Een interview als verjaardagskado. Na afloop van de twintigste clubronde werd er voor Peter Holscher gezongen en verraste gastvrouw Desi hem met kroket en ‘vuurwerk’. Wat (bijna) niemand weet is dat de routinier van Caïssa-Eenhoorn veertig seizoenen geleden zijn debuut maakte in de competitie van de hoofdklasse, de huidige meesterklasse. Hij heeft drie seizoenen op ’s lands hoogste bondsniveau geschaakt en 26 partijen – bij een maximum van 27 – gespeeld.

De Nederlandse schaakhistorie wordt niet alleen geschreven door Max Euwe, Jan Timman en Anish Giri. In het seizoen 1920-1921 werd een begin gemaakt met de huidige clubcompetitie en in bijna honderd jaar zijn de kleuren van de verenigingen in de hoogste klasse verdedigd door een groot aantal sterke en goede spelers. In zijn appartement in Zwaag, op zo’n honderd meter afstand van de speelzaal van Caïssa-Eenhoorn, bladert Peter Holscher door Schakend Nederland van november 1979. Redacteur Henny Vijgeboom schrijft over de eerste ronde van de hoofdklassers en daaronder staan de uitslagen van de vijf wedstrijden en alle partijuitslagen.

Bij MEMO – BSG noemt Peter zijn toenmalige ploeggenoten stuk voor stuk op. Dennis Dieks, Jan Stuifbergen, Pieter Kroon, Wim Andriessen, Günther Ballon, Bastiaannet, Dick Smorenberg, Ruud ten Have, Aad Roemersma. Hij heeft die dag, zaterdag 22 september 1979, aan het tiende bord Henk van der Poel op remise gehouden. Het Bussums Schaakgenootschap wint overigens met 3-7.

In dat seizoen treft zijn vereniging MEMO – de Amsterdamse clubs Max Euwe en Morphy zijn in september 1961 samengegaan – voorts Charlois/Europoort (Rotterdam), Desisco/Watergraafsmeer (Amsterdam), Eindhoven, Elsevier-VAS/ASC (Amsterdam), Philidor (Leiden), Philidor 1847 (Leeuwarden), VHS (Haarlem) en landskampioen Volmac/Rotterdam als tegenstanders. MEMO is in 1978 gedegradeerd en via het kampioenschap in de eerste klasse A meteen weer in de top teruggekeerd. Ook bij de andere clubs ziet Peter Holscher veel bekende namen. Ad van den Berg, Joop Piket, Gert Jan de Boer, Han Janssen, Theo van Scheltinga, Paul Boersma, Theo Slisser, Tom de Ruiter, Peter Gelpke, Wim Westerveld en tal van spelers die door de jaren heen kleur hebben gegeven aan de nationale (sub)top.
Van de drie seizoenen herinnert Peter zich weinig. Wel waar MEMO speelde. ,,In de Bilderdijkstraat. Op de derde verdieping. Via een krakende en steile trap kwam je daar. Voor een bondswedstrijd hadden we altijd een bespreking bij iemand thuis.’’

Hij deed wel wat aan voorbereiding, maar in dat eerste hoofdklasseseizoen was dat lastig, omdat voor aanvang van een bondswedstrijd door de eerstebordspelers werd geloot wie welke kleur had. Van te voren wist je dus niet of je met wit of zwart speelde. Op voorstel van KNSB-competitieleider Martien de Bolster werd besloten dat met ingang van het seizoen 1980-1981 de thuisploeg aan de oneven borden de zwarte stukken had.

MEMO was in Peters debuutjaar degradatiekandidaat nummer 1. Na vijf wedstrijden, waarin de oud-clubkampioen van Caïssa-Eenhoorn twee bordpunten (één winstpartij, twee remises) had verzameld, stonden de Amsterdammers met vijf nederlagen onderaan. ,,Ik zie nu dat MEMO in de laatste vier ronden drie keer heeft gewonnen. Daar staat me niet veel van bij. Ik heb een paar seizoenen in de hoofdklasse gespeeld, dus dan moet de ploeg zich hebben gehandhaafd.’’

