De eerste kennismaking met de eerste klasse B is Caïssa-Eenhoorn slecht bevallen. Na twaalf seizoenen in 1A te hebben gespeeld begon het Hoornse vlaggeschip zaterdag de bondscompetitie met een nederlaag bij UVS. In Nijmegen zegevierde de thuisploeg met 6-4.

Door de degradatie uit de meesterklasse van De Stukkenjagers (Tilburg) en Het Witte Paard (Sas van Gent) kwamen er twee zuidelijke teams bij voor beide eerste klassen. Voor een evenwichtige indeling is het al jaren gebruikelijk om de ene degradant in 1A te plaatsen en de andere in 1B. Daarnaast wordt geprobeerd om de clubs uit de noordelijke helft van Nederland bij elkaar te brengen en ook die uit de zuidelijke helft. Met de centraal in ons land gevestigde tientallen kan de competitieleider eventueel wat schuiven.

UVS is in 2015 als kampioen van de tweede klasse D gepromoveerd en mag zich als eersteklasser de evenknie van Caïssa-Eenhoorn noemen. Af en toe een hoge eindklassering, wat vaker in de middenmoot. Bovendien was er eenmaal een uitstapje naar de andere poule. In het seizoen 2018-2019 kwamen de Nijmegenaren uit in 1A en fungeerden op 15 december als gastheer voor ‘onze jongens’. In het Kolpinghuis hield UVS nipt de punten thuis: 5½-4½. Opvallend is dat vier Caïssa-Eenhoorn-spelers van toen er zaterdag weer bij waren en drie ook nog eens dezelfde opponent hadden. Henk-Jan Visser trof eind 2018 Lukas van der Linden, die zo’n twee jaar later overleed. Hij nam zaterdagmiddag plaats tegenover Jaap Houben.

Uit Vrienden Samengesteld speelt sinds enkele jaren in wijkcentrum De Biezantijn. De naam van het fraai gerenoveerde gebouw heeft overigens niets te maken met Byzantium en er wordt dan ook niet Byzantijns geschaakt, dat wil zeggen: met hetzelfde materiaal op een rond bord. Het deel van Nijmegen ten zuiden van de Waal heet De Biezen.

Een aardig detail is dat in de materiaalkast van UVS enigszins verstopt op een van de onderste planken een tafelbordnummer met ‘SMB 1’ opvalt. Het geeft de schaakverhoudingen in Nijmegen anno 2023 weer. SMB was voor de millenniumwisseling jarenlang een stabiele meesterklasser, maar is inmiddels enigszins verstopt in de KNSB-competitie. Strijdt Met Beleid komt uit in de vijfde klasse D; met UVS 3 als een van de tegenstanders.

Terwijl de manschappen van Robbert van Dijkhuizen, teamleider van kersverse derdeklasser Caïssa-Eenhoorn 2, de laatste slokken koffie dronken en zich gingen voorbereiden op vertrek naar Abbekerk (de uitwedstrijd tegen Aartswoud stond op het programma), was UVS – Caïssa-Eenhoorn al aan de gang. Klokslag twaalf uur heette scheidsdrechter Ton van Roon vier ploegen welkom; niet alleen beide eersteklassers, ook de achttallen van UVS 2 en PSV/DoDO.

Het weerzien met Nijmegen draaide uit op een teleurstelling, maar die werd pas halverwege de middag zichtbaar. Met een goede eindsprint kwam Nick Manshanden vorig seizoen uit op een score van vijftig procent 2½ uit drie, totaal 3½ uit zeven), maar is geen basisspeler meer. Als invaller bereikte hij tegen Robbie Manders met een goede stelling het middenspel en toonde zich vervolgens te gretig. Na 8. 0-0 liet wit zijn g-pion opstomen naar de zesde rij. De UVS’er had nog niet gerokeerd en zou dat ook niet doen. Na een flinke slagenwisseling raakte Nick een pion achter en zijn koningsstelling bleek kwetsbaar. Met goed spel van zijn opponent ging hij kansloos ten onder.

