Het valt niet mee om met een overwicht aan materiaal de koning mat te zetten. Het Westfries schoolschaakkampioenschap is vandaag begonnen, op vier locaties. In basisschool De Vijzel in Hauwert worden tien wedstrijden gespeeld en in verschillende van de veertig partijen lukt dat niet. Soms is het ook lastig, zeker als er paarden bij betrokken zijn. Een andere keer wordt de dame één veld te ver gezet en ontstaat een patstelling.

Schoolschaken in de landelijke omgeving van Hauwert. De Koet (aan de raamkant) speelt zijn tweede wedstrijd tegen de Pancratiusschool.

Caïssa-Eenhoorn is al jaren nauw betrokken bij het schoolschaken in Westfriesland. Met name Sander Bischoff, Robbert van Dijkhuizen, Gilles Provoost en Ben Takken trekken de kar en ze kunnen dit seizoen plezierig constateren dat er een record aantal aanmeldingen is binnengekomen: 23 scholen, vertegenwoordigd door 43 ploegen. Het zijn scholen uit Andijk, Blokker, Enkhuizen, Grootebroek, Hauwert, Hoogwoud, Hoorn, Midwoud, Schellinkhout, De Weere, Westwoud en Zwaag. Menig schoolschaker is later doorgestroomd naar een vereniging.

De Vijzel in Hauwert is een sportieve school. In de prijzenkast staan bekers en trofeeën van handbal-, tennis- en voetbaltoernooien en een standaard als herinnering aan het Westfries schoolschaakkampioenschap in het seizoen 2004-2005. Zes jaar geleden deed De Vijzel voor het laatst mee en de rentree wordt succesvol gevierd. Niet alleen is het een van de vier scholen – de andere zijn de RSG in Enkhuizen, de Jan Luykenschool in Schellinkhout en Socrates in Zwaag (bij De Kreek) – waar een voorronde op het programma staat, het viertal van teamleidster Sandra Vriend doet het bovendien heel goed op de 64 velden. Tom, Mike, Elvira en Bram blijven tot vijf uur ongeslagen. Dat doet ook De Koet (Midwoud), al vele jaren deelnemer. Jan Stapel, een sterke speler van schaakclub Aartswoud en al vele jaren nauw betrokken bij het schaken op de school, ziet zijn pupillen Koen, Jesse, Feline en Thijs eveneens alles winnen. Zo krijgt de slotronde een heuse finale: De Vijzel – De Koet. Het kan in alle partijen alle kanten op, maar uiteindelijk zegeviert het favoriete kwartet: 1-3.

Jan Stapel kijkt hoe zijn pupil Feline (links) het doet tegen Leyla, speelster van Sint Wulfram.

De Vijzel speelt een thuiswedstrijd en misschien is dat wel een voordeel. Dankzij de tweede plaats gaat de ploeg door naar de halve finale (14 februari). Dat geldt ook voor de Petrus Canisiusschool  uit De Weere. Teamleider Arjen Zee heeft vijf kinderen meegenomen naar Hauwert en wellicht heeft de wisselmogelijkheid net dat beetje extra gegeven. In de laatste ronde is Sint Wulfram (Hoogwoud) de tegenstander die wel wint (1½-2½), maar minder bordpunten verzamelt. En daar draait het bij het Westfries schoolschaakkampioenschap om. Petrus Canisius mag met zijn derde plaats over drie maanden weer een middag schaken.

De Pancratiusschool uit Oosterblokker completeert het deelnemersveld. Diana, Demi (jazeker, meisjes aan de hoogste borden), Boris en Tigo worden vijfde en spelen een rol van betekenis door Sint Wulfram op 2-2 – het enige gelijkspel van de middag – te houden. Voor iedere ploeg telt: elke wedstrijd is belangrijk.

Nog wat meer foto's, maar we gaan eerst de vijf scholen voorstellen.

De Koet: borden 1 (Koen) en 2 (Jesse).

De Koet: borden 3 (Feline) en 4 (Thijs).

De Vijzel: borden 1 (Tom) en 2 (Mike).

De Vijzel: borden 3 (Elvira) en 4 (Bram).

Petrus Canisius: de borden 1 (Ramon) en 2 (Marek).

Petrus Canisius: de borden 3 (Klaas) en 4 (Mika).

Sabine zit aan het vierde bord van Petrus Canisius en ze speelt tegen Thijs (De Koet).

Sint Wulfram: de borden 1 (Finn) en 2 (Nardus).

Sint Wulfram: de borden 3 (Leyla) en 4 (Klaas).

Pancratius: de borden 1 (Diana) en 2 (Demi).

Pancratius: de borden 3 (Boris) en 4 (Tigo).

In de eerste ronde spelen de Pancratiusschool (links) en De Vijzel tegen elkaar.

Een historische schaakfoto: er staat een omgekeerde toren op het bord. Voor witspeelster Elvira (De Vijzel) is het nu een koud kunstje om te winnen.

Een spannend eindspel voor de 'kopmannen' van De Vijzel (Tom, links) en Petrus Canisius (Ramon).

En dat trekt dan ook veel belangstelling.

Met een overtuigende schakersblik kijkt Boris (Pancratius) naar witspeelster Leyla (Sint Wulfram). Hij staat er goed voor.

Het zindert in de finale tussen De Vijzel en De Koet. Feline (De Koet) staat een paard voor, maar moet haar toren op d1 daar houden om mat achter de paaltjes te voorkomen.

Terwijl het buiten donker is geworden, is het 'mat-achter-de-paaltjes-gevaar', dankzij de zwarte toren op e8, hier goed te zien.

De witspeelster is aan zet. Haar beide torens worden aangevallen en zwart dreigt met ... Te1#. Toch zal Feline zich uit de precaire situatie redden en de partij winnen.

Het winnende team van De Koet gaat op de foto.