Dat was tweemaal op het nippertje. Op 26 april 1980 had MEMO aan een gelijkspel tegen Charlois/Europoort genoeg om erin te blijven, maar bij een nederlaag zou het op de ranglijst worden gepasseerd door de Rotterdammers. MEMO won met 5½-4½, Peter versloeg de ervaren Ton den Ouden.

Het seizoen erop verliep precies andersom. MEMO schoot uit de startblokken en stond na drie ronden met vijf punten in de bovenste regionen. Op de openingsdag speelde het 5-5 bij Nederlands kampioen Volmac/Rotterdam. Met zwart was Peter te sterk voor Jeroen van den Berg. Thuis werd van BSG gewonnen, mede dankzij het punt van de huidige Westfries tegen Tom de Ruiter en op 1 november was MEMO met minimaal verschil de sterkste in de stadsderby tegen Elsevier-VAS/ASC, al moest Peter nu zijn meerdere erkennen in Bert Enklaar, een van de vele nationale top- en subtopspelers die tegenover hem zaten.

MEMO’s volgende zes wedstrijden gingen evenwel verloren, maar die vijf punten waren precies voldoende voor handhaving. Eindhoven, de nummer 2 van 1980, had er vier en degradeerde via de negende plaats. ,,Dat hebben we nog wel gevierd. Onze laatste wedstrijd was tegen Watergraafsmeer dat in de Wethouder Verheijhal speelde. Vlak in de buurt heb je de Linnaeusstraat en dan kwam je bij een plein terecht, waar veel cafés stonden. Daar hebben we samen gegeten en feest gevierd. Watergraafsmeer was landskampioen geworden, wij hadden ons gehandhaafd.’’

De competitie 1980-1981 werd de zwanenzang van MEMO op het hoogste niveau. Met het Zaanse Het Witte Paard maakten de Amsterdammers de stap omlaag. In 1994 gingen ze samen met Watergraafsmeer/US verder als Max Euwe Amsterdam om in 2009 in te trekken bij stadgenoot Caïssa.

Peter Holscher, in 1944 geboren in Amsterdam, heeft in meer dan een halve schaakeeuw een enorme staat van dienst opgebouwd. Als 12-jarige jongen verhuisde hij met het gezin naar Slotervaart, waar in de nieuwe wijk net een schaakvereniging was opgericht met onder meer ook Wim Nieland (nu bij De Waagtoren) als speler. Het was de eerste van een reeks clubs, waarvoor Peter heeft gespeeld. Na MEMO kwam hij in het Zaanse terecht, bij Het Witte Paard en later ZSC-Saende.

Een bijzondere verhuizing, van Koog aan de Zaan naar Zwaag, volgde in 1984. Een in het Westfriese dorp wonend echtpaar zocht een woning in de Zaanstreek en Yvonne en Peter Holscher wilden een koophuis. Toen ze daar aanbelden om het te bekijken, bleek de vrouw des huizes de juffrouw van Maarten, zoon van Yvonne en Peter, te zijn. Tijdens het Hoogoven-toernooi hoorde Peter dat het bod was geaccepteerd. ,,Voor mij was de omgeving niet onbekend. Ik floot toen bij voetbalwedstrijden en was wel eens bij Blokkers geweest.’’ Hij raakte bekend met Caïssa, waar Joop Bührs en Karel Pieters speelden. Oud-clubgenoten van Peter bij het Amsterdamse Tarrasch. Toen de Zwaagse schaker lid werd van Caïssa, ontmoette hij Rob ten Have. Broer van Ruud ten Have, bij MEMO ploeg- en clubgenoot van Peter.

De Hoornse vereniging draaide mee op NHSB-niveau en Peter wilde graag KNSB-wedstrijden spelen. Zo kwam hij eerst bij Tal (Amsterdam) en later bij Purmerend terecht. Via Adri Haakman – ook Purmerend-speler, maar hij vond de afstand met woonplaats Enkhuizen te groot – nam Peter als KTV-routinier deel aan de KNSB-competitie en hij verdedigde de kleuren van HSV De Eenhoorn. Hij keerde terug naar Caïssa, waar hij in 2008, 2009 en 2011 clubkampioen werd, was ook nog actief voor Aartswoud en heeft er ondertussen bij Caïssa-Eenhoorn meer dan honderd partijen op zitten.