 

Een tegenvaller was de tweede verliespartij, van Misha Dorokhin. In zijn eerste jaar bij Caïssa-Eenhoorn zat hij met de witte stukken tegenover Hans Klip, die bij SMB in 21 meesterklassecompetities heeft gespeeld en in die periode slechts een tiental zaterdagen ontbrak. Misha profiteerde destijds van een foutje dat tot stukwinst leidde. Ditmaal werden de rollen omgedraaid. Wit aasde op een isolani op d6 en met de prooi binnen, miste zijn opponent de mogelijkheid van een dubbele aanval op een paard op f6. Met kunst- en vliegwerk voorkwam zwart meer materiaalverlies, maar hij kon geen solide verdediging opbouwen tegen de prima samenwerkende Nijmeegse stukken. Het is Misha’s eerste verliespartij sinds 23 november 2019, toen David Miedema (SG Max Euwe) hem versloeg.

 

Vrijwel alle zaterdagwedstrijden vangen om 13.00 uur aan en op dat moment begon ook Mason Brouwer te schaken. Zijn partij tegen invaller Henk-Jan Janssen was toen al een uur aan de gang. Op de zevende zet won Caïssa-Eenhoorns basisspelerdebutant een pion, op de zestiende stond hij er twee achter en keek tegen een verloren stelling aan. Wit had drie verbonden vrijpionnen, zwart kon zich nauwelijks verroeren. Met een geweldige vechtlust kwam hij terug op gelijke hoogte. De UVS’er vergooide met een onnodige koningszet (23. Kf1) zijn kansen en naa een afruil ontstond een eindspel met lopers van gelijke kleur en vier pionnen elk. Een Nijmeegse vrijpion op b3 kwam geen stap verder en even na de klok van drieën verscheen het eerste Hoornse halfje van het bondsseizoen op het wedstrijdformulier.

Die score werd door Abel Romkes, de tweede debutant als basisspeler, verdubbeld. Caïssa-Eenhoorns clubkampioen speelde een solide partij. Hij had een licht overwicht, maar na wat schermutselingen op de damevleugel – die daardoor een open karakter kreeg – moest hij berusten in remise. De stelling van Pepijn van Erp zat degelijk in elkaar en beide spelers konden niet meer bereiken dan een puntdeling.

 

De eerste vijf uitslagen werden in een tijdsbestek van zo’n twintig minuten genoteerd. Arne Moll incasseerde een nul en ook dat resultaat was een tegenvaller. De Amsterdamse routinier bleef vorig seizoen ongeslagen en verliest zelden. Tegen Olav Schoonenberg was er tot de vijftiende zet niets aan de hand. De UVS-speler ondersteunde zijn pionnen op c5 en d5 met zwaar materiaal en Arne had eveneens veel stukken gericht op het centrum, in afwachting van de strijd die zou komen. Die pakte voor zwart goed uit. Aan een grote afruil hield hij, in een eindspel met alle torens en een paard, een vrijpion op d4 over. De tweede rij werd het eindstation. Olav veroverde ondertussen twee pionnen op de damevleugel en met de slotzet 32. … Tb4+ kon wit aan meer materiaalverlies niet ontsnappen.

 

Daan Zult nam revanche voor zijn nederlaag van vijf jaar geleden. Tegen Jan Pijkeren kreeg hij zijn favoriete opening tegen zich en voelde zich als een vis in het water. De damevleugel bleef gesloten en de routinier van Caïssa-Eenhoorn richtte zijn pijlen op de andere flank. Er was ruimte op open en half open lijnen en het loperpaar domineerde op de diagonalen richting de Nijmeegse koning. Onder druk hield de tweevoudig clubkampioen van UVS zich niet staande; Daan rondde een fraaie aanval met de matzet af.

Even later vierde Bas de Boer zijn debuut in Caïssa-Eenhoorns vlaggeschip met een overwinning. Bas is overgekomen van MSV (Meppel) en bepaald niet onbekend met onze vereniging. Zo nam hij in februari deel aan het jubileumtoernooi, kwam opnieuw naar De Kreek voor het NHSB-snelschaakkampioenschap en vormde met Maaike Keetman een duo tijdens het Hoornse kroegloperstoernooi. Het scheelde weinig of Caïssa-Eenhoorns eerste partijzege was behaald door… een Nijmeegse schaker. Bas woont op loopafstand van wijkcentrum De Biezantijn.

