnige zetjes (59. … Ld4 en 60 …. Td8) blaast het Caïssa-Eenhoorn-talent Sjefs hoop op succes weg: in een toreneindspel met een Hoornse loper en een wit paard heeft het paard opeens geen vluchtvelden. Op fraaie wijze speelt David, die nog wel drie vrijpionnen in de gaten moet houden, de partij uit naar winst. Ondanks een halfje in de laatste twee ronden zit er een flinke ratingstijging in het verschiet.

 

Clubkampioen Abel Romkes tekent net als David voor 5½ punt. Na een overwinning op Gerard de Winter (1635) mag hij aan het zesde bord plaatsnemen tegen grootmeester Casper Schoppen, met zijn 21 jaar toch al een routinier bij oud-landskampioen LSG/IntelliMagic. De Hoornse speler komt met een geïsoleerde d-pion uit de opening, maar wit maakt er geen jacht op. Lang gaat de strijd gelijk op, al oogt de grootmeesterlijke stelling wel iets prettiger. Van verschillende kanten (d-lijn, vijfde rij, diagonaal) is er druk op veld d5. In een gecompliceerde stelling om de juiste zetten te vinden haalt Abel zijn dame uit een penning en meteen slaat wit toe. Hij verovert de centrumpionnen en zet zijn stukken zo neer dat de Caïssa-Eenhoorn-speler geen kant op kan.

Volgens Joey Grochal in zijn verslag op de website van de Goese SV moet clubgenoot Joey van de Braak de jojoprijs krijgen van het HZ-toernooi. ‘JoeyB’ wint al zijn zwartpartijen – vijf – van lager gerate opponenten en verliest alle witpartijen van hogere gerate spelers. Abel behoort tot die laatste groep. Met 12. … h6 dwingt hij de Zeeuwse schaker tot een keuze: loper naar h4 of slaan op f6. Het wordt het laatste en ondanks de aanwezigheid van een dubbelpion staat de Hoornaar een tikkeltje beter. Dat lichte voordeel is zo’n veertig zetten later uitgebouwd naar een zege. Zwart staat iets actiever en heeft het loperpaar. Er komt steeds meer ruimte op het bord en als de laatste zware stukken zijn opgeruimd is duidelijk dat de beide stukken van Abel de baas zijn over loper en paard van wit. Vervolgens haalt hij zijn koning erbij om de weg naar promotie voor de a-pion te plaveien. Dat de Zeeuwse h-pion een zet later ook promoveert, is niet erg. De clubkampioen van Caïssa-Eenhoorn heeft al een winnende stelling bereikt.

 

Een dag later boekt Abel een mooie remise tegen de Spaanse FIDE-meester Marcos Rodríguez Fontecha, speler van Club de Ajedrez Padrón. Padrón ligt iets ten zuiden van Santiago de Compostella. Ook in de zevende ronde staat Abel een dubbelpion toe, ditmaal op f2 en f3. Zijn opponent krijgt die op c6 en c7. Wit wint de voorste en moet even later opletten voor een aanval over de open d-lijn. Die slaat hij af om aansluitend het initiatief over te nemen. Na torenruil lijkt Abel daarmee af te stevenen op een nieuwe zege, maar na een ruil van de laatste torens kan de Spaanse titelhouder in een eindspel met lopers van gelijke kleur zijn koning nog net op tijd naar het centrum dirigeren. Een Hoornse vrijpion op e5 mag niet vallen, terwijl een zwarte verdedigingspion op c7 ook op het bord moeten blijven staan. Het bindt de beide lopers aan zetherhaling.

 

Met één punt uit de resterende twee partijen eindigt Abel ook op de gedeelde 38^e plaats, al is zijn TPR lager dan die van David: 2041.

Robbert van Dijkhuizen en Sernin van de Krol moeten genoegen nemen met een middenmootklassering. De clubvoorzitter scoort vijftig procent, Sernin een halfje minder. Op zondag 6 augustus speelt iedereen twee partijen en neemt Robbert plaats tegenover Esper van Baar en Elena Krasenkowa. Grappig is dat David Verweij in dezelfde volgorde de twee treft in de vierde en vijfde ronde. Robbert lijkt tegen de WIM-speelster hard op weg naar remise. Hij weerstaat alle Poolse dreigingen kundig en op de 37^e zet begint een dame-eindspel met zes pionnen elk. Het gaat mis, als hij … Kf6 één zet te laat speelt. De witte dame kan naar veld f3 (na. 44. … Dh2 niet meer aangekeken door haar Hoornse collega) om via een paar schaakjes de a7-pion te veroveren. Vervolgens kan zwart promotie van Elena’s a-pion niet verhinderen.

 

Tenslotte nog één partij van Robin Duson in haar halve HZ-toernooi. Het is de laatste (vijfde ronde), waarna ze afreist naar Eindhoven om het internationale deelnemersveld van het Open World Dutch Women Top 10 Championships te completeren. Tegen John Riksen rondt de zwartspeelster de opening af in een iets betere stelling. Ze is geduldig bij het veroveren van de c-pion. Na dameruil blokkeren haar paarden actief tegenspel van de routinier van de Bennekomse Schaakvereniging. Met een toren zet ze een loper op c1 in de penning en die is door het dartele gespring van de andere stukken niet te redden. Daarna is het uitspelen naar winst geen probleem meer.