In de bijna 100-jarige historie van onze vereniging is Peter een van de weinigen die aan de hoofd- dan wel meesterklassecompetitie hebben deelgenomen. Voor zover ik weet gaat het om vijf spelers: Nico Hauwert, Peter Holscher, Arne Moll, Dimitri Reinderman en Wolfgang Thoe Schwartzenberg en Hohenlansberg.

Tenslotte een overzicht van al zijn hoofdklasse-uitslagen (tussen haakjes het bord):

22-09-1979: MEMO – BSG 3-7:
(10) Peter Holscher tegen Henk van der Poel ½-½
13-10-1979: Elsevier-VAS/ASC – MEMO 8-2:
(9) Peter Holscher tegen Evert-Jan Straat 0-1
03-11-1979: MEMO – Desisco/Watergraafsmeer 3-7:
(10) Peter Holscher tegen Nigel Bloch ½-½
08-12-1979: Volmac/Rotterdam – MEMO 8½-1½:
(9) Wim Westerveld – Peter Holscher 0-1
05-01-1980: MEMO – Eindhoven 2½-7½:
(6) Peter Holscher – Frans Cuijpers 0-1
02-02-1980: Philidor 1847 – MEMO 3½-6½:
(3) Paul Boersma – Peter Holscher 1-0
01-03-1980: MEMO – Philidor 4½-5½:
(5) Peter Holscher tegen Peter Gelpke 0-1
29-03-1980: VHS – MEMO 3-7:
(6) Peter Holscher tegen Jaap Herman ½-½
26-04-1980: MEMO – Charlois/Europoort 5½-4½:
(10) Peter Holscher tegen Ton den Ouden 1-0

20-09-1980: Volmac/Rotterdam – MEMO 5-5:
(8) Jeroen van den Berg – Peter Holscher 0-1
04-10-1980: MEMO – BSG 6-4:
(4) Peter Holscher – Tom de Ruiter 1-0
01-11-1980: Elsevier-VAS/ASC – MEMO 4½-5½:
(1) Peter Holscher – Bert Enklaar 0-1
06-12-1980: MEMO – Philidor 1847 3½-6½:
(7) Gerben van Manen – Peter Holscher 1-0
10-01-1981: Eindhoven – MEMO 6½-3½:
(7) Peter Holscher – Herman Grooten 0-1
07-02-1981: LSG – MEMO 5½-4½:
(8) Frans Erwich – Peter Holscher 0-1
07-03-1981: MEMO – Philidor 3-7:
(6) Peter Holscher – Hans Kuijf ½-½
04-04-1981: CVI/Utrecht – MEMO 8-2:
(5) Peter Holscher – Tom de Jong ½-½
02-05-1981: MEMO – Desisco/Watergraafsmeer 3½-6½:
(3) Gert Jan de Boer – Peter Holscher 1-0

19-09-1981: MEMO – Desisco/Watergraafsmeer 2½-7½:
(9) Ton Timman – Peter Holscher 1-0
10-10-1981: Het Witte Paard (Z) – MEMO 4½-5½:
(9) Peter Holscher – Cor van Dongen 1-0
07-11-1981: MEMO – Philidor 1847 4½-5½:
(9) Jan Boersma – Peter Holscher 1-0
12-12-1981: VAS/ASC – MEMO 5-5:
(5) Peter Holscher – Bram van Dijk 0-1
09-01-1982: MEMO – CVI/Utrecht 2½-7½:
(10) Peter Holscher – Meindert van der Linde 0-1
06-02-1982: MEMO – Philidor 4½-5½:
(7) Henk van Maaren – Peter Holscher 1-0
06-03-1982: DD – MEMO 6½-3½:
(9) Peter Holscher – Piet Mulder 1-0
03-04-1982: MEMO – BSG 3½-6½:
(6) Peter Holscher – Henk van der Hauw ½-½
08-05-1982: Volmac/Rotterdam – MEMO 7-3:
niet gespeeld

De eerste winstpartij van Peter in de hoofdklasse wordt op 8 december 1979 genoteerd.