Tegen Diderick Holtland schatte hij zijn stelling goed in. Met het doorschuiven van zijn d-pion zadelde Bas zichzelf op met een isolani, maar die bleek vooral een obstakel voor de witspeler te zijn. Het duurde even voordat de UVS-speler zijn ontwikkeling had afgerond en dat bood zwart de mogelijkheid zijn stukken goed neer te zetten. Dat bleek vooral in de eindfase van de partij. Diderick viel aan op de damevleugel, de Caïssa-Eenhoorn-speler verzette de bakens en switchte naar de andere flank. Zijn laatste stukken (dame, toren en paard) keken dermate dreigend naar de zwakke plekken in de Nijmeegse verdediging dat wit besefte dat redding niet mogelijk was.

En zo keerde de spanning terug: 4-3. Echter, alleen op papier. In de nog aan de gang zijnde partijen leek één bordpunt het maximaal haalbare. Robin Duson zette na haar lange rokade zwartspeler Anton van Rijn onder druk op de koningsvleugel. De UVS’er gaf geen krimp, speelde 20. … 0-0-0 en mobiliseerde al zijn stukken op de damevleugel. Er werd het een en ander geruild, maar de strijd bleef aardig in evenwicht. Ook toen Robin haar pion op e4 verloor. Haar dame bewoog zich handig over de zwartveldige diagonalen, al werd het even opletten geblazen met een Nijmeegse toren op de open c-lijn. Het antwoord was een bijzonder pionoffer: 42. a3. Na … bxa3 kwam veld b4 vrij voor de dame, maar er zat ook de torenmanoeuvre Tf1-Tf6-Tb6 in de stelling. Met zetherhaling kon zwart dameverlies verhinderen.

Martijn Monteban en Joost Retera schudden elkaar opnieuw de hand. Na de remise van 2018 deden ze in De Biezantijn weinig voor elkaar onder. Aan het eerste bord liet de FIDE-meester van de Hoornse ploeg zijn dame en de zwartveldige loper samenwerken om het verband uit de Nijmeegse stelling te halen. Dat lukte. Na loperruil sprong een paard erbij en aansluitend won wit de kwaliteit. Een voordeel voor de FIDE-meester van UVS was de grotere activiteit van zijn dame, waarmee hij twee belangrijke pionnen veroverde. Dat leek het spel van wit te verlammen. Hij drukte niet door en de partij kantelde. Nadat Martijn de kwaliteit had teruggegeven, verloor hij twee pionnen en Joost – met zeven seizoenen meesterklasse bij SMB in zijn bagage – is ervaren genoeg om dat voordeel niet uit handen te geven.

De beslissing in de wedstrijd was gevallen, maar op het bord van Jaap Houben (wit) en Henk-Jan Visser nog niet. Bijna dertig jaar geleden viel de UVS-speler als 14-jarige in in een wedstrijd van stadgenoot SMB en was toen waarschijnlijk de jongste hoofdklasseschaker ooit. Henk-Jan, toen ook een 14-jarig talent, genoot bekendheid als jeugdspeler van HSV De Eenhoorn. Zaterdag werden zo’n beetje alle stukken en het hele bord gebruikt, maar geen van de twee bereikte een serieus voordeel. Zwart verdubbelde zijn torens op de open d-lijn, na torenruil nam zijn opponent het bezit ervan over. Gaandeweg stonden de Nijmeegse stukken wel actiever opgesteld, maar uiteindelijk bleef een eindspel over van toren met vier pionnen en zat er niet meer in dan remise.

Het dertiende eersteklasseseizoen van Caïssa-Eenhoorn begon pechvol. De teleurstelling werd snel verwerkt bij Bas de Boer die niet alleen een uitstekend schaker is, maar ook een uitstekend gastheer. Het bord kwam op tafel voor analyses en snelschaken, voor Thais eten en burgers. En er werd vooral veel gelachen. Dat allemaal moet een stimulans zijn voor 7 oktober, als Krimpen aan den IJssel op bezoek komt in De Kreek.