Alsof de duvel er mee speelt! De afgelopen weken lees ik veel over de schaakcarrière van jonkheer dr. Dirk van Foreest en verzamel zo veel mogelijk partijen van de vroegere huisarts uit Oosthuizen. En in dezelfde periode speelt Jorden van Foreest – jazeker: familie – een uitstekend Tata Steel-toernooi, bekroond met de eindzege.

Jorden van Foreest in De Huesmolen. Hij denkt na wat tegen Hing Ting Lai te spelen.

Na dat geweldige succes ben ik verder aan het zoeken geslagen en kreeg ook enkele emails met informatie. De Van Foreesten hebben een band met Hoorn. Van Foreest is vele generaties lang een vooraanstaande familie in Holland, met bestuurlijke functies in Alkmaar en Hoorn. Zo is Jacob van Foreest (Hoorn, 17 oktober 1640 – Hoorn, 3 januari 1708) burgemeester geweest en in die functie een voorganger van Pieter van Akerlaken (schaakliefhebber in de eerste helft van de negentiende eeuw en zeer waarschijnlijk lid van het Hoornse schaakgezelschap Tot in- en Uitspanning) en Willem Karel van Dedem (aan het eind van de negentiende eeuw lid van de Nederlandsche Schaakbond). Jacob van Foreest heeft in het Foreestenhuis, aan het Grote Oost, gewoond en dat staat schuin tegenover het ouderlijk huis van Dimitri Reinderman. De Amsterdamse grootmeester, als schaaktalent opgegroeid bij Caïssa, is op zijn beurt een ver familielid van Arnold (de opa van de opa van Jorden) en zijn een jaar oudere broer Dirk van Foreest. Hun gezamenlijke voorouders hebben in de dertiende eeuw geleefd. Dirk en Arnold behoorden ruim honderd jaar geleden tot de schaaktoppers van Nederland, samen in het bezit van zes officieuze nationale titels. Dirk van Foreest is overigens door zijn werk en zijn hobby vaak in Hoorn geweest. Hij haalde medicijnen op, was simultaangever en werd bij toernooien gevraagd om te arbitreren.

Sipke Ernst (links) en Jorden van Foreest vluggeren in de Regenboogzaal van De Huesmolen.

Jorden van Foreest schaakte medio 2014 in Hoorn. Vanuit Groningen reed hij met grootmeester Sipke Ernst naar de speelzaal van Caïssa-Eenhoorn, waar op 31 mei het NHSB-snelschaakkampioenschap werd gehouden. Hoewel de titelstrijd om half elf begon, waren de twee ruim op tijd aanwezig en maakten van de lege Regenboogzaal gebruik om als warming-up enkele partijen te vluggeren. Toen het om de echte punten ging, zat Jorden al vrij snel tegenover Bert Spil. Dirk van Foreest had een avontuurlijke en aanvallende manier van spelen en keek niet op een stuk of pion meer of minder. Dat schaakkarakter zit ook in Jorden die tegen Bert in het vroege middenspel twee pionnen achter raakte, maar de kersverse Tata Steel-winnaar had wel een winnende stelling.

Hieronder de bewuste stelling, gefotografeerd en in het diagram. Jorden heeft met zijn dame zojuist schaak gegeven en lijkt te glunderen. Het gezicht van Bert verraadt dat hij is verrast en de naast hem zittende internationaal meester Manuel Bosboom denkt er het zijne van. Waarschijnlijk dat de zwartspeler meteen kan opgeven.

De partij Jorden van Foreest - Bert Spil. Zwart staat twee pionnen voor.

Het Groningse talent, toen spelend voor SISSA en goed voor een rating van 2424, valt overigens met zijn loper op h4 ook de dame aan. Waar Dirk van Foreest in 1885 naar de kracht van de stelling keek, daar doet Jorden van Foreest dat 129 jaar later ook. Zwart heeft geen enkel actief stuk, bijna alles staat ingesloten. Na … Pe7, Dxg7 Tf8 volgt 0-0-0 en het wordt steeds beroerder voor de Hoornse routinier.

Begin september 1885 kroonde Dirk van Foreest zich voor de eerste maal tot officieus Nederlands kampioen. Het eerste officiële Nederlands kampioenschap werd in 1909 gehouden. De Nederlandsche Schaakbond was in 1873 opgericht en een van de eerste initiatieven was het instellen van een nationaal toernooi, de zogeheten Bondswedstrijden. De winnaar werd als beste schaker van Nederland beschouwd. In het gebouw voor Kunsten en Wetenschappen in Den Haag streden in de eerste week van september 1885 zes mannen om de eindzege; ze speelden een dubbele competitie. Dirk van Foreest was bezig met zijn artsenopleiding en woonde toen in Amsterdam. In tien partijen won hij zeven keer en kwam tot drie remises. Met twee punten achterstand eindigde titelverdediger Christiaan Messemaker als tweede en met drieënhalf punt achterstand werd Levi Benima derde. Een van de zeven partijzeges van de Noord-Hollandse troef was tegen de Rotterdammer Johannes Malta. Hieronder staat de hele partij, maar klik meteen door naar 17. … Tad8 en probeer het witte aanvalsplan te bedenken. Vijf zetten later verovert hij de dame.

Overigens werd Kennemer Combinatie-speler Christov Kleijn in 2014 Noord-Hollands snelschaakkampioen. De succesvolste jeugdspelers waren Hing Ting Lai (vierde in de eindstand) en Jorden van Foreest (elfde) en zij mochten bij NHSB-voorzitter Fred Avis een prijs ophalen. Overigens was de titelstrijd de laatste activiteit van Caïssa-Eenhoorn in De Huesmolen. Drie maanden later is de club naar De Kreek verhuisd.